Uniwersytet Śląski w Katowicach

Specjalności:

• Mediacje i negocjacje
• Rewitalizacja i organizowanie społeczności lokalnej
• Gerontologiczna praca socjalna
• Zarządzanie w pracy socjalnej i ekonomii społecznej

UWAGA: Wybór specjalności następuje po 1 semestrze studiów. O uruchomieniu danej specjalności decyduje liczba zgłoszeń.

Studia II stopnia na kierunku praca socjalna osadzone są w obszarze nauk społecznych. Kształcenie łączy interdyscyplinarną teorię z praktyką działania nadając absolwentom sprawność wykorzystywania wiedzy teoretycznej w pracy z jednostkami, grupami i społecznościami lokalnymi. Program studiów pozwala na zdobywanie pogłębionej wiedzy z zakresu pracy socjalnej i doskonalenie umiejętności niezbędnych w profesji pracownika socjalnego. Wykazuje szczególne powiązanie z takimi kierunkami kształcenia jak: socjologia, psychologia oraz pedagogika, których zakres problemowy stanowi podstawy wiedzy i umiejętności skutecznego profesjonalisty. W zależności od specjalności w programie występują również moduły rozwijające wiedzę i umiejętności w zakresie nauk o zarządzaniu i jakości oraz ekonomii i finansów. Uzupełnieniem kompetencji na wszystkich specjalnościach jest wiedza z zakresu prawa obejmującego obszar działań pracy socjalnej. Program sprzyja kształceniu autentycznego zainteresowania kwestiami społecznymi oraz budowaniu postaw aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej. Zapewnia ponadto udział studentów w przygotowaniu i realizacji badań naukowych, co jest możliwe dzięki wieloletniemu doświadczeniu w prowadzeniu badań w obszarze problematyki pracy socjalnej.

Profil studiów na kierunku praca socjalna określa się jako ogólnoakademicki. Celem kształcenia jest doskonalenie specjalistów posiadających kompetencje sprawnego diagnozowania, prognozowania, planowania wsparcia i niesienia pomocy w sytuacjach problemowych, czemu sprzyjają zajęcia organizowanie w postaci warsztatów, projektów i praktyk. W ramach wieloaspektowego procesu współpracy z instytucjami polityki społecznej dąży się do rozwijania wiedzy, umiejętności i postaw niezbędnych do analizowania i kształtowania rzeczywistości społecznej. Studia oferują szeroką wiedzę i umiejętności z zakresu współczesnych metod pracy socjalnej, organizacji, projektowania i ewaluacji działań pomocowych. Zdobyta wiedza i kompetencje ułatwiają rozumienie, wyjaśnianie zjawisk społecznych oraz prowadzenie badań i działań w środowisku w zgodzie ze standardami zawodowymi i etycznymi.

Absolwenci kierunku Praca socjalna cechują się rozbudowaną świadomością zagrożeń społecznych, ale też umiejętnością odkrywania, rozwijania i wykorzystywania potencjału środowiska. Świadomi swoich możliwości i ograniczeń wyznaczają kierunki dalszego samorozwoju. Sprawnie komunikują się w środowisku oraz są gotowi do podjęcia współpracy z innymi specjalistami. Posiadają zaawansowaną wiedzę z zakresu pracy socjalnej i są przygotowani do samodzielnego projektowania i realizacji badań społecznych na potrzeby diagnozy społecznej. Posiadają szeroką, interdyscyplinarną wiedzę, dzięki której są merytorycznie przygotowani do podjęcia pracy we wszelkich typach instytucji w sektorze publicznym i prywatnym oraz w organizacjach pozarządowych. Kształcenie zorientowane jest na wytworzenie i ugruntowanie postaw prospołecznych, gotowości do uczestnictwa w zmianach na poziomie lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym.

Ukończenie kierunku uprawnia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego (Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 z późn. zm.).

Specjalności:

Mediacje i negocjacje – specjalność rozwijająca kompetencje w zakresie procesów mediacyjno-negocjacyjnych w sytuacjach kryzysowych w obszarze działań pracownika socjalnego. Przygotowuje do wykonywania zawodu pracownika socjalnego w instytucjach i organizacjach systemu pomocy i integracji społecznej, w tym w organizacjach trzeciego sektora. Kształcenie jest ukierunkowane na profesjonalne podejście do konfliktów w obszarze pracy socjalnej, począwszy od zrozumienia istoty konfliktu, a na umiejętnościach negocjacyjnych i mediacyjnych, z zachowaniem zasad etycznych kończąc.

