W grudniu 2016 roku, powstał „Niemy: Chór Uniwersytetu Śląskiego. Celem chóru jest nauczanie znaków języka migowego, integrowanie środowiska uczelnianego i pozauczelnianego oraz promowanie Uniwersytetu Śląskiego. Chór działa na dwóch wydziałach – Wydziale Sztuki i Nauk o Eukacji w Cieszynie, gdzie również ma swoją siedzibę oraz na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Aktualnie liczy 20 osób. Opiekunem i dyrygentem chóru jest tłumacz języka migowego – mgr Anna Wojtas-Rduch. Chórzyści to studenci, doktoranci, członkowie Koła Naukowego Pedagogów, absolwenci uniwersytetu (osoby słyszące oraz osoby z różnymi dysfunkcjami słuchu). Chór wykonuje utwory muzyczne w języku migowym. Nagrał kilka teledysków, które można znaleźć na kanale niemego chóru, na YouTube. Realizatorką teledysków „Niemym” Chórze jest Alicja Drabik.
Efekty naukowe projektu
Projekt „Niemy” Chór Uniwersytetu Śląskiego prowadzony jest w oparciu o metodę badania w działaniu, która umożliwia powiązanie teorii z praktyką, działania z eksploracją, a także uczenie się z nauczaniem.
Badacz, jest przede wszystkim nauczycielem języka migowego oraz osobą integrującą środowisko uczelniane i pozauczelniane. Grupą, w obrębie której dokonywana jest zmiana, są studenci, doktoranci, członkowie Koła Naukowego Pedagogów, absolwenci uniwersytetu. Cechą i wartością badań w działaniu jest efekt w postaci użytkowej zmiany w środowisku, w którym je przeprowadzono. W tym kontekście zmiany dotyczą zwiększenia świadomości poszczególnych grup społecznych na temat alternatywnych i wspomagających form komunikacji (w tym wypadku języka migowego), zachęcenie do aktywności zarówno pełno- jak i niepełnosprawnych członków społeczeństwa oraz szeroko rozumiana integracja wspomnianych grup. Ważna, w kontekście środowiska uczelnianego, jest również promocja Uniwersytetu. Zastana rzeczywistość pod wpływem działania (aktywności chóralnej) ulega zmianie, pozwala na poznanie własnych możliwości, odkrywanie talentów, uzdolnień, pokonywanie barier i słabości.
Projekt rozpoczął się od identyfikacji problemu, czyli dostrzeżenia potencjału wyżej wymienionych grup, chęci zmiany nastawienia oraz mentalności społeczeństwa na temat osób niesłyszących oraz słabosłyszących. Następnie dokonano rekonesansu badawczego, którego celem było znalezienie dostępnego dla wszystkich, wspólnego kierunku działań (w tym wypadku była to działalność chóralna). Kolejnym etapem było sformułowanie planu działania, czyli dotarcie do zainteresowanych, zachęcenie do aktywności oraz wypracowanie kompromisu dotyczącego wyboru repertuaru. Konsekwencją było wdrażanie projektu oraz stałe monitorowanie i ewaluacja procesu wdrażania oraz uzyskanych rezultatów, która pozwoliła dostrzec oczekiwane zmiany.
Pozanaukowe efekty projektu
Do efektów pozanaukowych należy przede wszystkim aktywizacja społeczna osób z niepełnosprawnością. Uczestnicy badań reprezentują różne grupy społeczne i zawodowe, mają różne doświadczenia związane z nauką oraz posługiwaniem się językiem migowym, przez co trudniej było im wypracować wspólną drogę działania. Niemniej jednak konfrontacja przyniosła pozytywny skutek, pozwoliła otworzyć się na nowe doświadczenia, na aktywność oraz przełamanie własnych barier związanych z występem przed publicznością. Badania w działaniu, dzięki wprowadzanym zmianom pozwoliły osobą z niepełnosprawnością, które posługują się językiem migowym, dać coś od siebie, poczuć się równoprawnymi członkami społeczności. Stereotypowy obraz społeczeństwa uznaje osoby z niepełnosprawnością za grupę, której należy pomagać, jest im trudniej. Projekt pokazuje inne spojrzenie na to zagadnienie.
Projekt: „Niemego” Chóru Uniwersytetu Śląskiego jest unikatowym projektem, który łączy w sobie naukowość, praktykę i promocję uniwersytetu. „Niemy” Chór Bardzo różni się on od wokalnych chórów. To co jest podobne, to ustawienie. Nie używany jest narząd głosowy. Tekst, chórzyści muszą znać na pamięć w j. polskim, jak i w opracowaniu na j. migowy (drugą wersję tekstu). Warto również podkreślić, że w Polsce istnieje wiele stron internetowych, projektów, gdzie miłośnicy j. migowego i muzyki tłumaczą teledyski i je nagrywają. Nasz projekt różni się tym, że dodatkowo (opracowane utwory) wykonujemy na żywo przed publicznością.
Projekt pozwala na integrację środowiska osób słyszących i niesłyszących, której obecnie poświęca się wiele uwagi. Działalność chóru zachęca do aktywności, zrównoważonych działań, dostępności, szerzenia relacji z osobami Głuchymi.
