Mgr Maria Flakus i dr Lidia Baran z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach we współpracy z dr. Barnabą Danielukiem z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, mgr Katarzyną Kwiatkowską i dr. Radosławem Rogozą z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz prof. Julie Aitken Schermer z University of Western Ontario w Londynie, opublikowali artykuł pt. “Are intelligent peers liked more? Assessing peer-reported liking through the network analysis” w czasopiśmie “Personality and Individual Differences”.
Badania zostały dostrzeżone przez “Psychology Today”, jedno z najstarszych mediów międzynarodowych upowszechniających wiedzę z zakresu nauk społecznych i psychologii – link do artykułu: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-asymmetric-brain/202104/is-there-connection-between-being-smart-and-being-liked?utm_source=FacebookPost&utm_medium=FBPost&utm_campaign=FBPost&fbclid=IwAR3BNL84yXRw89elH-Uf2wNNKyNSs9lURCi8BTNWP7nxRD1PTYcW8_3Ir_g
W badaniu postawiono trzy pytania badawcze:
– czy inteligentni nastolatkowie są bardziej lubiani przez swoich rówieśników
– czy sympatia ta pozostaje stała w czasie
– czy proces ten jest wzajemny (tj. czy odpowiadają innym taką samą sympatią, jaką sami są obdarzani), czy raczej wybiórczy (tj. deklarują sympatię wobec innych mniej ochoczo).
W ramach badania analizowano wyniki uczniów i uczennic siedmiu klas szkoły średnie. W sumie przebadano 113 osób w wieku około 17 lat. W ramach procedury badawczej zbadano ich poziom inteligencji – w tym celu wykorzystano Test Matryc Ravena. Następnie poproszono badanych o wskazanie najbardziej lubianego przez nich kolegi/koleżanki. Jednocześnie, badani mogli wskazać więcej niż jednego kolegę/koleżankę, jeśli mieli poczucie, że lubią nie tylko jedną osobę najbardziej. Dane zbierane były w trzech falach:
– w pierwszym miesiącu szkoły (kiedy relacje interpersonalne nie były jeszcze w pełni ukonstytuowane)
– po trzech miesiącach (kiedy relacje interpersonalne były już zawiązane)
– po roku (kiedy relacje interpersonalne były w pełni wykształcone).
Wyniki pokazały, że nastolatkowie, którzy są inteligentni są generalnie częściej lubiani. Sympatia ta nie jest jednak w pełni odwzajemniona – okazało się, że nastolatkowie inteligentni lubią mniej osób w klasie i rzadziej wskazują jako lubianych przez siebie tych uczniów i uczennice, którzy byli mniej inteligentni od nich. Rezultaty charakteryzowały się stabilnością zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Wyniki tłumaczyć można tym, że ci, którzy są inteligentni, zwykle lubią innych inteligentnych rówieśników, reprezentujących mniejszą liczbę osób. Jednocześnie należy zaznaczyć, że jakkolwiek inteligencja może być ważnym czynnikiem w wyjaśnianiu relacji lubienia, to nie jest jedyną zmienną determinującą to, czy jesteśmy lubiani oraz czy sami lubimy innych. Z drugiej strony to, że bardziej inteligentni uczniowie w mniejszym stopniu lubią innych może prowadzić do postrzegania ich przez rówieśników jako odizolowanych i wycofanych (Van Rossem i Vermande, 2004) i skutkować lekceważeniem ze strony innych (Sisto i in., 1999).