Metodyka badań naukowych – obszar nauk ścisłych i przyrodniczych oraz inżynieryjno-technicznych
zajęcia stacjonarne, Katowice, Bankowa 14
Zajęcia nie wymagają logowania – doktoranci są przypisywani do grupy wedle języka dotychczasowej komunikacji. Jeżeli ktoś chce zmienić grupę – powinien to zgłosić w biurze SD.
wtorki, 12 października – 9 listopada, 9:45-11:15 – grupa w języku polskim
wtorki, 16 listopada – 14 grudnia, 9:45-1115 – grupa w języku angielskim
Krótki opis
1. Badania podstawowe i etyka badań naukowych. Przykłady godne potępienia
2. Gdzie są fundusze na badania i stypendia
3. Pouczający przypadek z historii rewolucji naukowych (podgrzewaj ciała do wysokiej temperatury)
4. Nieudacznicy z sukcesem (odrzucone publikacje i łamane paradygmaty)
5. Niemożliwe może być możliwym (młody Ketterle i jego Nobel)
czwartki, 14 października – 18 listopada, 13:45-15:15
zajęcia stacjonarne (Katowice), w języku polskim
Krótki opis
Zajęcia „Algebry Banacha” swoim zakresem obejmują podstawowe pojęcia algebr Banacha, teorię Gelfanda oraz informację na temat algebr z inwolucją i mają na celu zaznajomienie uczestników z podstawową teorią algebr Banacha ze szczególnym uwzględnieniem przypadku przemiennego.
Narzędzia i metody badawcze
Narzędzia algebr Banacha i analizy funkcjonalnej
Literatura
W. Żelazko „Algebry Banacha”, C. Rickart „General Theory of Banach Algebras”, R. Larsen „Banach Algebras. An Introduction”.
czwartki, 14 października – 18 listopada, 8:00-9:30
zajęcia stacjonarne, w języku angielskim
Short descripion
This mini-course will bring some selected methods and subjects in contemporary computer algebra. In particular, I plan to present the applications of Hasse local-global principle in solving algorithmic problems in quadratic forms theory, representation of elements as sums of squares, construction of singular elements, construction of anisotropic part of a form and computation of isotropic vectors.
wtorek, 12 października – 9 listopada, 13:45-15:15
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Zajęcia z Metodyki Badań Naukowych w zakresie dyscypliny nauki o Ziemi i środowisku obejmuje omówienie możliwych typów badań (wyjaśnienie podziału na badania podstawowe i stosowane w naukach o Ziemi i środowisku), zapoznanie się z zagadnieniami badań polegających na dedukcji i indukcji. Przedmiot ten również pozwoli zapoznać się z sposobami pozyskiwania danych oraz ich analizą w sensie statystycznym (testowanie hipotez, ocena istotności wyników, analiza błędu). W ramach zajęć podana zostanie odpowiedź na pytania: jakie narzędzia i/lub materiały należy stosować w badaniach oraz jak racjonalnie podchodzić do metodyki badawczej (problem małej próby, problem zbyt dużej próby, nadmierne komplikowanie rozwiązania, „brzytwa Ockhama”).
26 listopad (piątek) godz. 9.00 – 12.45, sala B17 (ul. Jagiellońska 28)
29 listopad (poniedziałek) godz. 10.00 – 13.45, sala B206 (ul. Jagiellońska 28)
zajęcia stacjonarne, w języku angielskim
Short description
The practical aims at training of in vivo 3D imaging of a biological (plant) material with using laser confocal microscopy. This technique allows to study the structure and geometry of cells/tissues/organs, cell growth, gene expression, and dynamics of cellular processes, for example cytoskeleton rearrangement. Also, the practical involves analysis of confocal images with using available computer programs.
Narzędzia i metody badawcze
eLife, 2015, art. no. e05864, MorphoGraphX : a platform for quantifying morphogenesis in 4D, Barbier de Reuille et al.
czwartki, 14 października – 18 listopada, 9:45-11:15
zajęcia stacjonarne (Chorzów, SMCEBI, sala F/2/04+05), w języku angielskim
Short description
The classes are aimed at learning about methods of materials testing using techniques based on X-ray diffraction and basic techniques of electron microscopy. The subjects introduce the phenomena, principles of operation and construction of research equipment as well as the interpretation of the obtained results.
