50 lat temu – 15 maja 1971 roku Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego powołało Wyższe Studium Nauczycielskie (WSN) jako Filię Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Z okazji tego jubileuszu przygotowaliśmy kapsułę czasu, która zawiera najbardziej znaczące artefakty dla naszego wydziału. Jest to kilkanaście reprezentatywnych przedmiotów integralnie związanych z podejmowaną od lat działalnością artystyczną, badawczo-dydaktyczną oraz organizacyjną, wybranych przez dziekana Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji, Radę Samorządu Studenckiego oraz pracowników Instytutu Nauk o Kulturze, Instytutu Pedagogiki, Instytutu Sztuk Muzycznych oraz Instytutu Sztuk Plastycznych. Tubę, która została zachowana na terenie kampusu cieszyńskiego, ponownie będzie można otworzyć dopiero 15 maja 2071 roku.
Zawartość kapsuły czasu
Maseczka jako znak czasu i list, który zostanie odczytany za 50 lat
Dziekan Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji dr hab. Krzysztof Marek Bąk, prof. UŚ przekazał list skierowany do osób, które otworzą kapsułę za 50 lat oraz maseczkę z logotypem UŚ – nieodłączny element życia codziennego w czasie pandemii Covid-19 w 2021 roku.
Statuetka „Oskarusia”
Rada Samorządu Studenckiego przekazała statuetkę „Oskarusia”. Co roku jednym z głównych wydarzeń organizowanych przez samorząd są Cieszynalia, którym towarzyszy również gala wręczenia wykładowcom wyróżnień – Oskarusiów. Ze względu na pandemię Conid-19, ubiegłoroczne Oskarusie nie odbyły się, mamy jednak nadzieję, że gdy ona ustanie, uda nam się do tego wrócić. W przygotowanie samego wydarzenia zawsze angażuje się wielu studentów naszego wydziału, którzy zapewniają oprawę artystyczną i muzyczną. Sama statuetka również wykonana jest przez naszych studentów, należących do Koła Ceramików 4MA – ta, którą umieściliśmy w kapsule powstała w 2019 roku. Drugim przedmiotem przekazanym przez RSS jest papierowy indeks. Aktualnie wszystkie sprawy związane z wpisywaniem ocen oraz zaliczeń są realizowane w sposób elektroniczny w systemie USOS, ale przed wybuchem pandemii Covid-19 był to przedmiot, z którym wiązało się chyba najwięcej studenckich historii… Przekazany przez nas indeks uzupełniamy w symboliczny sposób.
Zegar, dyktafon kasetowy oraz pendrive z publikacjami naukowymi
Instytut Nauk o Kulturze przekazał zakładowy zegarek – symboliczny artefakt odziedziczony po prof. dr hab. Katarzynie Olbrycht (prezent od profesora wizytującego). Zegarek stanowi atrybut wszystkich zebrań zakładowych animatorów i edukatorów kultury, a jednocześnie stanowi symbol naszego myślenia o edukacji, animacji, kulturze jako procesie osadzonym w czasie. Drugim artefaktem jest dyktafon kasetowy, jako urządzenie-symbol związane z jedną z podstawowych technik badawczych stosowanych w antropologii – wywiadem etnograficznym. W antropologii kulturowej i etnologii wywiad przybiera najczęściej formę swobodnej rozmowy na wybrany temat. W ostatniej dekadzie XX wieku rozmowa była najczęściej nagrywana właśnie za pomocą dyktafonu. Umożliwiało to transkrybowanie wywiadów w celu ich dalszych analiz i interpretacji. Dawało również możliwość trwałego archiwizowania danych terenowych. Dzisiaj u progu trzeciej dekady XXI wieku urządzenie to należy do przeszłości, wieńcząc „okres analogowy” w naukach etnologicznych – nadal jednak, obok notatnika czy aparatu fotograficznego, pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych narzędzi pracy etnografa przełomu XX i XXI wieku. Do zestawu dołączono również pendrive z publikacjami naukowymi.
