Dr Mariola Paruzel-Czachura z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego opublikowała ze współpracownikami artykuł dotyczący badań nad tym, kto częściej stosuje się do przepisów związanych ze zdrowiem publicznym w okresie pandemii COVID-19. Naukowcy pokazali, że identyfikacja z własnym narodem przewiduje zarówno większe zaangażowanie w zachowania w zakresie zdrowia publicznego, takie jak noszenie maseczki i dystans społeczny, jak i wsparcie dla polityki zdrowia publicznego. Badanie, które ukazało się w prestiżowym czasopiśmie Nature Communications, sugeruje, że tożsamość narodowa odgrywa znaczącą i pozytywną rolę w walce z globalną pandemią.
Badacze postawili sobie za cel zbadanie zarówno tożsamości narodowej, która mierzy jak silnie ludzie identyfikują się ze swoim krajem, jak i narodowy narcyzm, który jest formą tożsamości społecznej, która wiąże się z przekonaniem, że czyjaś grupa – lub w tym przypadku naród – jest wyjątkowy, ale też niedoceniany przez innych. W przypadku walki z pandemią koronawirusa, tożsamość narodowa okazała się kluczowym predykatorem zaangażowania w zachowania chroniące przed rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Dodatkowo badacze odkryli, że narodowy narcyzm był pozytywnie powiązany z samooceną higieny fizycznej i wsparciem dla polityki zapobiegania COVID-19. Jednak efekty te były znacznie mniejsze niż te dotyczące tożsamości narodowej.
W swoim badaniu naukowcy przeprowadzili ankietę, w której wzięło udział prawie 50 000 respondentów z 67 krajów, pytając, w jakim stopniu uczestnicy zgłaszali przyjmowanie zachowań związanych ze zdrowiem publicznym (np. dystansowanie i bardziej rygorystyczna higiena) oraz poparli środki polityki publicznej (np. zamykanie barów i restauracji) we wczesnej fazie pandemii (kwiecień-maj 2020). Pytano także o ideologię polityczną respondentów (np. lewicową lub prawicową) oraz zmierzono u badanych poziom tożsamości narodowej i narodowego narcyzmu. Ogólnie rzecz biorąc (we wszystkich badanych krajach) respondenci, którzy deklarowali silniejsze identyfikowanie się ze swoim narodem, konsekwentnie zgłaszali większe zaangażowanie w zachowania w zakresie zdrowia publicznego i wsparcie dla polityki zdrowia publicznego. Co ciekawe, w przeciwieństwie do ideologii lewicowej, prawicowa ideologia polityczna miała pozytywną, umiarkowaną korelację zarówno z identyfikacją narodową, jak i narodowym narcyzmem, ale bardzo słabą korelację z poparciem dla środków zdrowia publicznego. Sugeruje to, że ideologia polityczna może być stosunkowo nieistotna dla przewidywania zachowania zdrowia publicznego poza Stanami Zjednoczonymi, twierdzą naukowcy. Aby lepiej zrozumieć, czy deklaracje badanych miały odzwierciedlenie w faktycznych działaniach podejmowanych przez poszczególne osoby, zespół przeprowadził drugie badanie międzynarodowe. W tym przypadku wykorzystali dwa publicznie dostępne zbiory danych – World Values Survey, które mierzy wartości i przekonania w czasie i w różnych krajach, oraz COVID-19 Google Community Mobility Reports, które wskazują, jak zmienił się ruch fizyczny ludzi w odpowiedzi na COVID-19. Naukowcy stworzyli indeks identyfikacji narodowej przy użyciu dwóch elementów z World Value Survey (tj. dumy narodowej i bliskości ze swoim narodem) oraz indeksu mobilności fizycznej poprzez uśrednienie ruchu społeczności we wszystkich dostępnych miejscach (tj. handel detaliczny i rekreacja, artykuły spożywcze i apteki, parki, stacje tranzytowe, zakłady pracy i osiedla). Następnie zbadali, czy kraje o wyższej średniej krajowej identyfikacji przed pandemią przewidywały silniejsze zmniejszenie mobilności po rozprzestrzenieniu się pandemii COVID-19 na całym świecie w kwietniu i maju 2020 r. Zgodnie z wynikami pierwszego badania, identyfikacja narodowa wiązała się ze zmniejszoną mobilnością przestrzenną, co sugeruje, że osoby o silnej tożsamości narodowej postępowały zgodnie z wytycznymi zdrowia publicznego, ograniczając swoje ruchy, zmniejszając w ten sposób fizyczne interakcje z innymi.
Artykuł: https://www.nature.com/articles/s41467-021-27668-9
O artykule na blogu Nature: https://socialsciences.nature.com/posts/an-international-investigation-of-the-psychology-of-covid-19