Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Wydział Nauk Społecznych
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Publikacja w Current Psychology

21.11.2023 - 09:55 aktualizacja 21.11.2023 - 09:55
Redakcja: violettakulik

Dr Mariola Paruzel-Czachura, prof. UŚ, oraz dr Artur Domurat opublikowali artykuł pt. „Beyond behavior: the penitence congruity effect among children” w Current Psychology.

Efekt spójności skruchy zaobserwowany u dorosłych sugeruje, że ludzie mogą łagodniej oceniać osoby popełniające wykroczenia, gdy wykazują one poczucie winy i przekonania deontologiczne (przyznają na przykład, ze to co zrobiły jest złe i nic nie usprawiedliwia dokonania tego czynu). Oznacza to, że na ocenę moralności danej osoby wpływają nie tylko jej czyny, ale także wyrażane przez nią emocje i przekonania moralne. Aby ustalić, czy dzieci również wykazują ten efekt, badacze przebadali 250 dzieci w wieku 10 i 11 lat. Zaprezentowali im sześć historii: cztery przedstawiające moralnie wątpliwe działania (oszukiwanie na egzaminie, kłamstwo na temat pracy domowej, bójka z innym uczniem, kradzież pieniędzy znalezionych na szkolnym korytarzu) i dwie przedstawiające społecznie niepożądane zachowania (przyjście do szkoły w piżamie, spóźnienie się do szkoły). Dzieci otrzymały również informacje o emocjach sprawcy (obecność lub brak poczucia winy) i przekonaniach (postawa deontologiczna lub jej brak) lub nie otrzymały żadnych dodatkowych informacji na temat emocji lub przekonań (dowiedziały się tylko o zachowaniu bohatera historii). Następnie uczestnicy zostali poproszeni o ocenę moralności bohaterów historii.
Uzyskane wyniki nie tylko potwierdziły obecność efektu spójności skruchy u dzieci, ale także pokazały jego zastosowanie do niekonwencjonalnych zachowań (np. przyjście w piżamie do szkoły). W szczególności, gdy bohater historii wyraził poczucie winy i przyznał się do popełnionego czynu, dzieci były bardziej pobłażliwe w swoich ocenach niż w warunku kontrolnym, gdy nie miały wglądu w emocje lub przekonania bohatera.
Niniejsze wyniki są zgodne z teorią skoncentrowaną na osobie, która zakłada, że jednostki oceniają ogólny charakter, a nie pojedyncze działania, biorąc pod uwagę wszystkie dostępne informacje o danej osobie. Odkrycia te mają potencjalne zastosowanie, np. w edukacji moralnej.

pomoc- wyciągnięta ręka do dziewczyny

return to top