Tools and methods
Classes are conducted in the form of lectures, demonstrations and a discussion panel. Participants will learn the methods of phase identification and determining the structure of the material.
Literature
B.D. Cullity, S.R. Stock, Elements of X-ray diffraction, Prentice-Hall Inc 2001; D.B. Williams, C.B. Carter, Transmission electron microscopy, Plenum Press, 1996 ; I.M. Watt, The Principles and Practice of Electron Microscopy, Cambridge University Press 1997
czwartki, 25 listopada – 23 grudnia, godz. 9:45-11:15
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
W ramach wykładu doktoranci będą mogli się zapoznać z podstawowymi pojęciami i założeniami badań naukowych, w szczególności tych, które są stosowane w naukach ścisłych. Przedstawione treści mają na celu wsparcie umiejętności planowania i realizacji naukowych projektów badawczych oraz prezentacji wyników badań w formie prac, np. doktorskich. W szczególności zostaną omówione: – podstawowe metody i narzędzia badawcze oraz charakterystyka procesu badawczego, zasady formułowania problemu naukowego, jego uzasadnienia, zasady formułowania hipotez naukowych, ich weryfikacja i falsyfikacja; – rola pomiaru w badaniach naukowych; – elementy opracowania danych; – etyczne aspekty prowadzenia badań naukowych oraz uwarunkowania prawne, – najczęstsze błędy metodologiczne; – sposoby prezentacji wyników, publikowanie oraz upowszechniania badań naukowych.
Narzędzia, metody badawcze
Oddolne tworzenie teorii (teoria ugruntowana), studium przypadku, perspektywa porównawcza
Literatura
Bachmann-Medick D., Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, przeł. K. Krzemień, Warszawa 2012. Chalmers A. F., Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki, przeł. A. Chmielewski, Wrocław 1993. Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, przeł. B. Komorowska, Warszawa 2009. Giblett R., Nature is ordinary too: Raymond Williams as the founder of ecocultural studies, „Cultural Studies” 2012, nr 6. Guattari F., The Three Ecologies, “New Formations” 1989, nr 8. Ingold T., Splatać otwarty świat. Architektura, antropologia, design, Kraków 2018. Kolokwia antropologiczne. Problemy współczesnej antropologii społecznej, red. M. Buchowski, A. Bentkowski, Poznań 2014. Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, Kraków 2010. Metody badań jakościowych, red. Wyd. pol. K. Podemski, t. 1 i 2, Warszawa 2009. Nycz R., Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji, „Teksty Drugie” 2017, nr 1. Odoj G., Ekologia kulturowa – koncepcja i metoda, w: Ekologia kulturowa. Perspektywy i interpretacje, red. K. Czerwińska i in., Katowice 2016. Rewers E., Humanistyka wobec koncepcji ‘kulturynatury’, „Teksty Drugie” 2017, nr 1. Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014. Wolfe C., Animal studies, dyscyplinarność i post(humanizm), przeł. K. Krasuska, „Teksty Drugie” 2013, nr 1-2. „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, red. J. Kowalewski, W. Pisarek, Olsztyn 2010.
19 listopada (piątek), w godzinach 9.00-16.30, w sali C-154 (wejście przez C-141), w budynku IBBiOŚ przy Jagiellońskiej 28, Katowice
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Związki organiczne podlegają w komórkach organizmów przemianom metabolicznym z udziałem enzymów. Biochemiczna charakterystyka kluczowych enzymów szlaków metabolicznych, obejmująca określenie wpływu pH, temperatury, stężenia substratu, stężeń aktywatorów i induktorów, pozwala na sterowanie reakcjami enzymatycznymi i ich wykorzystanie w wielu procesach przemysłowych. Związki nie będące elementami metabolizmu podstawowego mogą indukować w komórkach alternatywne szlaki metaboliczne, co przejawia się m.in. w zmianie profilu białkowego komórki. Podczas zajęć doktoranci wyizolują ekstrakt komórkowy z komórek bakteryjnych, nauczą się wyznaczać parametry kinetyczne reakcji na przykładzie reakcji rozszczepienia pierścienia aromatycznego oraz określą profil białkowy komórki po indukcji związkami aromatycznymi.
