Uniwersytet Śląski w Katowicach

Seminarium I

Promotor: dr Aneta Banaszek-Szapowałowa

W ramach seminarium refleksji lingwistycznej zostaną poddane współczesne praktyki komunikacyjne głównie w obszarze kultury popularnej, kultury codzienności. Problematyka prac licencjackich będzie obejmować z jednej strony organizację aktywności komunikacyjnej (systematyzację i charakterystykę form wypowiedzi), z drugiej zaś — przekaz werbalny czy też multimodalny jako źródło danych o mentalności narodowej, obrazie świata, wartościach. Materiał badawczy będzie analizowany w ujęciu porównawczym rosyjsko-polskim z zastosowaniem metod dobranych indywidualnie do każdego tematu.

Seminarium II

Promotor: dr Paulina Charko-Klekot

Seminarium będzie poświęcone najnowszej literaturze rosyjskiej (od okresu pieriestrojki do współczesności). Proponowane perspektywy do analizy będą oscylować wokół takich metod i postaw badawczych jak gender studies (zagadnienia związane z dyskursem męskości/kobiecości), teoria postkolonialna (np. refleksja nad imperializmem rosyjskim) czy polityczność literatury (m.in. namysł nad społecznym zaangażowaniem literatury, która jako jedna z praktyk komunikacyjnych zawsze uczestniczy w życiu społeczno-politycznym). Materiał badawczy będą stanowiły utwory prozatorskie lub dramaturgiczne („nowy dramat” rosyjski). Tematy prac dyplomowych zostaną wypracowane przy współudziale osób studiujących, uwzględniając ich zainteresowania i upodobania literackie (istnieje możliwość zaproponowania przez osoby studiujące własnego tematu).

Seminarium III w języku ukraińskim dla spec. języki wschodniosłowiańskie w biznesie i administracji

Promotor: dr Lesya Duda

Tematyka seminarium będzie dotyczyć problemów socjolingwistyki — związku zjawisk językowych z czynnikami pozajęzykowymi: wiekiem, płcią, grupą społeczną, narodowością, stosunkiem do wojny itp. Przedmiotem badań będą różnorodne onimy (nazwy własne ludzi,  zwierząt, zespołów muzycznych, grup społecznych itp.). Materiał do badań będzie dotyczył kontekstów językowych i pozajęzykowych w języku ukraińskim i polskim.

Mile widziane będą także własne propozycje tematów i problematyki prac pozostające w kręgu zagadnień socjolingwistycznych.

Seminarium IV

Promotor: dr Joanna Woch

Tematyka seminarium dyplomowego skupiać się będzie na procesach zachodzących we współczesnym języku rosyjskim, także w porównaniu z językiem angielskim, polskim lub innymi językami słowiańskimi. Problematyka prac może dotyczyć różnych podsystemów językowych, czyli zjawisk słowotwórczych, fonetycznych, gramatycznych lub leksykalno-semantycznych (w tym najnowszej frazeologii, slangu czy zapożyczeń z języka angielskiego). Mile widziane będą tematy prac zaproponowane indywidualnie, ale pozostające w ścisłym związku z szeroko rozumianymi badaniami językoznawczymi.

Seminarium I

Promotor: dr hab. Beata Pawletko, prof. UŚ

W ramach seminarium realizowane będą zagadnienia dotyczące różnych form przemocy w literaturze i kulturze rosyjskiej (m.in. przemoc w rodzinie, przemoc psychiczna, pańszczyzna jako szczególna forma opresji, przemoc wobec kobiet, przemoc wśród dzieci i młodzieży, agresje zbrojne, prześladowania na tle rasowym, religijnym, politycznym, przemoc kolonialna). Za materiał badawczy posłużą utwory literackie i inne teksty kultury. Tematy prac mogą zostać poszerzone bądź zmodyfikowane zgodnie z indywidualnymi preferencjami, zainteresowaniami studentów.

Seminarium II

Promotor: dr Monika Karwacka

Temat seminarium: Cyfrowe Odczytania: Przemiany Romantyzmu i Realizmu w Rosyjskiej Literaturze

Seminarium zmierza do integracji konwencjonalnych metodologii analizy literaturoznawczej z nowatorskimi podejściami humanistyki cyfrowej, skoncentrowanymi na literaturze rosyjskiej epoki romantyzmu oraz realizmu. Analizowane będą kluczowe dzieła takich luminarzy rosyjskich jak Aleksander Puszkin, Michaił Lermontow, Fiodor Dostojewski oraz Lew Tołstoj, przy jednoczesnym wykorzystaniu technik analizy tekstualnej, wizualizacyjnych oraz korpusowych.

