Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Wydział Nauk Społecznych
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Czy altruizm się opłaca? – rozmowa z dr hab. Patrycją Szostok- Nowacką, prof. UŚ

02.12.2022 - 12:00 aktualizacja 07.08.2023 - 09:16
Redakcja: violettakulik

Bezinteresowność, ideowość, społecznikostwo, dobroczynność, alterocentryzm… to synonimy słowa altruizm. O znaczeniu tego słowa i o tym, czy w ogóle jest możliwy, rozmowa z dr hab. Patrycją Szostok-Nowacką, prof. UŚ.

 

Violetta Kulik: Pani Profesor, czym jest altruizm?
Dr hab. Patrycja Szostok-Nowacka, prof. UŚ: Altruizm to zachowanie polegające na działaniu na korzyść innych. To dobrowolna, bezinteresowna pomoc innym ludziom. Pomagamy, aby poczuć się lepiej, aby inni nas lubili albo dlatego, że chcemy otrzymać rewanż.

Violetta Kulik: Dlaczego powinniśmy pomagać innym? Czy to się opłaca? Czemu mamy się dzielić swoimi rzeczami, czasem, uwagą?
Dr hab. Patrycja Szostok-Nowacka, prof. UŚ: Zastanawialiście się może, dlaczego ludzie robią zakupy sąsiadom w podeszłym wieku, biorą udział w akcjach charytatywnych, wpłacają pieniądze na różne fundacje lub zostają honorowymi krwiodawcami? Psychologowie społeczni są zgodni co do tego, że to się po prostu opłaca! Pomagając, czujemy się lepiej. Widząc radość na twarzy kogoś, kogo obdarowaliśmy lub chociażby ulgę osoby, której pomogliśmy w cierpieniu, sprawiamy, że nasze samopoczucie się poprawia. Dlaczego tak jest? Odpowiedzialna za to jest empatia, czyli zdolność do współodczuwania. Jeśli więc widzimy wokół siebie radość, szczęście, sami jesteśmy szczęśliwsi. Z kolei kiedy widzimy nieszczęście, ból i smutek, odczuwamy to samo i chcemy, aby to uczucie się skończyło. Odpowiadają za to specjalne struktury w naszych mózgach, ale tak naprawdę nie musimy wiedzieć o ich istnieniu, aby czuć, że działają.

Violetta Kulik: Wszyscy lubią dobrych i miłych ludzi, prawda?
Dr hab. Patrycja Szostok-Nowacka, prof. UŚ: Na pewno bardziej, niż samolubnych egoistów, którzy są obojętni na krzywdę innych i myślą tylko o własnej przyjemności. Pomagamy więc, aby poprawić swój wizerunek w oczach innych i samych siebie. Aby inni nas podziwiali i żebyśmy sami mogli być z siebie dumni. W końcu, jeśli ktoś się z kimś może podzielić, to znaczy, że posiada na tyle dużo, aby część oddać innym.

Violetta Kulik: A nasze postępowanie zostanie zrewanżowane…
Dr hab. Patrycja Szostok-Nowacka, prof. UŚ: Większość z nas jest przekonana, że na świecie istnieje swego rodzaju sprawiedliwość, co oznacza, że za dobre uczynki spotka nas nagroda a za złe kara. Pomagamy więc, aby móc liczyć na to, że kiedyś ktoś pomoże nam albo, jeśli jesteśmy osobami wierzącymi, że otrzymamy nagrodę od losu i pójdziemy do nieba.

Violetta Kulik: Dlaczego warto pomagać ludziom słabszym i pokrzywdzonym?
Dr hab. Patrycja Szostok- Nowacka, prof. UŚ: Psychologowie ewolucyjni twierdzą, że pomaganie słabszym, bezbronnym i bezradnym jest wpisane w nasze zachowania zmierzające do zachowania gatunku – jeśli opiekujemy się innymi jesteśmy silniejsi w rodzinie, ale również jako ludzie w ogóle.

 

 

dr hab. Patrycja Szostok- Nowacka, prof. UŚ

dr hab. Patrycja Szostok-Nowacka, prof. UŚ

return to top