Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
Instytut Filozofii
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Między mistyką a metafizyką. Studium filozofii Josepha Maréchala

  • Projekt badawczy własny nr: N N101 171338
  • Rodzaj projektu: projekt indywidualny
  • Okres: 17 maja 2010 – 16 lipca 2013
  • Kwota: 46 000 PLN
  • Kierownik: dr Aleksander R. Bańka
  • Projekt naukowy został poświęcony analizie koncepcji filozoficznej belgijskiego jezuity Josepha Maréchala (1878- 1944), twórcy tomizmu transcendentalnego i zarazem jednego z najistotniejszych przedstawicieli dwudziestowiecznej neoscholastyki. Celem pracy jest pierwsza w Polsce całościowa prezentacja dorobku myślowego Maréchala, obejmująca po pierwsze: próbę ukazania jego koncepcji filozoficznej na historyczno-filozoficznym tle europejskiej kultury początków XX wieku; po drugie: systematyczną analizę dwóch zasadniczych obszarów jego naukowej działalności, na które składają się: 1 ) silnie osadzone w studiach psychologicznych i przyrodniczych badania nad problemem doświadczenia mistycznego w różnych tradycjach i kulturach; 2) wyrastająca z refleksji historyczno-filozoficznej próba ukrytycznienia fundamentów klasycznej metafizyki poprzez transpozycję tomistycznej teorii poznania na język filozofii Immanuela Kanta.

Polska fenomenologia przedwojenna. Antologia tekstów

  • Projekt badawczy NPRH MNiSW, nr: 11H 11 004980
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 01. 02. 2012 – 31.01. 2014
  • Kwota: 38 500 PLN
  • Kierownik: dr Dariusz Bęben
  • Pracownicy badawczy: dr Marta Ples-Bęben
  • Celem projektu jest zebranie i krytyczne opracowanie nawiązujących do fenomenologii artykułów, sprawozdań i recenzji, napisanych przez polskich filozofów przed wybuchem drugiej wojny światowej. Chodzi o ukazanie szerszego horyzontu rozwoju i recepcji fenomenologii w okresie przedwojennym, a zatem – obok pierwszych prób przeniesienia fenomenologii na polski grunt – także polemicznych odniesień do tego nurtu filozoficznego i jego reprezentantów. Przygotowywana w ramach projektu publikacja będzie obejmowała między innymi najwcześniejsze polskie reakcje na fenomenologię Husserla (tu na przykład teksty Władysława Heinricha, Bronisława Bandrowskiego, Kazimierza Twardowskiego, Konstantego Michalskiego), wybrane artykuły najsłynniejszego polskiego ucznia Husserla – Romana Ingardena (a także fragmenty jego pism estetycznych oraz wybrane polemiki, w których brał udział). Znajdzie się w niej także miejsce artykuły i fragment rozprawy Leopolda Blausteina, a także na reakcje na fenomenologię z kręgu szkoły lwowsko-warszawskiej.

Człowiek w horyzoncie dziejów i autentyczności bycia. Studia z filozofii Jana Patocki

  • Projekt badawczy nr 2011/03/B/HS1/01700
  • Rodzaj projektu: projekt indywidualny
  • Okres realizacji: 18.07.2012 – 18.07.2015
  • Kwota: 56 400 PLN
  • Kierownik: dr Dariusz Bęben
  • Celem projektu jest analiza dziejowego aspektu bycia człowieka. Człowiek jest bytem, w którym rozgrywa się proces zjawiania. Patočka pokazuje, że dzieje będą posiadały sens, że ludzkości może udać się zrealizować całościowy sens egzystencji. Może stać się to tylko pod jednym warunkiem – solidarność wstrząśniętych. Solidarność tych, którzy potrafią zrozumieć, o co chodzi w życiu i śmierci, a tym samym w dziejach.

