Interdyscyplinarne studia doktoranckie „Humanistyka bez granic”
Czym jest „Humanistyka bez granic”?
„Humanistyka bez granic”. Interdyscyplinarne studia doktoranckie Wydziału Filologicznego UŚ to nakładka na regularne studia doktoranckie Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, przeznaczona dla absolwentów polskich uczelni: wydziałów humanistycznych (głównie filologii, kulturoznawstwa, nauk o sztuce, filozofii), społecznych (psychologii, socjologii, medioznawstwa), wydziałów artystycznych i wydziałów reprezentujących nauki biologiczne i medyczne; w tym absolwentów studiów międzywydziałowych, łączących w swoich dotychczasowych projektach wyżej wymienione dziedziny i obszary. Studia kierowane są dla osób o rozległych, ale sprecyzowanych zainteresowaniach naukowych, wykraczających poza pojedyncze dziedziny, dyscypliny, a nawet obszary nauk. Ich program jest inter- i transdyscyplinarny.
Proponowany jest literaturoznawczo-kulturoznawczo-artystyczny profil kształcenia, adresowany do literaturoznawców, kulturoznawców (a także filozofów, socjologów i medioznawców) oraz absolwentów wydziałów artystycznych, którzy w swoich badaniach zajmą się wzajemnymi relacjami tych dziedzin i dyscyplin, uwzględniając dzisiejszą sytuację kulturowo-społeczną (a więc zarówno aktualną twórczość literacką i artystyczną, jak i warunki, w jakich one funkcjonują, określone przez rynek, media, w tym nowe media, współczesne konteksty filozoficzne, nowe metodologie), bądź tego rodzaju relacjami w ujęciu historycznym.
Doktorantów, którzy podejmą studia w ramach tej nakładki, obowiązywać będzie specjalny program obejmujący cykle ćwiczeń, laboratoriów, warsztatów i wykładów prowadzonych przez wybitnych polskich specjalistów z różnych ośrodków akademickich (szczegółowy program pojawi się wkrótce); doktoranci będą mogli korzystać z funduszu umożliwiającego im wyjazdy na konferencje i kwerendy (krajowe i zagraniczne), zapewnione im zostanie stypendium w wysokości 1400 zł, które przyznane zostanie z góry na cały okres trwania studiów (niezależnie od tego będą mogli ubiegać się o wszystkie stypendia przysługujące doktorantom Wydziału Filologicznego UŚ); w ciągu cyklu kształcenia doktoranci uczestniczyć będą również w trzech szkołach letnich.
A co po ich ukończeniu?
Absolwenci będą potrafili zidentyfikować oraz sformułować (trafnie, zasadnie i rozstrzygalnie) problem badawczy, a także zinterpretować uzyskane w drodze badań (cudze i własne) wyniki. Będą posiadali kompetencje „miękkie” zapewniające m.in. umiejętności kierownicze i menedżerskie związane z budowaniem zespołu badawczego i zarządzania nim, a także pozyskiwaniem środków na badania naukowe. W zależności od wyboru konkretnej ścieżki kształcenia będą dysponowali specjalistyczną wiedzą w zakresie literaturoznawczo-kulturoznawczo-artystycznym lub/i kognitywistycznym. Znając najbardziej wpływowe tendencje we współczesnej humanistyce i umiejąc skutecznie wykorzystywać narzędzia cyfrowe, będą świetnie orientowali się w problematyce dotyczącej m.in. estetycznych, nieestetycznych i aestetycznych zjawisk w sztuce, krytyki gier wideo, sztuki krytycznej i literatury zaangażowanej, szeroko rozumianej humanistyki cyfrowej, nurtów ekologicznych czy ekonomii estetyczności i interpretowania zjawisk kultury jako źródła zmian społecznych. Będą dysponowali szczegółową wiedzą dotyczącą kompetencji, reprezentacji i implementacji języka/mowy w mózgu/umyśle; orientowali się w teoretycznych dezyderatach, jakie formułują konkurencyjne względem siebie programy badawcze: modularny i interakcyjny. W związku z tym zrozumieją, w jaki sposób prowadzi się badania w paradygmatach: tradycyjnym („od języka/mowy do mózgu/umysłu”) i współczesnym („od mózgu/umysłu do języka/mowy”). Będą potrafić wstępnie formalizować i implementować wybrane zadania naukowe. Przede wszystkim jednak poznają teoretyczne założenia najnowszych modeli lingwistycznych oraz będą potrafić projektować i przeprowadzać eksperymenty (psycho- i neurolingwistyczne), dzięki którym można oceniać psychologiczną i biologiczną realność koncepcji językoznawczych. Absolwenci będą rozwiązywać problemy badawcze dzięki aplikacji metod naukowych: modeli (symulacji) formalnych i eksperymentów (obserwacji) empirycznych. W związku z tym nauczą się opracowywać materiał stymulacyjny (z wykorzystaniem bodźców należących do różnych modalności), a także rejestrować, w charakterze swego rodzaju odpowiedzi organizmu, jego reakcje neurofizjologiczne – z wykorzystaniem techniki EEG i innych technik pomiarowych, np. oporności skórnej, tętna, temperatury skóry oraz częstości i głębokości oddechu. Absolwenci nie tylko stworzą oryginalne scenariusze badawcze; poznają też i będą potrafić obsługiwać programy komputerowe, dzięki którym przygotowuje się i realizuje eksperymenty, a także obrabia i analizuje (ilościowo i jakościowo) otrzymane wyniki. Co istotne, absolwenci będą umieli interesująco i przekonująco prezentować i objaśniać świat ludzkiego mózgu i umysłu z perspektywy języka i mowy – nie tylko na forach naukowych, ale również w sferze dydaktyki szkolnej.