Struktura seminarium została zaprojektowana tak, aby umożliwić głębokie zrozumienie oraz praktyczne zastosowanie zaawansowanych narzędzi cyfrowych, w tym między innymi Voyant Tools, TextGrid oraz Sketch Engine. Interdyscyplinarny charakter zajęć ma za zadanie rozszerzenie kompetencji studentów w zakresie literaturoznawstwa oraz przetwarzania danych tekstowych.

W kontekście przygotowania pracy licencjackiej, każdy uczestnik seminarium otrzyma możliwość skupienia się na jednym z sugerowanych tematów badawczych, które harmonijnie integrują tradycyjne podejścia literaturoznawcze z nowoczesnymi technologiami humanistyki cyfrowej. Przewidziano również intensywną współpracę z uniwersyteckimi jednostkami bibliotecznymi oraz wykorzystanie specjalistycznych baz danych, takich jak Clarin czy Dariah.

W ramach seminarium planowane są sesje z renomowanymi ekspertami w dziedzinie humanistyki cyfrowej oraz autorytetami literaturoznawstwa rosyjskiego, co ma na celu wzbogacenie procesu badawczego oraz umożliwienie wymiany doświadczeń i pogłębienie specjalistycznej wiedzy uczestników.

Seminarium III

Promotor: dr Jaśmina Śmiech

Na seminarium będziemy zajmować się analizą warstwy językowej przekazów medialnych, to znaczy opisywać wybrane konwencje i gatunki medialne  (np. reklama, blog, mem, wywiad, reportaż) pod względem funkcji i środków językowych. Będą nas interesować zjawiska językowe oraz teksty charakteryzujące wybraną językową odmianę medialną: prasową, radiową, filmową, telewizyjną i w szczególności internetową. Tematyka prac dyplomowych może dotyczyć zagadnień leksykalnych, takich jak słownictwo i frazeologia charakterystyczne dla określonych socjolektów obecnych w dyskursie medialnym, innowacje leksykalne, leksyka specjalistyczna, zapożyczenia. Innym pomysłem jest zastanowienie się nad problemami kultury języka, staranności językowej, normy i kreatywności w wypowiedziach medialnych. Istotnym aspektem analizy będzie związek nowych faktów językowych w komunikacji medialnej ze zjawiskami kulturowymi i społecznymi. Będziemy bowiem ujmować język jako fakt społeczny, element komunikacji międzyludzkiej oraz narzędzie wyrażania światopoglądu i kreowania świadomości społecznej. W związku z tym założeniem praca dyplomowa może także stanowić opis wybranej inicjatywy na rzecz zmiany rzeczywistości językowej, na przykład w obrębie dyskursu płci, komunikowania bez przemocy, ruchu body positive itd. Praca może dotyczyć języka rosyjskiego lub mieć charakter porównawczy.

Seminarium IV

Promotor: dr Maciej Walczak

Tematyka seminarium dotyczyć będzie szeroko rozumianych zjawisk na różnych poziomach systemu języka rosyjskiego: fonetycznym, słowotwórczym, morfologicznym, leksykalno-semantycznym i składniowym w konfrontacji z językiem polskim lub innymi wybranymi językami nowożytnymi. Mile widziane będą także własne propozycje tematów i problematyki prac licencjackich, mieszczących się w kręgu zagadnień lingwistycznych. Ostateczną decyzję w kwestii wyboru tematu podejmuje promotor.

