Dzień Mario | Dominika Kobryńska, Jakub Muszik | Student | Informacje, wiadomości i komunikaty

artykuły Dzień Mario | Dominika Kobryńska, Jakub Muszik

Dzień Mario | Dominika Kobryńska, Jakub Muszik

08.03.2024 - 09:39 aktualizacja 08.03.2024 - 09:39

Redakcja: nk

10 marca, mimo wielu znaczeń, dla graczy jest przede wszystkim świętem jednej z najważniejszych postaci gamingu – Mario. Data nietypowa, gdyż nie chodzi tu o jego debiut w grach wideo, a ciekawą grę słowną – skracając zapis daty do trzech pierwszych liter słowa march (polski „marzec” również tu działa), możemy uzyskać „mar 10”, co niezwykle przypomina właściwy zapis imienia najsłynniejszego hydraulika świata. Z okazji tego dnia chcielibyśmy przyjrzeć się, jak i dlaczego postać ta podbiła nie tylko rynek gier, ale i również mainstreamową świadomość.

Pierwsze próby Nintendo w świecie gier automatowych trudno było nazwać pasmem sukcesów, czego kropką nad i był automat z tytułem Radar Scope – prostym shoot upem, który okazał się finansową porażką^[1]. W celu redukcji strat finansowych, początkujący wówczas Shigeru Miyamoto, pracujący pod nadzorem zasłużonego dla firmy Gunpeia Yokoi, miał dokonać „ulepszenia” wyżej wymienionej gry. W trakcie prac postanowił jednak zmienić koncepcję na grę opartą na licencji kreskówki Popeye. Przedłużające się próby zawarcia porozumienia z producentami kreskówki zachęciły jednak młodego dewelopera do dostosowanie poprzedniego pomysłu do całkowicie nowej marki. Tym sposobem powstała wydana w 1981 roku gra Donkey Kong, opowiadająca o tytułowym gorylu, którego goni kierowany przez gracza stolarz (nazywany popularnie Jumpmanem), próbującego uratować porwaną przez Donkey Konga dziewczynę o imieniu Pauline. Pomimo pierwotnych obaw amerykańskiego oddziału produkcja ta okazała się upragnionym dla Nintendo sukcesem komercyjnym, który rozpoczął wieloletnią serię o gorylu^[2][3]. Z czasem postanowiono stworzyć również produkcję poświęconą przede wszystkim przygodom odważnego stolarza. W trakcie trwania prac zmieniono jednak jego zawód na hydraulika, a także ustanowiono kanoniczne imię – Mario (które pojawiało się przy okazji ulotek z Donkey Kongiem^[27]), nadanego na cześć właściciela budynku amerykańskiego oddziału Nintendo, pod którym znany jest po dziś dzień. Te zmiany, umiejscowienie akcji wśród rur kanalizacyjnych, postawienie na rozgrywkę kooperacyjną, a także stworzenie postaci drugiego gracza o imieniu Luigi poskutkowało w powstaniem automatowej gry o nazwie Mario Bros, która okazała się pierwszą grą poświęconą braciom oraz względnym sukcesem. Trudno jednak go porównać z sukcesem kolejnej gry z braćmi w roli głównej.^[1]

Mowa o grze Super Mario Bros z 1985 roku. Pomimo niepokojów o sprzedaż w Stanach Zjednoczonych związanych z obecnym wtedy krachem branży konsol gier wideo, dzięki m.in. dopracowanemu designowi gry nastawionemu na eksplorację i przygodę oraz sprzedawanie gry jako tytuł startowy w zestawie z konsolą Nintendo Entertainment System SMB okazał się wielkim hitem sprzedażowym. Tytuł stał się popkulturowym fenomenem, który przetarł szlaki kolejnym grom z braćmi, a także z ich towarzyszami i antagonistami. Z czasem growy dorobek włoskiego hydraulika rozszerzył się również o poboczne gry i serie z tego uniwersum (jak na przykład Mario Kart, Mario Party czy poświęcone Luigiemu Luigi’s Mansion), a niektóre postacie miały kolaboracje z innymi seriami gier (przykładowo Super Smash Bros^[4]czy Mario & Sonic at the Olympic Games Tokyo 2020^[5]). Ostatecznie Mario stanowi po dziś dzień niemal synonim firmy Nintendo, a fenomen przygód odważnego hydraulika, choćby za sprawą kartridży do konsoli Pegasus^[6], znany jest również w Polsce.

Mario to przede wszystkim główna postać serii gier wideo. Choć od pamiętnego 1981 roku otrzymaliśmy już sporo tytułów tej serii, producent nie osiada na laurach i cały czas dostarcza nowych źródeł rozrywki. Zdawać by się mogło, że skoro w 2023 roku wydane zostały gry Super Mario Bros: Wonder^[7] oraz Super Mario RPG^[8], to na kolejną pozycję przyjdzie jeszcze trochę poczekać. Nic bardziej mylnego! W tym roku pewne są dwie pozycje z tego świata: remake kultowej wersji gry Mario vs Donkey Kong^[9]oraz Princess Peach: Showtime^[10]. Podkreślić należy, że nie tylko sam Mario jest gwiazdą. Jego przyjaciele również doczekali się własnych gier, na przykład Captain Toad: Treasure Tracker czy wspomniana już Princess Peach: Showtime.

