Uniwersytet Śląski w Katowicach

Kierunek prowadzony jest w trybie stacjonarnym.

Studia I stopnia trwają 3 lata (6 semestrów).

Studia II stopnia  trwają 2 lata (4 semestry)

Karta kierunku geografia studia I stopnia

Karta kierunku geografia studia II stopnia

Studia I stopnia

Nowa matura (po 2005 roku)

Kwalifikacja obejmuje konkurs świadectw dojrzałości — brane są pod uwagę wyniki ze wskazanych poniżej przedmiotów zdawanych na egzaminie maturalnym w części pisemnej:

• Wynik egzaminu na poziomie podstawowym mnoży się przez przelicznik 0,5, na poziomie rozszerzonym przez przelicznik 1.
• Jeżeli kandydat zdawał na maturze dany przedmiot na obu poziomach, pod uwagę będzie brany wynik z poziomu, który po uwzględnieniu przelicznika i wagi będzie korzystniejszy dla kandydata.
• Jeśli kandydat nie zdawał na maturze danego przedmiotu, otrzymuje za ten przedmiot zero punktów, ale może przystąpić do postępowania kwalifikacyjnego.
• Wynik z egzaminu dwujęzycznego z nowożytnego języka obcego będzie przeliczany na wynik na poziomie rozszerzonym przez pomnożenie go przez  4/3; Wynik maksymalny z poziomu rozszerzonego nie może przekroczyć 100% (jeżeli jest wyższy – otrzymuje wartość 100%).
• O zakwalifikowaniu na studia decyduje miejsce na liście rankingowej, utworzonej na podstawie sumy uzyskanych punktów. Jeżeli liczba kandydatów nie przekroczy ustalonego limitu przyjęć, zakwalifikowani zostaną wszyscy kandydaci, których wynik jest większy od 0.
• Kandydat na studia zobowiązany jest złożyć odpowiednie Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia studiów na tym kierunku.

Stara matura

W przypadku kandydatów, którzy zdali egzamin dojrzałości (stara matura) bierze się pod uwagę wyniki z poszczególnych przedmiotów zdawanych pisemnie albo ustnie (określonych w kryteriach przyjęć na kierunku wobec kandydatów, którzy legitymują się „nową maturą”), zamieszczone na świadectwie dojrzałości i w zaświadczeniu wydanym przez OKE albo wyniki tych egzaminów łącznie z wynikiem dodatkowego egzaminu wstępnego.

Sposób przeliczania wyników uzyskanych na egzaminie dojrzałości dostosowany jest do systemu oceniania kandydatów, którzy zdali egzamin maturalny (nowa matura).
Oceny uzyskane na egzaminie dojrzałości przez kandydatów, zostaną przeliczone proporcjonalnie na skalę nowej matury w sposób następujący:

Po przeliczeniu ocen na punkty procentowe, wyliczenie ostatecznego wyniku kandydata, przebiega według zasad ustalonych dla kandydatów z nową maturą.
Jeżeli na świadectwie dojrzałości dla wybranego przedmiotu nie określono poziomu egzaminu (podstawowy lub rozszerzony) przyjmuje się, że jest to poziom podstawowy.

Matura międzynarodowa

Kandydata posiadającego międzynarodową maturę — dyplom IB (International Baccalaureate), wydawanego przez organizację International Baccalaureate fundację z siedzibą w Genewie, obowiązują takie same zasady rekrutacji jak kandydata z „nową maturą”. Wyniki uzyskane na dyplomie międzynarodowej matury przeliczone zostaną proporcjonalnie na skalę „nowej matury” w sposób następujący:

• Procenty z egzaminu maturalnego IB na poziomie podstawowym (SL) przelicza się na punkty w relacji 1% = 1 pkt.
• Procenty z egzaminu maturalnego IB na poziomie rozszerzonym (HL) przelicza się na punkty w relacji 1% = 1,5 pkt.

