Laboratoria czwartej przyrody: aktywizacja społeczności lokalnych w kierunku zielonej transformacji i rozpoznawania lokalnego dziedzictwa antropocenu
Program: Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji),
dla Priorytetu: FESL.10.00-Fundusze Europejskie na transformację,
dla Działania: FESL.10.24-Włączenie społeczne – wzmocnienie procesu sprawiedliwej transformacji.
Wartość projektu: 1 594 023,86 PLN.
Wysokość wkładu Funduszy Europejskich: 1 434 621,47 PLN.
Dofinansowanie dla UŚ: 434 394,67 PLN.
Okres realizacji projektu: 01.06.2024 – 30.06.2026 r.
Koordynatorka: dr hab. Marta Tomczok, prof. UŚ
Zastępca Koordynatorki Projektu: dr hab. Iwona Jelonek, prof. UŚ
Jednostka realizująca projekt: Wydział Humanistyczny
Kontakt do Biura Projektu
- e-mail: marta.tomczok@us.edu.pl
- nr telefonu: 32 200 94 40 oraz 32 359 23 44
Biuro Projektu zlokalizowane jest w budynku dostępnym architektonicznie.
Informacja na temat dostępności architektonicznej miejsc, w których realizowane są działania w ramach projektu:
Dostępność architektoniczna w świetle Ustawy o zapewnianiu dostępności podmiotów publicznych osobom ze szczególnymi potrzebami oznacza, że w budynku:
- nie ma barier w komunikacji pionowej i poziomej,
- zapewniono środki techniczne, które pozwalają skutecznie i samodzielnie pokonywać bariery,
- zapewniono informację na temat rozmieszczenia pomieszczeń dostępną różnymi kanałami komunikacji/ zmysłami
- zapewniono możliwość przebywania z psem asystującym,
- opracowano warunki ewakuacji z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oraz wyznaczono miejsca bezpiecznego oczekiwania na pomoc.
Celem projektu jest rozwój aktywności społecznej osób zamieszkujących Rudę Śląską oraz miasta ościenne, w tym w szczególności młodzieży i kobiet oraz przygotowanie ich do akceptacji dla procesu transformacji i zmiany klimatycznej poprzez podjęcie w okresie realizacji projektu w Rudzie Śląskiej, szeregu działań na rzecz mieszkańców i obszarów uczestniczących w procesie sprawiedliwej transformacji.
W projekcie zaplanowano następujące zadania:
- Promocja transformacji – pozytywnych zmian.
- Zadania aktywizujące lokalną społeczność w okresie transformacji (warsztaty).
- Kultura-Natura-Człowiek czyli świadome, aktywne i wspólne działania wokół czwartej przyrody (spacery).
- Cztery Pory Roku dla klimatu – działania ukierunkowane na edukację klimatyczną z zachowaniem dziedzictwa przyrody występującej na terenie pogórniczym (warsztaty).
- Edukacja na rzecz zielonej transformacji i utrzymania kultury pogórniczej (warsztaty).
- Regionalne archiwum antropocenu – opracowanie materiałów wizualnych i audialnych prezentujących regionalne dziedzictwo antropocenu i stosunek społeczności lokalnej do niego w dobie zwrotu ku zielonej energii i gospodarce zeroemisyjnej.
- Wizyty studyjne – mające na celu poznanie dobrych praktyk.
Grupa docelowa:
Osoby zamieszkujące, uczące się lub pracujące na obszarze podregionu katowickiego i bytomskiego (regionów sąsiadujących z obszarem realizacji projektu – obszar Ruda Śl.), w tym głównie kobiety i młodzież (15-29 lat).
- Uczniowie/uczennice IV Liceum Ogólnokształcące im. Herberta Clarka Hoovera w Rudzie Śląskiej
- Seniorzy 60+ zamieszkujący lub pracujący na obszarze terenu podregionu katowickiego i bytomskiego (Ruda Śląska, Bytom, Świętochłowice, Chorzów)
- Regulamin Rekrutacji – Laboratoria
- Formularz zgłoszeniowy
- Klauzula informacyjna Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
- Klauzula informacyjna Śląskiego Inkubatora Przedsiębiorczości
- Klauzula informacyjna Uniwersytetu Śląskiego
- Zgoda rodzica opiekuna prawnego
- Deklaracja uczestnika
- Deklaracja uczestnika niepełnoletniego
- Rezygnacja uczestnika
- Rezygnacja uczestnika niepełnoletniego
Dokumenty rekrutacyjne dostosowane są do wydruku i należy wypełnić je ręcznie.
- Skala twardości minerałów 2025
- Skały geneza 2025
- Tabela Ruda 2025
Zestaw przygotowanych materiałów edukacyjnych jest pomocą dydaktyczną jak również swoistym kompendium podstawowej wiedzy dotyczącej nauk o Ziemi i środowisku. Prowadzone zajęcia miały na celu poszerzenie świadomości społecznej na temat zależności wynikających z funkcjonowania nas w środowisku zmienionym przez antropopresję. Mówiąc o waloryzacji geo- i bioróżnorodności trzeba odnieść się do podstaw teoretycznych, takich jak m.in. właściwości skał, minerałów czy podstawy stratygrafii. Materiały zostały przygotowane w sposób czytelny dla każdego typu odbiorcy. Informacje o podziale genetycznym skał są podane w sposób jasny, a ich forma może być m.in. wykorzystana jako materiały edukacyjne w szkołach, gdzie wypełniają one lukę w programie przedmiotu geografia na temat charakterystyki skał. Drugi zestaw, to skała twardości Mohsa, która tłumaczy dlaczego konkretne minerały mają takie a nie inne zastosowanie. Te założenia były, są i będą wykorzystywane przy produkcji wielu przedmiotów codziennego użytku, substancji, etc. Ostatni zestaw z przygotowanych materiałów, to tabela stratygraficzna, na której naniesiono także typy skał, które występują w rejonie Rudy Śląskiej. Historia górnictwa, a także wielu gałęzi przemysłu, nawiązuje do wydobycia surowców skalnych lub energetycznych na Śląsku, które tworzyły się w różnych epokach geologicznych. Uświadomienie sobie tej zależności, w połączeniu z innymi informacjami, podnosi zarówno świadomość i wrażliwość lokalnej społeczności na zmiany przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne, które dotyczą danego obszaru.
Rezultaty
Pierwsze zajęcia w projekcie „Laboratoria czwartej przyrody”. Dr hab. Aleksandra Nadgórska-Socha z uczniami IV Liceum Ogólnokształcącego w Rudzie Śląskiej tworzyła geozielnik, analizując roślinność miejscowego kamieniołomu, którego dotyczy projekt.