Inicjatywa Doskonałości Badawczej (IDB) to strategiczny program Uniwersytetu Śląskiego, którego głównym celem jest wszechstronne wsparcie wspólnoty akademickiej. Fundusze pochodzące z programu umożliwiły otwarcie wielu interesujących projektów wspierających naukę w minionym roku. Wsparciem zostały objęte działania naukowe, artystyczne, popularyzatorskie, na rzecz równości, a także zwiększające mobilność naukową kadry.
Na początku 2024 roku rozstrzygnięto IV edycję konkursu „Swoboda badań”, którego celem jest dofinansowanie indywidualnych projektów badawczych. W tej odsłonie przyznano środki 84 wnioskującym. Konkurs był skierowany w szczególności do młodych naukowców, osób wracających do prowadzenia badań po dłuższej przerwie, a także badaczy, którzy nie kierowali dotąd projektami naukowymi, w celu zdobycia przez nich doświadczenia w ich realizacji oraz promowaniu aktywności naukowej. Łączna kwota przyznanego dofinansowania wyniosła 814 tys. zł.
Wiosną opublikowane zostały także wyniki III edycji konkursu „Mobilność | Nauka”, w którym naukowcy wnioskowali o środki na staże w prestiżowych jednostkach zagranicznych. Nagrodzonych zostało 16 osób. Wysokość pojedynczego wsparcia mogła wynosić do 50 tys. zł.
Tytuł Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 otworzył możliwość zorganizowania dodatkowych czterech konkursów: „Swoboda badań | w Mieście Nauki” (114 beneficjentów), „Widzialność centrów badawczych | w Mieście Nauki” (9 nagrodzonych centrów), „Horyzont twórczy | w Mieście Nauki” (25 projektów artystycznych) oraz „Popularyzacja nauki” (120 beneficjentów). Wsparciem objęte zostały inicjatywy badawcze, artystyczne, popularyzujące działalność UŚ oraz zwiększające widzialność centrów badawczych działających na uczelni. Wszystkie konkursy cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, wpłynęło łącznie prawie 300 wniosków. Sfinansowano również ponad 40 wyjazdów naukowców z Uniwersytetu Śląskiego do partnerów sojuszu T4EU. Zgodnie z regulaminami konkursów, „Widzialność centrów badawczych | w Mieście Nauki” oraz „Horyzont twórczy | w Mieście Nauki” będą kontynuowane jeszcze w bieżącym roku jako elementy Inicjatywy Doskonałości Badawczej.
Końcem 2024 roku oceniono wnioski w ramach III edycji konkursu „Równość i różnorodność w badaniach naukowych” (14 beneficjentów), który jest odpowiedzią na przyjęty w 2021 roku Plan Równości Płci w Uniwersytecie Śląskim, stanowiąc jedno z ważnych narzędzi wdrażających jego wartości i cele.
W kontekście obchodzonego niedawno Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce warto zauważyć, że kobiety stanowiły w sumie ponad 60% ogólnej liczby osób otrzymujących dofinansowanie w wyszczególnionych inicjatywach.
Działania w ramach Inicjatywy Doskonałości Badawczej są kontynuowane w roku 2025. Aktualnie trwa ocena wniosków w IV edycji programu „Mobilność | Nauka” oraz V edycji „Swobody badań” na sfinansowanie różnorodnych działań badawczych zaplanowanych w bieżącym roku. Wszystkie konkursy i programy w ramach IDB przyczyniają się do rozwoju naukowego społeczności akademickiej Uniwersytetu Śląskiego, a także do zwiększenia rozpoznawalności badań prowadzonych na naszej uczelni. Dzięki temu strategicznemu programowi Uniwersytet Śląski umacnia swoją pozycję jako ośrodek badawczy, wspierający nowoczesne, interdyscyplinarne projekty i promujący innowacyjne podejście do nauki. Przykładowe badania zrealizowane w ramach Inicjatywy Doskonałości Badawczej opublikowano na stronie: us.edu.pl/idb/swoboda-badan-nauka-dla-przyszlosci.
