Miło nam poinformować, że ukazała się monografia dr Marty Baron-Milian pt. „Neofuturzy i futuryści. Kryptohistorie polskiej awangardy” w ramach serii MONOGRAFIE FNP.
O KSIĄŻCE
Tematem książki są początki polskiej awangardy literackiej, a wraz z nimi tkwiąca w otwarciu awangardowej rewolty energia pierwszych gestów uznawanych za futurystyczne. Autorka podejmuje próbę ich reinterpretacji przez pryzmat trzech głównych bohaterów monografii: Jerzego Jankowskiego, wiecznego zwiastuna futuryzmu i zanikającego pośrednika jego późniejszych losów, oraz Anatola Sterna i Aleksandra Wata, występujących tu przede wszystkim we wspólnej roli neofuturów-prymitywistów. Ich wyjątkowa działalność wymyka się narracji o awangardzie jako historii ruchów artystycznych, komplikuje i decentruje obraz awangardowych początków, prowokuje do poszukiwania nowych punktów odniesienia. Przeprowadzone przez autorkę prace archiwalne, analizy materiału prasowego oraz interpretacje manifestów, tekstów poetyckich i prozatorskich umożliwiły rekonstrukcję najwcześniejszych przejawów polskiej awangardy w świetle pojęć kolektywności, peryferyjności oraz konceptu „literatury mniejszej”. Pozwoliło to uchwycić oryginalność językowych eksperymentów oraz polityczne znaczenie futurystycznych prowokacji Jankowskiego, Sterna i Wata. We wszystkich opisanych przypadkach awangarda rzuca wyzwanie większości, choć za każdym razem brzmi ono inaczej.
BIOGRAM
Marta Baron-Milian – literaturoznawczyni i kulturoznawczyni. Pracuje w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego. Ukończyła Międzyuczelniany Program Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich Akademii „Artes Liberales” oraz Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne UŚ. Członkini redakcji „Śląskich Studiów Polonistycznych”, współpracowniczka Ośrodka Badań nad Awangardą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Opublikowała monografie: Wat plus Vat. Związki literatury i ekonomii w twórczości Aleksandra Wata (2015) oraz Grzebanie grzebania. Archeolog i grabarz w twórczości Jerzego Ficowskiego (2014). Współredagowała książki zbiorowe: Płeć awangardy (2019) i Teoria nad-interpretacją? (2012). Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół polskiej poezji XX i XXI wieku, praktyk awangardowych i eksperymentalnych oraz związków literatury i ekonomii.
ABOUT THE BOOK
With this book, dive into the vibrant genesis of the Polish literary avant-garde, powered by the first movements considered futuristic, inherent in the very heart of the avant-garde revolt. The author attempts to redefine the narrative by covering the captivating stories of the three central figures: Jerzy Jankowski, the eternal „harbinger” of futurism; Anatol Stern and Aleksander Wat, prominently cast as neofuturs-primitivists. Their exceptional contributions elude the confines of the avant-garde as a history of art movements, challenging and redefining its inception. This narrative shift prompts an exploration of the new points of reference. Through archival research, press analyses, and interpretations of manifestos, poetry, and prose, the author reconstructs the earliest expressions of the Polish avant-garde. This exploration unfolds through the lens of collectivity, peripherality, and the notion of „minor literature.” As a result, the distinctiveness of linguistic experiments and the profound political resonance of the futuristic provocations by Jankowski, Stern, and Wat can be fully appreciated. In all the cases discussed, the avant-garde emerges as a challenger to the majority, although it resonates differently each time.
ABOUT THE AUTHOR
Marta Baron-Milian is faculty member of the Institute of Literary Studies at the University of Silesia. She graduated from the Interdisciplinary Doctoral Studies Program of the „Artes Liberales” Academy and the Interfaculty Individual Studies in the Humanities of the University of Silesia. She is a member of the editorial board of “Śląskie Studia Polonistyczne” and a fellow of the Centre for Avant-Garde Studies of the Jagiellonian University. She has published the monographs Wat plus Vat. Relationships between literature and economics in the works of Alexander Wat (Wat plus Vat. Związki literatury i ekonomii w twórczości Aleksandra Wata, 2015) and Burying the Burial. Archaeologist and Gravedigger in the Works of Jerzy Ficowski (Grzebanie grzebania. Archeolog i grabarz w twórczości Jerzego Ficowskiego, 2014). She co-edited the collective books Gender of the Avant-Garde (Płeć awangardy, 2019) and Theory Over Interpretation? (Teoria nad-interpretacją?, 2012). Her research interests focus on 20th and 21st-century Polish poetry, avant-garde and experimental practices, and the relationship between literature and economics.