Sylwetka absolwenta:

• Jest przygotowany do rozwiązywania konfliktów w roli mediatora i negocjatora w środowiskach rodzinnych i lokalnych.
• Jest przygotowany do realizacji procesu mediacyjnego i negocjacyjnego w instytucjach publicznych oraz niepublicznych.
• Posiada wiedzę na temat istoty i dynamiki konfliktów, technik skutecznej komunikacji, struktury procesu mediacji, strategii negocjacyjnych, zespołowego rozwiązywania konfliktów oraz prawnych aspektów mediacji i negocjacji.
• Posiada umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania sytuacji, analizowania motywów i wzorców ludzkich zachowań oraz prowadzenia skutecznego dialogu z interesariuszami.
• Respektuje zasady etyki zawodowej.
• Posiada uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego.

Zdobyta wiedza umożliwia dokonanie prawidłowej diagnozy oraz realizacji badań w zakresie procesów wymagających działań negocjacyjnych i mediacyjnych. Organizacja procesu dydaktycznego umożliwia ćwiczenie umiejętności praktycznych w formie warsztatów

Rewitalizacja i organizowanie społeczności lokalnej – specjalność wyróżniająca się perspektywą aktywności zawodowej w zakresie rewitalizacji społecznej. Stanowi odpowiedź na rozwijającą się realną potrzebę działań w kierunku rozwoju lokalnego. Przygotowuje do wykonywania zawodu pracownika socjalnego w instytucjach i organizacjach systemu pomocy i integracji społecznej, w tym w organizacjach trzeciego sektora. Kształcenie w ramach specjalności zapewnia zintegrowany (w aspekcie teoretycznym i praktycznym) zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji, użyteczny w przygotowaniu, inicjowaniu i wdrażaniu procesów aktywizowania i rozwoju lokalnego oraz przydatny w pełnieniu roli lidera i animatora społeczności lokalnych.

Sylwetka absolwenta:

• Posiada szeroką, interdyscyplinarną wiedzę, dzięki której jest merytorycznie przygotowany do pracy środowiskowej.
• Posiada kompetencje do pełnienia roli organizatora społeczności lokalnej dzięki poznaniu społecznych mechanizmów funkcjonowania tej społeczności
• Posiada wiedzę w zakresie prawnych podstaw lokalnej samorządności.
• Dysponuje umiejętnością diagnozowania problemów i kwestii społecznych
• Posiada umiejętności pracy ze społecznością lokalną i jej liderami.
• Jest merytorycznie i praktycznie przygotowany do tworzenia programów rewitalizacji społecznej oraz budowania partnerstwa lokalnego na rzecz aktywnej integracji.
• Posiada uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego.

Zdobyta wiedza stanowi element niezbędny do umiejętnego diagnozowania i badania istniejących problemów społecznych oraz pomaga w sprawnym funkcjonowaniu i komunikowaniu w środowisku. Atutem specjalności są porozumienia, dzięki którym studenci mają możliwość kształcenia umiejętności praktycznych bezpośrednio w terenie m.in. poprzez udział w pracach Laboratorium Społecznego w Lipinach.

Gerontologiczna praca socjalna – specjalność stanowiąca odpowiedź na konieczność przygotowania pracowników do pełnienia usług społecznych realizowanych dla stale starzejącego się społeczeństwa. Studia umożliwiają zdobycie wiedzy, a także kształtowanie umiejętności i kompetencji z zakresu nauk społecznych, jak i humanistycznych i biomedycznych, niezbędnych do podjęcia obowiązków wynikających z prowadzenia działalności opiekuńczej oraz animacyjnej, kierowanej do osób starszych.

Sylwetka absolwenta:

• Posiada szeroką, interdyscyplinarną wiedzę, dzięki której jest merytorycznie przygotowany do planowania, kierowania i prowadzenia szeroko rozumianej działalności pomocowej na rzecz osób starszych
• Posiada wiedzę, dzięki której lepiej rozumie starość i może efektywnie wspierać seniorów w ich życiu i aktywności społecznej
• Posiada wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie diagnozowania, projektowania i prowadzenia szeroko rozumianej pracy socjalnej
• Posiada umiejętności animowania życia seniorów w społeczności lokalnej.
• Posiada wiedzę i umiejętności z zakresu tworzenia sieciowego modelu wsparcia seniorów i rodzin mających pod opieką osoby starsze.
• Posiada umiejętności edukowania do pomyślnej starości oraz wskazywania optymalnych rozwiązań związanych z profilaktyką zdrowotną opiekunów nieformalnych.
• Zna i rozumie specyfikę i dynamikę procesu starzenia się, jego biologiczne, psychiczne i społeczne uwarunkowania, skutki oraz specjalistyczne metody pracy socjalnej z seniorami.
• Posiada uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego.

Absolwent przygotowany jest do pracy w placówkach ukierunkowanych na pomoc seniorom, takich jak: dzienny dom opieki, dom pomocy społecznej, szpital, dom kultury i klub seniora, ale także samorządy lokalne realizujące projekty skierowane do osób starszych czy innych instytucjach kształtujących i realizujących politykę społeczną wobec osób starszych.