Przygotowanie edycji krytycznej Waltera Burley’a „Expositio super »De Caelo et Mundo« Aristotelis”

  • Projekt NCN Preludium nr 2011/01/N/HS1/04410
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 2013-2015
  • Kwota: 38 400 PLN
  • Kierownik: mgr Piotr Glenszczyk
  • Opiekun naukowy: dr hab. Hanna Wojtczak
  • Celem projektu badawczego jest przygotowanie edycji krytycznej komentarza Waltera Burley’a Expositio super „De caelo et mundo” Aristotelis. Edycja zostanie przygotowana wraz z aparatem krytycznym, w którym wskazane zostaną różnice między podstawą edycji a pozostałymi lekcjami, a także aparatem historyczno-filozoficznym, w którym zawarte zostaną testimonia. Całość edycji zostanie także dopełniona poprzez wstęp edytorski, gdzie zostaną omówione zagadnienia dotyczące między innymi autentyczności dzieła, autorstwa, czasu oraz miejsca powstania rękopisów. Zostanie także sporządzony szczegółowy opis wszystkich rękopisów oraz ukazanie związków, jakie zachodzą między przekazami (stemma codicum). Ostatnią częścią pracy będzie przedstawienie zależności między wydawanym dziełem a tekstami o podobnej tematyce z XIII i XIV wieku.

Neokantyzm w Polsce

  • Projekt badawczy NPRH MNiSW nr: 0135/NPRH2/H12/81/2012
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy i międzynarodowy
  • Okres realizacji: 2012-2014
  • Kwota: 121 356 PLN
  • Kierownik: dr Tomasz Kubalica
  • Przedmiotem projektu Neokantyzm w Polsce jest wczesna faza rozwoju współczesnej myśli filozoficznej w Polsce. Obiektem badań ma być wzajemne powiązanie zachodzące pomiędzy niezwykle wpływowym na początku dwudziestego wieku nurtem filozoficznym jakim był neokantyzm a polską myślą filozoficzną.

Johannes Volkelt i możliwość metafizyki

  • Projekt badawczy NCN nr: UMO-2011/03/B/HS1/00373
  • Rodzaj projektu: projekt indywidualny
  • Okres realizacji: 2012-2013
  • Kwota: 66 375 PLN
  • Kierownik: dr Tomasz Kubalica
  • Celem projektu jest rzucenie światła na wczesną fazę rozwoju myśli neokantowskiej. Przedmiotem badań jest filozofia teoretyczna Johannesa Volkelta. Podstawowe pytanie dotyczy jego metafizycznej interpretacji filozofii Kanta oraz szerzej stosunku do kwestii możliwości metafizyki.

Edycja krytyczna „Quaestiones in »Metaphysicen« Aristotelis” Jana Burydana (VII Księga)

  • Projekt NCN Preludium nr 2011/01/N/HS1/04432
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 2011-2013
  • Kwota: 28 600 PLN
  • Kierownik: mgr Monika Mansfeld
  • Opiekun naukowy: dr hab. Hanna Wojtczak
  • Celem projektu było stworzenie edycji krytycznej siódmej, najobszerniejszej księgi Quaestiones in duodecim libros Metaphysicorum AristotelisJana Burydana. Edycja opatrzona została dwoma aparatami krytycznymi: filologicznym – wyszczególniającym istotne różnice pomiędzy podstawą edycji a pozostałymi lekcjami oraz aparatem historyczno-literackim – zawierającym testimonia. Całość poprzedzona została obszernym wstępem edytorskim, w którym przedstawiono szczegółowy opis ośmiu zachowanych rękopisów z uwzględnieniem stosunków zależności pomiędzy nimi (stemma codicum), czas i miejsce powstania, potwierdzenie autorstwa, a także próba ustalenia wpływu innych doktryn filozoficznych na komentarz Burydana.