Seminarium I

Promotor prof. dr hab. Piotr Czerwiński

Proponowane tematy będą obejmować dosyć szeroki zakres problematyki związanej z językiem rosyjskim, w tym również w porównawczym aspekcie i translatoryki. To mogą być zagadnienia dotyczące języka reklamy, mass-mediów, polityki, poetyki, folkloru, języka literatury pięknej, a także takich nowych form komunikacji, która odnajduje swój wyraz w Internecie w różnego rodzaju tekstach i wypowiedzi. Możliwe i pożądane jest badanie pod kątem podobieństw i różnic tego, co jest właściwe i można zaobserwować w języku rosyjskim i polskim, angielskim lub jakimś innym. Bardzo ciekawe są prace łączące aspekty językoznawcze z kulturologią, socjologią, psychologią, filozofią, literaturoznawstwem, antropologią, etnologią, religioznawstwem lub medioznawstwem. Lista tych powiązań może być dłuższa, w zależności od zainteresowań. Warto też badać język w jego możliwych odmianach, nie tylko pisemny i literacki, takich jak slang, w tym młodzieżowy, żargony różnego rodzaju, w mowie potocznej, język specjalistyczny, język biznesu, prawniczy, mowę sportowców, medyków, muzyków itp. Mogą być także tematy w obrębie językoznawstwa jako takiego, z zagadnień gramatyki, leksykologii, frazeologii, słowotwórstwa, składni, fonetyki, ortografii, ortoepii, w powiązaniu lub nie z problematyką interdyscyplinarną, zarówno jak porównawczo, z punktu widzenia translatoryki, tłumaczenia albo bez takowego. Zależy to wszystko od piszącego pracę, jego wyboru i nastawienia.

Seminarium II

Promotor dr hab. Andrzej Polak, prof. UŚ 

Temat seminarium: Literatura rosyjska w kontekście badań postkolonialnych i posttotalitarnych.

W ramach seminarium analizowane będą wybrane utwory literatury rosyjskiej (dwudziestowiecznej i współczesnej) z wykorzystaniem narzędzi, jakie oferują studia postkolonialne i posttotalitarne. Zadanie osób uczestniczących w seminarium polega na wyszukiwaniu form pośredniego uczestnictwa pisarzy rosyjskich we władzy imperium, powstrzymujących peryferia od przemawiania własnym głosem. Teksty literatury rosyjskiej nie powinny być traktowane jako „niewinne” i „przezroczyste”, lecz jako środki służące zdobywaniu i utrzymywaniu imperialnych posiadłości. Pisarze rosyjscy niemal od zawsze sugestywnie przekonywali czytelników, że całe imperium jest Rosją oraz że przeznaczeniem narodów zamieszkujących imperium jest pozostać częścią Rosji. Teoria postkolonialna stanowi koncepcję, pozwalającą na rewizję rozległych obszarów literatury rosyjskiej. W ramach seminarium zakładamy, że teksty kultury rosyjskiej stanowią realizację dyskursu kolonialnego, który jest niczym innym jak reprezentacją świata wykreowaną na potrzeby kolonizatorów. Dlatego też analizowany będzie kolonialny dyskurs w imperium rosyjskim i wsparcie, jakiego udzielali mu pisarze rosyjscy. To oni właśnie współtworzyli wartościujące przedstawienia podległych Rosji narodów i kultur oraz ustalali relacje pomiędzy centrum a peryferiami. Analizując praktyki imperialne w literaturze rosyjskiej nie sposób pominąć różnego rodzaju stereotypów – narodowych, kulturowych, obyczajowych – funkcjonujących w języku kolonizatorów na temat ludów podporządkowanych.

Seminarium III

Promotor dr hab. Justyna Tymieniecka-Suchanek, prof. UŚ

Na seminarium dyplomowe, oparte na tekstach literackich i kulturowych, zapraszam studentów zainteresowanych pisaniem pracy interdyscyplinarnej (a nawet międzyobszarowej) związanej z posthumanizmem, biohumanistyką, ekologią, ekofilozofią, ekokrytyką, animal studies lub ze zmianami klimatu (antropogeniczny wpływ na naszą planetę i jego antycypacje/oddźwięk w literaturze rosyjskiej). Tematy prac licencjackich i dobór utworów literackich będziemy ustalać i modyfikować wspólnie. Dopuszczam jednak indywidualne propozycje tych studentów, którzy chcieliby realizować własne zainteresowania.

Seminarium IV

Promotor dr Gabriela Wilk

Problematyka seminarium licencjackiego będzie się koncentrować wokół następujących zagadnień:

– zjawiska, procesy i tendencje we współczesnym języku rosyjskim (w języku ogólnym oraz w innych jego odmianach, np. w slangu młodzieżowym, języku biznesu);

– humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej (np. memy internetowe);

– słownictwo jako nośnik wartości i interpretacja rzeczywistości, związki języka i kultury.

Badania mogą być prowadzone w aspekcie porównawczym rosyjsko-polskim, na różnorodnych tekstach, np. publicystycznych, reklamowych, tekstach blogów. Materiał językowy może być także analizowany w ujęciu przekładoznawczym (na podstawie współczesnych tekstów literackich, filmów).

Podczas ustalania tematów prac dyplomowych studenci mogą również zaproponować własny temat uwzględniający ich zainteresowania.

