Czy uzależnienie od jedzenia jest częstsze u kobiet niż u mężczyzn?
Jaką rolę w określeniu częstości występowania uzależnienia od jedzenia odgrywa narzędzie pomiarowe?
Czy czynniki ryzyka uzależnienia od jedzenia są różne u kobiet i mężczyzn?
Pytania te zostały postawione przez zespół badaczy: dr Edyta Charzyńska, prof. UŚ, prof. dr hab. Anna Brytek-Matera z UWr i dr Paweł Atroszko z UG w artykule opublikowanym w czasopiśmie Nutrients: https://www.mdpi.com/2072-6643/14/19/4041.
Badanie zostało przeprowadzone wśrod 1182 młodych dorosłych. Badacze użyli krótkiej, 9-itemowej wersji najbardziej popularnego narzędzia do pomiaru zaburzeń odżywiania – the Yale Food Addiction Scale (YFAS). Za istotne ograniczenia dotychczasowego sposobu używania YFAS badacze uznali kategoryzację odpowiedzi podczas obliczania wyników (TAK/NIE), oddzielanie itemów mierzących symptomy uzależnienia od tych mierzących znaczenie kliniczne oraz obliczanie trafności narzędzia tylko dla części itemów. W celu przezwyciężenia wymienionych ograniczeń w artykule badacze zaproponowali alternatywny sposób obliczania wyników. Dokładnie przyjrzeli się również poszczególnym pozycjom narzędzia i z powodu niskiej trafności zdecydowali o usunięciu trzech pierwszych pozycji kwestionariusza. Zmodyfikowane, 6-itemowe narzędzie wykazało brak istotnych różnic między płciami w zakresie częstości występowania uzależnienia od jedzenia; co interesujące, w przypadku 9-itemowej wersji narzędzia z użytą standardową metodą obliczania wyników wśród kobiet stwierdzono 1,5 raza częstsze występowanie uzależnienia od jedzenia niż u mężczyzn. Oprócz tego badanie pokazało, że niektóre czynniki ryzyka uzależnienia od jedzenia są specyficzne ze względu na płeć: wśród mężczyzn uzależnienie od jedzenia wiązało się negatywnie z poczuciem skuteczności, podczas gdy wśród kobiet wiązało się negatywnie z ugodowością, sumiennością i samooceną, a pozytywnie z poczuciem samotności. Badanie wykazało również istotne relacje między uzależnieniem od jedzenia a obniżonym dobrostanem, nawet po uwzględnieniu kontroli istotnych zmiennych demograficznych i osobowościowych.
Przedstawione badanie dostarcza naukowcom prostą, użyteczną i trafną metodę pomiaru uzależnienia od jedzenia, równocześnie wskazując na potrzebę uwzględniania różnic płciowych podczas badania czynników ryzyka tego uzależnienia.
