Uniwersytet Śląski w Katowicach

Stypendium socjalne ma prawo otrzymywać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, którego miesięczny dochód nie przekracza kwoty 1.570,5 zł netto na osobę w rodzinie (od roku akademickiego 2024/2025 próg dochodu stanowi 45% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego od dnia 1 stycznia roku poprzedzającego rok akademicki, na który przyznawane jest stypendium socjalne). Wysokość stypendium ustala rektor w porozumieniu z Samorządem Studenckim pod koniec października na semestr zimowy danego roku akademickiego oraz w marcu na semestr letni.

Sytuację materialną studenta ustala się na podstawie wysokości miesięcznej kwoty netto dochodu przypadającej na członka rodziny studenta. Miesięczną wysokość dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne ustala się na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
W przypadku, gdy miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 600 zł netto (od stycznia 2025 r. 823 zł netto – kwota kryterium dochodowego uprawniającego do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej), należy obowiązkowo dołączyć do wniosku o stypendium socjalne zaświadczenie wydane przez  ośrodek pomocy społecznej albo przez centrum usług społecznych o korzystaniu w roku złożenia tego wniosku ze świadczeń z pomocy społecznej przez studenta lub przez członków jego rodziny (wniosek o wydanie zaświadczenia może być przez studenta złożony elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP). Niedołączenie takiego zaświadczenia skutkuje odmową przyznania stypendium socjalnego.
W przypadku gdy student lub członkowie jego rodziny wykazują we wniosku o przyznanie stypendium socjalnego bardzo niskie dochody bądź ich brak, a nie korzystają ze świadczeń z pomocy społecznej, studentowi może być przyznane stypendium socjalne, jeżeli udokumentował źródła utrzymania rodziny.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach student może otrzymać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości. Stypendium to przysługuje w szczególności studentowi, który jest sierotą zupełnym lub osiągnął pełnoletność w pieczy zastępczej.

Stypendium socjalne przyznawane jest na wniosek studenta. Wniosek wraz z oświadczeniem o dochodach zawierającym  dokumentację potwierdzającą sytuację dochodową wgraną w formie załączników w postaci jpg, pdf, wypełnia się i składa elektronicznie w serwisie USOSweb  do 10. dnia danego miesiąca.

W przypadku złożenia wniosku do 10. dnia danego miesiąca stypendium wypłacane jest również za miesiąc, w którym wniosek został złożony, a w przypadku złożenia wniosku po tym terminie – od miesiąca następnego, bez wyrównania za poprzedni miesiąc.

Stypendium przyznaje dziekan lub prodziekan na mocy upoważnienia rektora.

Zgodnie z ustawą – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez:

• studenta;
• małżonka studenta;
• rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta;
• będące na utrzymaniu ww. osób: dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów – do czasu ukończenia studiów, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.

Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, może ubiegać się o stypendium socjalne bez wykazywania dochodów osiąganych przez te osoby oraz będące na ich utrzymaniu dzieci, jeżeli spełnia jeden z następujących warunków:

• ukończył 26. rok życia;
• pozostaje w związku małżeńskim;
• ma na utrzymaniu dzieci;
• osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej;
•  posiada stałe źródło dochodów i jego przeciętny miesięczny dochód w poprzednim roku podatkowym oraz w roku bieżącym w miesiącach poprzedzających miesiąc złożenia oświadczenia o nieprowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych, jest wyższy lub równy 1.396 zł.

Student składa oświadczenie, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych.

Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego oznacza pozostawanie na częściowym lub całkowitym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi. Na okoliczność wspólnego gospodarowania składają się także takie elementy, jak np. ponoszenie kosztów i opłat za mieszkanie, opieka udzielana w chorobie, wykonywanie zwykłych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego czy też dysponowanie wspólnym dochodem z przeznaczeniem na zaspokojenie potrzeb życiowych.

Fakt samodzielnego zamieszkania studenta poza domem rodzinnym nie oznacza, że nie prowadzi on wspólnego gospodarstwa z żadnym z rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych.

Wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta ubiegającego się o stypendium socjalne ustala się na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Ustawa ta w art. 3 pkt 1 wymienia wszystkie źródła dochodu uwzględnianie przy ocenie sytuacji materialnej rodziny, z tym że – do celów przyznawania stypendium socjalnego – wyłącza się z dochodu następujące świadczenia:

a)    stypendia socjalne, stypendia dla osób niepełnosprawnych, stypendia rektora, zapomogi, stypendia finansowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, stypendia za wyniki w nauce lub w sporcie finansowane przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną, stypendia ministra za znaczące osiągnięcia, stypendia z własnego funduszu stypendialnego uczelni (stypendia za wyniki w nauce dla studentów oraz stypendia naukowe dla pracowników i doktorantów).

b)    stypendia otrzymywane przez uczniów, studentów i doktorantów w ramach:

• funduszy strukturalnych Unii Europejskiej,
• niepodlegających zwrotowi środków pochodzących z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
• umów międzynarodowych lub programów wykonawczych, sporządzanych do tych umów, albo międzynarodowych programów stypendialnych (np. stypendium w ramach ERASMUS+),

c)    świadczenia pomocy materialnej otrzymywane przez uczniów na podstawie przepisów o systemie oświaty (np. stypendium szkolne),
d)    stypendia o charakterze socjalnym przyznawane przez podmioty, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (organizacje pożytku publicznego, np. fundacje).
e) świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami, świadczeń z opieki społecznej, świadczenia z programu Rodzina 500+;
f) dopłat bezpośrednich dla rolników w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.

Każdy student ubiegający się o przyznanie stypendium socjalnego zobowiązany jest do przedłożenia:

• zaświadczenia z Urzędu Skarbowego – studenta i członków rodziny studenta o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c, 30e i 30f Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• zaświadczenia z Urzędu Skarbowego – członków rodziny studenta rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki;
• oświadczenia studenta i członków rodziny studenta o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki;
• zaświadczenia studenta i członków rodziny studenta zawierające informację o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym rok akademicki.

Stypendium socjalne nie przysługuje studentowi, który posiada tytuł zawodowy magistra, również jeżeli uzyskał go za granicą. Stypendium to nie przysługuje także w sytuacji, gdy student posiada tytuł zawodowy licencjata, jeżeli ponownie podejmuje studia I stopnia.

Świadczenia, w tym stypendium socjalne:

1) przysługują na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich;

2) łączny okres, przez który przysługują świadczenia, wynosi 12 semestrów, bez względu na ich pobieranie przez studenta, z zastrzeżeniem, że w ramach tego okresu świadczenia przysługują na studiach:

a) pierwszego stopnia – nie dłużej niż przez 9 semestrów,
b) drugiego stopnia – nie dłużej niż przez 7 semestrów;

3) łączny okres, o którym mowa w pkt 2, jest dłuższy o 2 semestry w przypadku, gdy student podjął jednolite studia magisterskie, których czas trwania określony w przepisach prawa wynosi 11 albo 12 semestrów;

4) do okresu, o którym mowa w pkt 2 i 3 wlicza się wszystkie rozpoczęte przez studenta semestry na studiach, o których mowa w pkt 1, w tym semestry przypadające w okresie korzystania z urlopów, o których mowa w art. 85 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z wyjątkiem semestrów na kolejnych studiach pierwszego stopnia rozpoczętych lub kontynuowanych po uzyskaniu pierwszego tytułu zawodowego licencjata, inżyniera albo równorzędnego. W przypadku kształcenia się na kilku kierunkach studiów semestry odbywane równocześnie traktuje się jako jeden semestr;

Student, który kształci się jednocześnie na kilku kierunkach studiów, może otrzymać świadczenie danego rodzaju (np. stypendium socjalne), tylko na jednym, wskazanym przez niego kierunku studiów. Student może otrzymać dane świadczenie (np. stypendium socjalne) na jednym kierunku, a inne świadczenie (np. stypendium rektora) na drugim kierunku, w tym także w innej uczelni.