Seminarium I

Promotor dr Aneta Banaszek-Szapowałowa

W ramach seminarium refleksji lingwistycznej zostaną poddane współczesne praktyki komunikacyjne głównie w obszarze kultury popularnej, kultury codzienności. Problematyka prac licencjackich będzie obejmować z jednej strony organizację aktywności komunikacyjnej – systematyzację i charakterystykę form wypowiedzi, z drugiej zaś przekaz werbalny czy też multimodalny jako źródło danych o mentalności narodowej, obrazie świata, wartościach. Materiał badawczy będzie analizowany w ujęciu porównawczym rosyjsko-polskim z zastosowaniem metod dobranych indywidualnie do każdego tematu.

Seminarium II

Promotor dr Tomasz Bugaj 

Rosja i kultura rosyjska

Na zajęcia zapraszam studentów, którzy chcieliby przygotować pracę licencjacką dotyczącą zagadnień z kultury i dziejów Rosji oraz krajów rosyjskojęzycznych. Kulturoznawcze oraz interdyscyplinarne badania mogą obejmować takie kategorie jak: swojskość i obcość, stereotypy, pamięć zbiorowa, postpamięć, trauma kulturowa, propaganda, totalitaryzm, folklor współczesny. Naukowemu oglądowi warto poddać również inne aktualne zjawiska kulturowe związane z najróżniejszymi przejawami kultury masowej, religią czy mentalnością rosyjską. Seminarium w obszarze tematycznym będzie więc miało charakter otwarty, szczególnie na autorskie, oryginalne projekty prac licencjackich, zgłaszane przez studentów. Materiału badawczego dostarczą teksty literackie, użytkowe, prasowe, internetowe lub inne, pozyskane na przykład w trakcie prowadzenia badań, a także pozostałe “teksty kultury”, określane mianem sztuki bądź też sytuowane na jej obrzeżach.

Seminarium III

Promotor dr Maciej Labocha

Tematyka seminarium dyplomowego obejmować będzie leksykologię (w tym frazeologię) w aspekcie konfrontatywnym oraz leksykograficznym z elementami przekładoznawstwa. W związku z powyższym w pracach mogą być poruszane m.in. następujące zagadnienia: znaczenie jednostek leksykalnych, definiowanie jednostek leksykalnych, wieloznaczność jednostek leksykalnych, relacje semantyczne pomiędzy jednostkami leksykalnymi (synonimia etc.), ekwiwalencja międzyjęzykowa, problematyka makro- i mikrostruktury słowników, korpusy w badaniach leksykologicznych i leksykografii, a także analiza leksyki na bazie dwutekstów. Zakres i tematyka materiału badawczego będą ustalane indywidualnie ze studentami.

Seminarium IV

Promotor dr Agnieszka Lenart

Kultura – literatura – tożsamość

W ramach seminarium realizowane będą zagadnienia związane z literaturą i kulturą rosyjską, wpisane w konteksty interdyscyplinarne, odczytywane w kluczu antropologicznym i socjokulturowym. Mile widziane są tematy dotyczące wielokulturowej rzeczywistości, tożsamości, tożsamości na styku kultur, zagadnień społecznej i indywidualnej samoidentyfikacji, problemów identyfikacji emigranta/repatrianta/nomady. Zachęcam też do zgłaszania indywidualnych propozycji, zgodnych z własnymi zainteresowaniami.

Seminarium V

Promotor dr Joanna Woch

Tematyka seminarium dyplomowego będzie skupiać się wokół aktywnych procesów zachodzących we współczesnym języku rosyjskim, także w porównaniu z językiem polskim. Tematy prac mogą dotyczyć zjawisk słowotwórczych, fonetycznych, gramatycznych lub leksykalnych, które będą rozpoznawane i analizowane na wybranym materiale (np. portale społecznościowe, strony internetowe, filmy, nagłówki i teksty artykułów prasowych). Mile widziane będą tematy prac zaproponowane indywidualnie, niezwiązane z proponowanym obszarem zagadnień, ale pozostające w ścisłym związku z  językiem i językoznawstwem rosyjskim.

Seminarium I

Prowadzący dr hab. Beata Pawletko, prof. UŚ

W ramach seminarium realizowane będą zagadnienia związane z dyskursem męskości (m.in. męskość militarna, męskość hegemoniczna, toksyczna męskość, (nie)męskość, ojcostwo). Za materiał badawczy posłużą teksty literackie i inne teksty kultury, ze szczególnym uwzględnieniem filmów rosyjskich, w których reprezentacje męskości przejawiają się w nader interesujący sposób. Tematy prac mogą zostać poszerzone bądź zmodyfikowane zgodnie z indywidualnymi preferencjami, zainteresowaniami studentów.

