Uniwersytet Śląski w Katowicach

Opisujemy procesy biologiczne i biogeochemiczne zachodzące w płonących hałdach pogórniczych oraz izolujemy mikroorganizmy z tych hałd, aby ocenić ich potencjał biotechnologiczny.

słowa kluczowe: płonące hałdy pogórnicze; mikrobiom; potencjał biotechnologiczny; biodegradacja; metagenomika

Jednym z negatywnych wpływów eksploatacji kopalin na środowisko są powstające hałdy pogórniczne. Szczególnie niebezpieczne są płonące hałdy, w których wyjątkowo aktywnie dochodzi do uwalniania licznych szkodliwych substancji. Pierwszym etapem ograniczenia wpływu hałd na środowisko jest poznanie przemian biogeochemicznych, które w nich zachodzą. Płonące hałdy są środowiskami ekstremalnymi. Żyjące w nich mikroorganizmy wykształciły mechanizmy umożliwiające przeżycie w tych trudnych warunkach. Są to na przykład zdolności do rozkładu złożonych i toksycznych związków organicznych.

Projekt ten, w sposób interdyscyplinarny, skupi się na wyjaśnieniu procesów zachodzących w płonących hałdach z okolic miejscowości Czerwionka-Leszczyny oraz Bytomia. Procesy biologiczne zostaną opisane dzięki analizie metagenomu hałd przeprowadzonej we współpracy z Dr. Ian’em Marshall’em z Aarhus University w Danii. Uzyskane wyniki zostaną powiązane z danymi geochemicznymi uzyskanymi przez badaczy z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego. Mikroorganizmy z hałd zostaną wyizolowane i zbadane pod kątem biodegradacji złożonych związków organicznych, w tym ksenobiotyków, w Instytutcie Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska.

Badania prowadzone w ramach tego projektu będą pierwszym krokiem do poznania i zrozumienia potencjału mikroorganizmów z tych wyjątkowych, ekstremalnych środowisk. Projekt dostarczy kluczowych danych do dalszych badań nad możliwością rekultywacji terenów płonących hałd, rozkładu złożonych substancji organicznych oraz wykorzystania mikroorganizmów do bioremediacji. Ponadto może on dostarczyć nowych danych na temat przystosowań mikroorganizmów do życia w środowiskach poliekstremalnych.