Uniwersytet Śląski w Katowicach

Głównym celem projektu jest wydanie edycji krytycznych wybranych krakowskich piętnastowiecznych kazań uniwersyteckich, w szczególności pochwał nauk i wykładów wstępnych do pism filozoficznych. Kazania stanowiły integralną część nauczania uniwersyteckiego – były wygłaszane podczas ważnych oficjalnych uroczystości (takich jak wybór rektora, ogłoszenie statutów), z okazji sukcesów społeczności akademickiej (awansów naukowych), odgrywały również rolę w codziennym życiu (kazania niedzielne, a także pogrzebowe i rocznicowe). Szczególnym typem kazań były mowy wychwalające poszczególne nauki, często wygłaszane przed rozpoczęciem wykładów wstępnych do danego przedmiotu. Wart przypomnienia w tym kontekście jest fakt, że uniwersytet w XV wieku był organem państwowym, to na uniwersytecie opracowywano stanowiska polityczne i teologiczne, ponadto uczeni, których mowy do dziś się zachowały, brali udział w politycznych, społecznych i religijnych dysputach, a swoje stanowiska (a więc także oficjalne stanowiska uniwersytetu i władzy królewskiej) wyrażali niejednokrotnie w mowach uniwersyteckich.

Badaniom poddane zostaną teksty źródłowe znajdujące się wyłącznie w łacińskojęzycznych rękopisach spisanych – zgodnie z ówczesną praktyką – systemem skrótów, co powoduje, że mowy są niedostępne szerokiemu gronu badaczy, a w znacznej mierze całkowicie nieznane współczesnemu odbiorcy. Zakłada się, że opracowane kazania przybliżą wiedzę nie tylko o polskim dziedzictwie narodowym czy praktyce paidei, ale przede wszystkim o narodowych korzeniach, formowaniu się tożsamości Polaków opartej na tolerancji, demokracji i żywej dyskusji nad najnowszymi prądami kulturowymi.