Seminarium II

Prowadzący dr Agnieszka Gasz

Planowane zajęcia seminaryjne będą miały na celu przeprowadzenie analizy leksyki i frazeologii dotyczącej konsumpcji alkoholu oraz wybranych gatunków tekstów o tematyce bachicznej. Opis może być prowadzony na materiale rosyjskim, a także w ujęciu porównawczym z zastosowaniem metod analizy lingwistycznej dobranych odpowiednio do zadania określonego w temacie. Przykładowe zadania mogą obejmować: badanie sposobów tworzenia nazw drinków (na podstawie kart napojów), rekonstrukcję językowego obrazu picia (na materiale tekstów piosenek), analizę reklam alkoholu czy też opis technik tłumaczenia leksyki biesiadnej w tekstach literatury pięknej. Istnieje ponadto możliwość uzgodnienia tematu niezwiązanego z proponowanym obszarem zagadnień.

Seminarium III 

Prowadzący dr Monika Karwacka

Temat seminarium: Rosyjska e-literatura i inne przypadki literackie

Seminarium dedykowane jest najnowszej literaturze rosyjskiej tworzonej w cyberprzestrzeni przez  zarówno przez pisarzy o ustalonej pozycji literackiej jak i pisarzy amatorów, w tym  znacznej grupy blogerów rosyjskich, którzy tworzą tzw. „blogopowieści”. Seminarium przewiduje również prace dedykowane zagadnieniom literatury rosyjskiej w zakresie zainteresowań uczestników po przedstawieniu solidnej argumentacji i wstępnych tez, popartych zebranym materiałem.

Seminarium IV 

Prowadzący dr Aleksandra Krawuczka

Tematyka seminarium dyplomowego koncentrować się będzie wokół zagadnień związanych z leksykalnymi aspektami rosyjskiego dyskursu naukowego i prasowego, również w ujęciu konfrontatywnym rosyjsko-polskim. Studenci mogą także pisać pracę z semantyki oraz z szeroko rozumianego języka biznesu i reklamy. Podczas ustalania tematów prac dyplomowych będą brane pod uwagę indywidualne zainteresowania studentów, w związku z czym istnieje możliwość zaproponowania własnego tematu pracy.

Seminarium V

Prowadzący dr Piotr Michałowski

Temat seminarium: Tłumaczenie tekstów nieliterackich

Tematyka prac będzie dotyczyć tłumaczenia oraz analizy przekładów tekstów publicystycznych i popularnonaukowych z różnych dziedzin, a także ścieżek dźwiękowych filmów i programów telewizyjnych (wybranych przez studentów w porozumieniu z prowadzącym). Podstawą pracy dyplomowej może być tłumaczenie własne studenta lub istniejący przekład tekstu nieliterackiego. Celem pracy będzie stworzenie komentarza dotyczącego transformacji przekładowych zastosowanych w tłumaczeniu.

Seminarium VI

Prowadzący dr Maciej Walczak

Proponowane tematy prac licencjackich będą dotyczyć różnych kwestii związanych z językiem rosyjskim w konfrontacji z innymi nowożytnymi językami europejskimi, w tym z językiem polskim. Poruszane zagadnienia będą zatem dotyczyć systemu gramatycznego języka rosyjskiego na różnych jego poziomach: fonetycznym, morfologiczno-słowotwórczym, leksykologicznym z ewentualnymi odniesieniami etymologicznymi, frazeologicznym, paremiologicznym, składniowym i stylistycznym. Materiał badawczy stanowić mogą zjawiska językowe w reklamach, serialach, filmach, programach rozrywkowych, utworach literatury pięknej, piosenkach, a także żargonach i socjolektach. Chcąc umożliwić studentom uczęszczającym na seminarium maksymalną kreatywność, choć w ramach przyjętego kanonu prac naukowych, oraz wybór tematyki najbliższej ich wszelkim zainteresowaniom, mile widziane będą własne i dobrze przemyślane propozycje tematów. Ostateczna akceptacja własnych pomysłów zostanie dokonana przez prowadzącego na pierwszych zajęciach seminaryjnych po przedstawieniu koncepcji i głównych założeń planowanej pracy.