Narzędzia i metody
Podczas zajęć doktoranci zapoznają się z zastosowaniem spektrofotometrii UV-Vis w oznaczaniu aktywności enzymów, oprogramowaniem do wyznaczania stałych kinetycznych oraz z elektroforezą białek SDS-PAGE.
czwartki, od 25 listopada do 23 grudnia, 8:00-9:30
zajęcia stacjonarne (Katowice), w języku polskim
Króki opis
Celem zajęć jest przedstawienie zastosowań nowoczesnych metod matematycznych z zakresu teorii półgrup stochastycznych do badania różnorodnych modeli biologicznych. Będziemy rozważać takie modele, które można dobrze opisać używając kawałkami deterministycznych procesów Markowa. Procesy kawałkami deterministyczne pojawiają się w opisie niemal wszystkich zagadnień przyrodniczych, w których zjawiskom deterministycznym towarzyszą losowe zmiany skokowe. Poznamy zastosowania procesów Markowa zarówno z czasem dyskretnym, które przedstawiane są jako iteracje stochastyczne, jak i ciągłym, których trajektorie mają przeliczalna liczbę skoków w losowych momentach, a w przedziałach między skokami zmieniają się w sposób deterministyczny. Przedstawimy między innymi modele cyklu komórkowego, aktywności neuronu i modele układu immunologicznego. Pokażemy jak w takich modelach stosuje się twierdzenia o asymptotycznych własnościach operatorów i półgrup stochastycznych. Rozpoczniemy od uwag historycznych, następnie podamy twierdzenia o generowaniu półgrup, przedstawimy współczesne twierdzenia o asymptotycznym zachowaniu takich półgrup, ze szczególnym uwzględnieniem ich asymptotycznej stabilności i wymiatania. Podamy warunki na asymptotyczną stabilność i wymiatanie każdego z modeli i porównamy asymptotyczne własności rozważanych modeli.
wtorki, 16 listopada – 14 grudnia, godz. 15:30-17:00
zajęcia stacjonarne (Chorzów), w języku polskim
Krótki opis
Zapoznanie studentów z istotą i etapami badań naukowych. Wykształcenie odpowiedniego podejścia do krytycznej analizy stanu wiedzy, wykształcenie umiejętności formułowania problemu badawczego, hipotezy. Zapoznanie studentów z zasadami tworzenia planu badania naukowego. Analiza zebranych danych i formułowanie wniosków.
wtorki, 16 listopada – 14 grudnia, godz. 13:45-15:30
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Prowadzone zajęcia dotyczą metodologii badań materiałów magnetycznych. Tematyka obejmuje podstawowe techniki pomiarowe oraz analizy numeryczne ze szcególnym uwzględnieniem ich zastosowań w różnych dziedzinach nauki i techniki..
czwartki, 25 listopada do 23 grudnia, 13:45-15:15
zajęcia stacjonarne (Katowice), po polsku
Krótki opis
Tematyka zajęć prezentuje metody badania fauny w warunkach terenowych, jak również metody pozyskiwania i konserwowania materiału w celu przeprowadzenia badań laboratoryjnych. Prowadzenie obserwacji terenowych i pozyskiwanie materiału, a także analiza pozyskiwanych danych i próbek wymaga użycia specjalistycznego sprzętu związanego z biologią oraz budową morfologiczną danej grupy zwierząt, wszystkie te zagadnienia zostaną omówione i zaprezentowane w trakcie zajęć.
Narzędzia i metody
Planowanie badań, praca ze sprzętem specjalistycznym, praca z pozyskanym materiałem zwierzęcym.
czwartki, 25 listopada do 23 grudnia, 13:45-15:15
zajęcia stacjonarne (Chorzów), po angielsku
Krótki opis
Metodyka badań w fizyce jądrowej i cząstek obejmuje zaprojektowanie i zbudowanie układu detekcyjnego, przeprowadzenie eksperymentu oraz analizę danych. W trakcie zajęć zostaną omówione wszystkie te etapy wraz z przykładami obliczeń i analizy do wykonania przez doktorantów.
