O działalności Obserwatorium Procesów Miejskich i Metropolitalnych rozmawiamy z dr. hab. Robertem Pyką, prof. UŚ, którego zainteresowania badawcze oscylują wokół problemów funkcjonowania współczesnych miast i obszarów metropolitalnych.
Violetta Kulik: Panie Profesorze, jako politolog i socjolog, łączy Pan spojrzenia obu dyscyplin w swoich analizach. Gdzie i dlaczego powstają instytucje metropolitalne i jak działają?
Dr hab. Robert Pyka, prof. UŚ: Interesują mnie rozwiązania instytucjonalne, jakie dedykowane są metropoliom, które nie znajdują odzwierciedlania w klasycznym podziale administracyjnym, jak w przypadku Polski na gminy, powiaty i województwa. Jako badacz mocno zaangażowany byłem w powstawanie pierwszej polskiej „ustawowej” metropolii, tj. Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, współtworząc wraz z grupą naukowców z Obserwatorium wniosek o jej rejestrację.
Violetta Kulik: W ostatnim czasie efektem Pana pasji badawczej jest socjologiczne spojrzenie na metropolie jako niezwykle złożone systemu społecznego.
Dr hab. Robert Pyka, prof. UŚ: Różnorodność społeczna i gospodarcza metropolii i skupione w niej bogate zasoby, poprzez ich łączenie w nowych konfiguracjach są źródłem kreatywność, a ta może przekładać się na powstawanie innowacji, które stanowią wizytówkę metropolii. Staram się zatem ustalić, gdzie i w jakich uwarunkowaniach powstają w metropoliach innowacje, w tym innowacje społeczne oznaczające nowe lub alternatywne wobec praktykowanych sposoby rozwiązywania problemów czy zaspakajania społecznych potrzeb. Zaistniałe kryzysy (pandemie, konflikty zbrojne) ukazały wrażliwość miast, które będą w XXI wieku głównym środowiskiem życia człowieka. Jeśli ludzie mają przetrwać w miastach i metropoliach, te muszą się zmienić. Potrzeba nowych innowacyjnych rozwiązań, sposobów generowania żywności, (współ)użytkowania przestrzeni publicznych, mobilności, mieszkania oraz nowych modeli zarządzania wspólnymi miejskimi zasobami. Choć miasta kumulują największe problemy, to jednocześnie stanowią laboratoria, z których wyłania się świat jutra.
Violetta Kulik: Zagadnienia te stanowiły między innymi temat projektu „Metropolie jako laboratoria nowych modeli miejsc innowacyjnych”, realizowanego przez Pana w ramach zagranicznego stażu badawczego w Collegium de Lyon we Francji.
Dr hab. Robert Pyka, prof. UŚ: Jest to część szerszego projektu badawczego, jaki kontynuuję w ramach kierowanego przeze mnie zespołu badawczego UŚ (Metropolitalne dynamiki innowacyjności), którego jednym z efektów jest wypracowana przez zespół koncepcja miejsca innowacyjnego. Równolegle do badań we Francji, członkowie zespołu badawczego (dr hab. Krzysztof Bierwiaczonek, prof. UŚ, dr hab. Małgorzata Suchacka, prof. UŚ., dr Grzegorz Gawron) eksplorują miejsca innowacyjne na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM).
Violetta Kulik: Serdecznie dziękuję za rozmowę.
Więcej informacji o badaniach prowadzonych przez dr hab. Roberta Pykę, prof. UŚ w artykule prasy lokalnej „Rue89Lyon” w języku francuskim >>> (https://www.rue89lyon.fr/2021/05/18/recherche-lieux-alternatifs-dinnovations-sociales-dans-les-metropoles-de-lyon-et-saint-etienne/)
dr hab. Robert Pyka, prof. UŚ