Gąbka magnetyczna i marker oraz zestaw klocków edukacyjnych
Instytut Pedagogiki przekazał gąbkę magnetyczną i marker – przedmioty dotąd nieodłącznie kojarzone z pedagogami szkolnymi. Pandemia i konieczność nauki zdalnej z użyciem komputerów oraz odpowiedniego oprogramowania używanego przez nauczycieli do pisania czy rysowania, by przekazać uczniom wiedzę zastąpiły tablicę, marker i gąbkę magnetyczną. Ale wierzymy, że te przedmioty konieczne w uczeniu „analogowym” jeszcze wrócą do powszechnego użytku w nauczaniu stacjonarnym. W kapsule znalazł się także zestaw edukacyjnych klocków „Pomyśl – Ułóż – Sprawdź”, który stanowi połączenie nauki, zabawy i samokontroli. Sprawdza się w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym, rozwijając aktywność poznawczą dziecka i umiejętność samokształcenia. Jego zadaniem jest również rozwijanie wytrwałości. System obejmuje ponad 130 różnych książek, które zawierają zadania zróżnicowane pod względem trudności. Na pendrive Instytutu Pedagogiki wgrano następujące materiały: czasopismo Edukacja Międzykulturowa, czasopismo Cieszyński Almanach Pedagogiczny, serię wydawniczą Edukacja Międzykulturowa, serię wydawniczą Pedagogika Społeczna, serię wydawniczą Edukacja Małego Dziecka, publikacje dotyczące Innowacyjności i Przedsiębiorczości w praktyce edukacyjnej, publikacje z zakresu Pedagogiki Specjalnej oraz publikacje ogólnopedagogiczne.
Album 50 utworów na 50 lecie Uniwersytetu Śląskiego, pendrive i prace dyplomowe
Instytut Sztuk Muzycznych przekazał czteropłytowy album 50 utworów na 50 lecie Uniwersytetu Śląskiego, który składa się z czterech płyt, z czego trzy pierwsze stanowią utwory instrumentalne, soliści i zespoły natomiast ostatnia zawiera materiały archiwalne. Z kolei pendrive Instytutu Sztuk Muzycznych zawiera następujące nagrania: Koncert AHHA PIANO DUO (23.03.2021), koncert jubileuszowy 50 lat UŚ (18.04.2018r.), Koncert „Wiosna Artystyczna” (11.05.2016r.), Koncert „Zaduszkowy” (16.11.2016r.), tekst: Historia i współczesność – o Instytucie Sztuk Muzycznych, opis nowego kierunku: muzyka w multimediach. Na osobnym nośniku dodano również prace dyplomowe studentów kierunku Projektowanie gier i przestrzeni wirtualnej, specjalności Dźwięk w grach, z lat 2019 i 2020.
Matryca graficzna akwaforta oraz mała forma rzeźbiarska
Instytut Sztuk Plastycznych przekazał matrycę wykonaną przez prof. dr hab. Józefa Knopka – byłego studenta i wieloletniego wykładowcę grafiki artystycznej w ISP. Z matrycy można odbić grafikę nawet za kilkadziesiąt lat. Umiejętność tworzenia grafik w pochodzącej z XV w. technice akwaforty jest przekazywana studentom naszego wydziału niemalże od początku jego istnienia po dziś dzień. Prace prof. Józefa Knopka mają zabarwienie filozoficzne i niosą ponadczasowe przesłanie. Drugim artefaktem jest mała forma rzeźbiarska – Osculum alverium zrealizowana przez studentki: Helenę Chojnowską, Gabrielę Hołowacz, Joannę Kobierską i Dorotę Worek. Projekt formy rzeźbiarskiej został wymodelowany w programach 3d i zwizualizowany w kryształowej statuetce, przy użyciu grawerowania laserowego. Do obiektu dołączony jest podświetlany postument, w celu wyeksponowania rzeźby.
Pytania do przyszłych pokoleń i gra „+plUŚ – minUŚ”
Od całej wspólnoty akademickiej przekazane zostały nasze pytania do przyszłych pokoleń: Rzeczywistość w 2071. Trzynaście pytań do… oraz gra karciana „+plUŚ – minUŚ”. Celem gry jest otwarcie sejfu, w którym znajduje się tajemnicze przesłanie z przeszłości. Aby to zrobić należy poprawnie rozwiązać zadania i zagadki zawarte na kartach, a następnie w odpowiedniej sekwencji wpisać cztery cyfry kodu umożliwiającego dostęp do sejfu. Gra składa się z instrukcji, puzzli z wizerunkiem budynku WSNE, czterech zestawów pytań oznaczonych karcianymi symbolami oraz sejfu z tajemniczą zawartością, do którego dostęp zablokowany jest zamkiem szyfrującym. Zagadki, które są umieszczone na awersach specjalnie zaprojektowanych kart i dotyczą historii Cieszyna oraz naszego Wydziału. Dołączamy także reaktywowane specjalnie z tej okazji jubileuszowe wydanie czasopisma Filia przygotowane prze dr Ewę Tomaszewską.
Merytoryczną i wizualną koncepcję kapsuły oraz stworzonej w tym celu gry karcianej opracowali pracownicy etnologii i antropologii kulturowej (w tym członkowie cieszyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego), w szczególności: Grzegorz Błahut, Remigiusz Kopoczek, Kamilla Księżnik, Agnieszka Pieńczak, Magdalena Szalbot.