Narzędzia i metody
elementy analizy danych z wykorzystaniem pakietu ROOT, metody identyfikacji cząstek, spektrometria w badaniach środowiskowych
czwartki, 25 listopada do 23 grudnia, 11:30-13:00
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Zajęcia będę obejmowały przedstawienie sposobów w jaki można testować nowe substancje o potencjalnym zastosowaniu medycznym.
Narzędzia i metody
Zajęcia w formie stacjonarnej będą prowadzone w laboratorium. Studenci zapoznają się z metodyką prowadzenia hodowli komórkowej oraz szeregu technik związanych z oceną toksyczności.
czwartki, 25 listopada do 23 grudnia, 15:30-17:00
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Celem zajęć będzie zaprezentowanie i omówienie na konkretnych przykładach (pracach prowadzonych przez uczestników) właściwego sposobu prowadzenia badań naukowych. Najważniejsze punkty: 1) Co znaczy „metodyka badań”? 2) Jak obecnie wygląda prowadzenie badań naukowych – ogólne wprowadzenie. 3) Schemat prowadzenia prac badawczych na przykładzie badania prowadzonego przez prowadzącego: od ogółu (czyli od ustalenia celu badania) do szczegółu (czyli poszczególnych etapów badania). Opcjonalnie: wizyta w laboratorium badań wysokociśnieniowych badań dielektrycznych, w trakcie której uczestnicy zapoznają się z metodyką prowadzenie tego typu badań. 4) Zastosowanie właściwej metodyki badań prac badawczych prowadzonych przez uczestników zajęć (prezentacje połączone z dyskusją proponowanych kroków badawczych).
Narzędzia i metody
Spektroskopia dielektryczna pod ciśnieniem
termin zajęć do ustalenia (II tura)
zajęcia stacjonarne, w języku polskim
Krótki opis
Zajęcia są poświęcone metodologii badań naukowych i ich realizacji w obszarze naukach eksperymentalnych, ale w znacznie szerszym ujęciu. W trakcie zajęć, które są bardzo interakcyjne, szczególnie zwracam uwagę na kilka kluczowych kwestii, które dopiero wszystkie razem składają się na kompletne podejście wpierające realizację obiecujących i dostrzegalnych badań. A oto główne zagadnienia poruszane w trakcie zajęć, będące zarazem przedmiotem pogłębionej dyskusji. Dobra i zła nauka Rodzaje badań: badania podstawowe i badania stosowane. Badania twórcze, odtwórcze i badania samopowielające się. Elementy nowości naukowej. Ilość i jakość. Wiarygodność wyników badań. Błąd eksperymentalny. Obiektywne kryteria planowania, prowadzenia eksperymentów i opracowania wyników Kto może prowadzić badania? Od czego rozpoczynamy badania? Główne etapy eksperymentu. Zagadnienie powtarzalności i odtwarzalności wyników badań. Rola technik planowania i optymalizacji eksperymentów i metod statystycznych w uzyskaniu wiarygodnych wyników i w ich opracowaniu. Wnioskowanie na podstawie uzyskanych wyników eksperymentalnych jako jeden z wielu etapów procesu badawczego. Wnioskowanie statystyczne. Rodzaje danych eksperymentalnych. Jak porównywać wielowymiarowe dane eksperymentalne? Jak modelować i wizualizować wielowymiarowe dane? Komunikowanie wyników badań naukowych w czasopismach Główne kryteria doboru tytułu czasopisma. Niektóre narzędzia internetowe, które ułatwiają proces wyboru czasopisma. Ministerialna lista czasopism punktowanych. Rodzaje artykułów. Proces pisania artykułu. Rola współautorów. Zwyczajowo przyjęte konwencje atrybucji autorstwa. Zasady redagowania treści. Oświadczenia wkładu współautorów wedle konwencji CredIT. Zasady tworzenia oświadczeń dla kandydatów do stopnia doktora habilitowanego. Zasady cytowania prac w artykule. Przygotowanie rysunków, schematów i tabel. Recenzenci artykułów, sposób ich doboru i ich rola. Komunikacja z edytorem czasopisma w trakcie procesu recenzyjnego. Przygotowanie artykułu do wysyłki. Systemy informatyczne służące przesyłaniu artykułów. Jak należy przygotować recenzje artykułu – dyskusja z