Wpływy serii o włoskim hydrauliku widoczne są nie tylko w jego pierwotnym medium, jakim są gry wideo. Mario wraz z grupą przyjaciół urzekł fanów na całym świecie do tego stopnia, że w prawie każdym aspekcie możemy dostrzec ich obecność. Jednym z najczęstszych przejawów sympatii do postaci tej serii są licencjonowane ubrania i gadżety. Koszulki czy kubki to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Fani przebierają się również za swoje ulubione postacie czy to na zlotach, czy konwentach, czy… prywatnych imprezach tematycznych^[12]. Warto wspomnieć, że czasem nie są to tylko przebrania za istniejące już postacie – sympatycy tworzą własne postacie nawiązujące do uniwersum. W przypadku świata Mario najbardziej znaną postacią fanowską jest Bowsette – żeński odpowiednik Bowsera^[13]. Fani nie poprzestają jednak na przebieraniu się czy noszeniu ubrań z ulubioną postacią. Niektóre ikoniczne elementy gry mogą stać się również elementem wystroju między innymi mieszkania^[14], jednak nie tylko. Tematyczne miejsca przykuwają wzrok, o czym wiedzą właściciele punktów gastronomicznych na całym świecie. Jako przykłady większych punktów podać można Toadstool cafe w Universal Studio Hollywood^[15] czy Mario Cafe&Store w Universal Studio Japan^[16], z kolei jako mniejszy punkt można podać Mario Bross w Kolumbii^[17]. Seria gier jest także inspiracją dla muzyków. Przykładem może być utwór Game Over amerykańskiej grupy Falling in Reverse, którego pierwsza zwrotka bardzo mocno zdaje się nawiązywać do omawianej gry^[19]. Superbracia odcisnęli również ślad w kinematografii. Pierwsza produkcja opowiadająca o postaciach z uniwersum Mario pojawiła się już w 1983 roku jako Saturday Supercade^[20]. To jednak nie koniec seriali animowanych. W latach następnych Mario i Luigi wystąpili w serialach The Super Mario Bros. Super Show! (1989) oraz The Adventures of Super Mario Bros. 3 (1990) ^[21]. Najnowszy film z 2023 roku, Super Mario Bros, odniósł ogromny sukces komercyjny, zarabiając ponad miliard dolarów, w przeciwieństwie do wcześniejszej adaptacji z 1993 roku, która została oceniona jako przeciętna^[22][23].

Popularność i możliwości zarobkowe hydraulika z wąsem sprawiły że Nintendo postanowiło chronić jedną ze swoich najbardziej rozpoznawalnych produkcji za pomocą dostępnych instytucji prawnych – znaków towarowych. Wśród chronionych obiektów znalazły się między innymi takie tytuły jak Super Mario Odyssey^[24], postacie – na przykład Księżniczka Peach^[25] czy inne elementy, jak logo Mario^[26]. Pamiętać należy, że konkretny znak towarowy, również te wskazane w przypisanych, został zgłoszony w konkretnych kategoriach i to w ich ramach korzysta z ochrony.

Mario to nie tylko postać z gier wideo, ale ikona popkultury, która zdobyła serca milionów fanów na całym świecie. Od swoich skromnych początków w grze Donkey Kong do obecnych dni, kiedy to staje się coraz bardziej wszechstronnym źródłem rozrywki poprzez różnorodne gry, filmy, ubrania i inne gadżety. Jego wpływ sięga daleko poza granice gamingu, odbijając się szerokim echem w kinematografii, muzyce, a nawet w miejscach publicznych, takich jak kawiarnie i bary. Mario kontynuuje swoją podróż jako jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli w historii gier wideo i popkultury. Zarówno jego przygodę, jak i innych dobrze znanych postaci gier wideo śledzi Centrum Badań Groznawczych działające w Uniwersytecie Śląskim. Członkowie Centrum w sposób interdyscyplinarny mierzą się z wyzwaniami i szansami, jakie stawiają szeroko pojęte gry, które są nie tylko rozrywką, ale i ciekawym materiałem badawczym. Już dziś zapraszamy do dołączania i śledzenia ruchów CBG wszystkich naukowców i entuzjastów gier!

^[1] Goldberg, H. (2011), All your base are belong to us: how 50 years of videogames conquered pop culture, Stany Zjednoczone, Three River Press.

^[2] McLaughlin, R. (2010, 2022), IGN Presents: The History of Super Mario Bros.

^[3] Sheff, D. (1999), Game Over: How Nintendo Conquered the World, Stany Zjednoczone, GamePress.

^[4] https://spidersweb.pl/2018/12/super-smash-bros-ultimate-recenzja.html.

^[5]https://cdaction.pl/newsy/mario-sonic-at-the-olympic-games-tokyo-2020-kwadrans-z-ostateczna-gra-sportowa-wideo.

^[6] https://www.youtube.com/watch?v=83OmtKxcRng.

^[7] https://www.gram.pl/news/zapowiedziano-super-mario-bros-wonder-nowa-platformowke-2d-dla-fanow-mario.

^[8] https://www.youtube.com/watch?v=y6ZgRKAYm-o.

^[9] https://www.nintendo.pl/switch/games.

^[10] https://geex.x-kom.pl/wiadomosci/princess-peach-showtime-data-premiery-trailer-cena/.

^[11] https://www.gram.pl/news/paper-mario-the-thousand-year-door-wkrotce-z-data-premiery-na-nintendo-switch.

^[12] https://lifeslittlecelebrations.org/super-mario-party-theme-party-supplies-and-ideas/.