Przygotowanie edycji krytycznej Jana Burydana „Quaestiones super »Parva naturalia« Aristotelis”

  • Projekt NCN Preludium nr 2011/01/N/HS1/04410
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 2011-2013
  • Kwota: 46 400 PLN
  • Kierownik: mgr Maciej Stanek
  • Opiekun naukowy: dr hab. Hanna Wojtczak
  • Celem projektu było przygotowanie edycji krytycznej komentarza Jana Burydana Quaestiones super „Parva naturalia” Aristotelis. Edycja opatrzona została aparatem krytycznym, w którym wskazane zostały różnice między podstawą edycji a pozostałymi lekcjami, a także aparatem historyczno-literackim, w którym zawarto testimonia. Całość poprzedzono wstępem edytorskim, w którym poruszono zagadnienia autentyczności dzieła oraz potwierdzenie autorstwa, czasu i miejsca powstania rękopisów, sporządzono szczegółowy opis wszystkich trzynastu rękopisów oraz stemma codicum, gdzie wskazano zależności między przekazami. Wykazane zostały również zależności między dziełem Burydana a analogicznymi komentarzami z XIII i XIV wieku.

Przygotowanie edycji krytycznej trzeciej części (qu.11-15) komentarza Marsyliusza z Inghen do trzeciej księgi »Sentencji« Piotra Lombarda

  • Projekt NCN Preludium nr 2011/01/N/HS1/04593
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 2011-2013
  • Kwota: 39 600 PLN
  • Kierownik: mgr Romuald Żurek
  • Opiekun naukowy: dr hab. Hanna Wojtczak
  • Celem projektu była edycja krytyczna trzeciej części (qu.11-15) komentarza Marsyliusza z Inghen do trzeciej księgi ‘Sentencji’ Piotra Lombarda, poruszających m.in. zagadnienia z zakresu etyki, antropologii, metafizyki i teologii. Wydanie komentarza umożliwi poznanie, nieznanych dotąd, niezachowanych w żadnym innym dziele, poglądów etycznych Marsyliusza, który jako jeden z pierwszych zmierzał do opracowani powszechnej etyki praktycznej. Edycja opatrzona została aparatem historyczno-doktrynalnym oraz poprzedzona wstępem do edycji, w którym podjęto m.in. zagadnienia autorstwa, czasu i miejsca powstania tego komentarza; jego budowy; zależności dzieła Marsyliusza od innych komentarzy oraz Marsyliusza rozumienie etyki.

Przygotowanie edycji krytycznej przypisywanego Benedyktowi Hessemu komentarza do kategorii zachowanego w rękopisie BJ 1900 FF. 124V-272V

  • Projekt NCN Opus nr 2011/01/B/HS1/04572
  • Rodzaj projektu: projekt zespołowy
  • Okres realizacji: 2011-2014
  • Kwota: 91 500 PLN
  • Kierownik: dr hab. Hanna Wojtczak
  • Pozostali pracownicy badawczy: mgr Monika Mansfeld, mgr Maciej Stanek, mgr Romuald Żurek
  • Celem projektu było przygotowanie krytycznej edycji jednego z najbardziej interesujących komentarzy do Kategorii Arystotelesa zachowanego w rękopisie BJ 1900, prawdopodobnie zredagowanego przez Pawła z Pyskowic, reprezentującego najoryginalniejszy prąd myślowy schyłku średniowiecza – krakowską via communis. Przeprowadzane badania podstawowe pozwolą nie tylko na udostępnienie tekstu źródłowego, ale także przyczynią się do rozstrzygnięcia spornych kwestii autorstwa wydawanego dzieła, które dotychczas były przedmiotem dyskusji i sporów w literaturze przedmiotu. Edycję poprzedzać będzie wstęp, w którym podjęte zostaną wspomniane kwestie autorstwa, ponadto ustalone zostaną data i miejsce powstania dzieła. Wskazane zostaną liczne testimonia, ukazujące zarówno źródła inspiracji, jak i oddziaływanie dzieła na całe środowisko krakowskie.

return to top