recenzentami. Zagadnienia związane z otwartym dostępem. Czasopisma drapieżne. Ja jako recenzent. Konstruktywna krytyka. Budowanie własnej widzialności naukowej i popularyzacja wyników badań Wykorzystanie powszechnie dostępnych narzędzi budowania wizerunku i popularyzacji wyników badań poprzez platformy np. ORCID, Google Scholar, Research Gate, Kudos, czy LinkedIn. W jaki sposób można szybko stworzyć własną stronę internetową? Co powinno być zamieszczone na indywidualnej stronie. Czym jest indeks Hirscha i o czym mówi? Liczba cytowań niezależnych i autocytowań. Prezentowanie wyników badań na konferencjach: prezentacja ustna, poster. Etyka w nauce Etyka publikowania. Kodeks etyki pracownika nauki. Zjawisko plagiatu i autoplagiatu. Konsekwencje nieetycznych postaw. Grupa badawcza Relacja ja – uczelnia, grupa – uczelnia. Prawa i obowiązki. W jaki sposób należy zachować się na co dzień w grupie. Co daje bycie w grupie badawczej? Jaka jest moja rola w grupie badawczej? Rola lidera. Wzajemne interakcje. Realizowanie w praktyce idei wzajemnego szacunku. Możliwe konflikty. Trudne rozmowy z liderem. Naukowy bon ton Jak nawiązywać współpracę naukową i jak się stosownie komunikować. Podstawowe zasady współpracy naukowej z podmiotami/osobami z zewnątrz. Realizowanie w praktyce idei wzajemnego szacunku. Efektywne korzystanie z relacji mistrz-uczeń i jej umacnianie. Konferencyjne faux pas. Ewaluacja nauki i systemowa ewaluacja pracowników Podstawowe kryteria oceny działalności dyscyplin. Ocena okresowa pracowników. Jak ja wypadam na tle innych? Ocena śródokresowa jako element oceny doktoranta. Samoocena. Jak mierzyć doskonałość naukową? Współczynnik oddziaływania czasopisma, a ministerialna lista czasopism punktowanych. Finansowanie badań Podstawowe źródła finansowania badań naukowych: źródła krajowe (subwencja, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe centrum Badań i Rozwoju, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej) i źródła międzynarodowe (np. granty ERC). Środki na staże naukowe. Najczęstsze pułapki na etapie realizacji badań Plany i strategie. Podejścia do monitorowania badań. Zarządzanie ryzykiem w projektach. Różne problemy natury psychologicznej obniżające efektywność naukową. Dobre i złe praktyki. Prowadzenie badań, a indywidualny rozwój naukowy i awans zawodowy Określanie własnych celów krótkoterminowych i długoterminowych. Planowanie kariery naukowej/zawodowej. Doktorat jako projekt badawczy będący składową rozwoju kariery. Strategia uczelni, strategia dyscypliny, a moja strategia rozwoju. Główne etapy kariery naukowej. Wymagania. Co po doktoracie? Realizacja badań i rozwój naukowy poprzez staże w innych ośrodkach.
Narzędzia i metody
Organizacja wiedzy i fachowej literatury za pomocą darmowego oprogramowania Zotero Profile ORCID, Google Scholar, Research Gate i LinkedIn Podstawowe wyszukiwarki literatury (np. Web of Science) Podstawowe narzędzia doboru czasopism Witryny Google
wtorek 16 listopada i czwartek 18 listopada, godz. 11:30-15:15
zajęcia stacjonarne, w języku angielskim
Short description
The global need for modern and innovative plant protection agents, drugs and their carriers lead to the development of new chemicals and formulations. Their release for sale must be preceded by standard toxicological tests, using model organisms. During the classes, the participants will get acquainted with the types of tests, conditions for selection of an adequate method, the possibilities of an alternative approach, and methods of calculating ecotoxicological indicators. Type of classes: workshop (students design the experiments themselves after a theoretical introduction). Classes are dedicated primarily to biology and chemistry students.
wtorki od 23 listopada do 21 grudnia, 13:45-15:15