Zarządzanie w pracy socjalnej i ekonomii społecznej – specjalność ukierunkowana na kształcenie wiedzy i umiejętności w zakresie problematyki ekonomii społecznej. Przygotowuje do pracy w instytucjach i organizacjach zaliczanych do sektora przedsiębiorczości społecznej. Specjalność jest wynikiem kilkuletniej międzynarodowej współpracy mającej na celu stworzenie wspólnego programu nauczania w ramach Europejskich Studiów II stopnia Social Work Social Economy (SOWOSEC). Projekt zakłada praktyczną wymianę doświadczeń studentów z różnych krajów Europy oraz poznanie specyfiki problemów społecznych i sposobów ich rozwiązywania w różnych systemach społeczno-politycznych. Ukończenie specjalności umożliwia uzyskanie międzynarodowego dyplomu (po spełnieniu wymagań).

Sylwetka absolwenta:

• Posiada kompetencje i umiejętności prowadzenia działalności w zakresie ekonomii i przedsiębiorczości społecznej.
• Zna mechanizmy funkcjonowania ekonomii społecznej.
• Posiada wiedzę w zakresie podstaw prawnych dotyczących przedsiębiorczości społecznej.
• Posiada kompetencje w zakresie działań marketingowych w ekonomii społecznej.
• Wyróżnia się orientacją w zasadach prowadzenia i mechanizmach funkcjonowania przedsiębiorstwa społecznego.
• Dysponuje umiejętnością diagnozowania problemów i kwestii społecznych oraz projektowania rozwiązań adekwatnych do potrzeb środowiskowych.
• Posiada uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego.

Zdobyta wiedza i umiejętności stanowią istotny element usprawniania procesu zarządzania w ramach pracy socjalnej. Studenci mają ponadto możliwość budowania projektów międzykulturowych dzięki współpracy międzynarodowej, co udoskonala ich warsztat umiejętności zawodowych.

Perspektywy zawodowe (sylwetka absolwenta):

Absolwenci wyposażeni są w kompetencje i odpowiednie umiejętności działania w obszarze szeroko rozumianej pomocy społecznej, w organizacjach pozarządowych, w administracji rządowej i samorządowej odpowiedzialnej za realizację zadań polityki społecznej. Zdobywają przygotowanie do pracy w: regionalnych ośrodkach polityki społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie i ośrodkach pomocy społecznej, a także do pracy: z rodzinami zastępczymi, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w domach pomocy społecznej dla osób starszych oraz niepełnosprawnych intelektualnie, psychicznie i fizycznie, w jednostkach organizacyjnych do spraw zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, w ośrodkach wsparcia, w placówkach dla osób bezdomnych, dla osób uzależnionych, w zakładach karnych, w ośrodkach dla uchodźców oraz w organizacjach pozarządowych zajmujących się diagnozowaniem sytuacji, wspieraniem rozwiązań i przeciwdziałaniem problemom (stowarzyszenia, fundacje).

Absolwenci kierunku praca socjalna:

• Posiadają interdyscyplinarną wiedzę, umożliwiającą rozumienie obserwowanych procesów oraz sprawne przygotowanie planu pomocy i jego wdrożenie,
• Cechują się świadomością zagrożeń społecznych, ale też umiejętnością odkrywania, rozwijania i wykorzystywania potencjału środowiska,
• Potrafią przeprowadzić badania w wybranych obszarach problemowych i konstruują strategie ich rozwiązywania,
• Sprawnie komunikują się w środowisku oraz są gotowi do podjęcia współpracy z innymi specjalistami, a w swojej aktywności kierują się zasadami etyki zawodowej,
• Posiadają umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania sytuacji, analizowania motywów i wzorców ludzkich zachowań oraz prowadzenia otwartego dialogu,
• Posiadają umiejętność przywracania lub podtrzymywania właściwych interakcji między jednostkami a społeczeństwem, projektowania społecznego oraz inspirowania zmian społecznych, inicjowania nowych form pomocy oraz powoływania instytucji świadczących pomoc,
• Świadomi swoich możliwości i ograniczeń wyznaczają kierunki dalszego samorozwoju.

Inne, dodatkowe informacje na temat kwalifikacji :  Absolwent studiów kierunku praca socjalna posiada przygotowanie i uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego zgodnie z wymaganiami stawianymi w Ustawie o pomocy społecznej z dn. 12 marca 2004 r. (DZ.U. Nr 64 z 2004 r. poz. 593, z późn. zm.).

Zajęcia na studiach realizowane są w formie wykładów, ćwiczeń, warsztatów i treningów. Prowadzone są ponadto obowiązkowe praktyki zawodowe i dyplomowe, które zapewniają bezpośredni kontakt z praktyką w różnych instytucjach pomocy społecznej, a także w organizacjach pozarządowych.  Studia kończą się obroną pracy dyplomowej w formie projektu socjalnego.