W przypadku nieprzedstawienia dyplomu „International Baccalaureate, kandydat, do celów kwalifikacji, jest zobowiązany złożyć odpowiednie zaświadczenie o wyniku matury wystawione przez upoważnione organy, a dyplom (IB) dostarczyć niezwłocznie po jego otrzymaniu.

Matura europejska

Kandydata posiadającego maturę europejską — dyplom EB (European Baccalaureate), wydawanego przez Szkoły Europejskie zgodnie z Konwencją sporządzoną w Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. o statusie Szkół Europejskich, obowiązują takie same zasady rekrutacji jak kandydata z „nową maturą”. Wyniki uzyskane w ramach matury europejskiej przeliczone zostaną według zasad określonych dla poziomu rozszerzonego, proporcjonalnie na skalę „nowej matury” w sposób następujący:

W przypadku nieprzedstawienia dyplomu „European Baccalaureate”, kandydat, do celów kwalifikacji, jest zobowiązany złożyć odpowiednie zaświadczenie o wyniku matury wystawione przez upoważnione organy, a dyplom (EB) dostarczyć niezwłocznie po jego otrzymaniu.

Matura zagraniczna

Kandydat, obywatel polski oraz cudzoziemiec, który ukończył szkołę średnią za granicą może ubiegać się o przyjęcie na I rok studiów pierwszego stopnia lub jednolitych magisterskich, jeżeli posiadane przez niego świadectwo dojrzałości lub inny równoważny dokument uprawniają do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe w kraju, w którym ukończył szkołę średnią.

Kandydat, podlega postępowaniu kwalifikacyjnemu według zasad określonych w kryteriach przyjęć na wybranym kierunku studiów.

Na kierunkach studiów, na których w kryteriach kwalifikacji wymagana jest ocena z języka polskiego, uwzględnia się zamiast oceny z języka polskiego, ocenę z języka urzędowego kraju, w którym kandydat uzyskał dokument uprawniający do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe. Jeżeli na świadectwie dojrzałości nie określono poziomu egzaminu (podstawowy lub rozszerzony) przyjmuje się, że jest to poziom rozszerzony.

Zasady i sposób przeliczania ocen ze świadectw uzyskanych za granicą, uprawniających do podjęcia studiów pierwszego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich w Uniwersytecie, podano na stronie https://us.edu.pl/kandydat/rekrutacja-na-studia-krok-po-kroku/przeliczanie-ocen-z-matur/przeliczanie-zagraniczni/ . W przypadku, gdy nie ujęto sposobu przeliczania ocen z danego kraju, decyzję o sposobie ich przeliczenia podejmuje WKR.

Ulgi w postępowaniu kwalifikacyjnym

Ze zwolnienia z postępowania kwalifikacyjnego na dany kierunek studiów mogą skorzystać kandydaci będący laureatami lub finalistami olimpiady stopnia centralnego jeden raz – w roku uzyskania świadectwa dojrzałości lub w roku następnym, niezależnie od roku uzyskania tytułu laureata lub finalisty. Kandydaci otrzymują maksymalną liczbę punktów przewidzianą w postępowaniu kwalifikacyjnym na dany kierunek lub specjalność studiów.

Szczegółowa procedura uznania powyższych uprawnień oraz lista olimpiad i konkursów uznawanych w rekrutacji na poszczególne studia dostępna jest na stronie https://us.edu.pl/kandydat/rekrutacja-na-studia-krok-po-kroku/olimpiady-i-konkursy/

Studia II stopnia

Kryteria kwalifikacji

Na studia na podstawie postępowania kwalifikacyjnego przyjmowane będą w ramach limitu miejsc osoby posiadające dyplom ukończenia studiów z tytułem licencjata, inżyniera, magistra lub równoważny (tj. uznany z polskim dyplomem w przypadku ukończenia studiów za granicą), uzyskany na kierunku: geografia lub dyscyplin pokrewnych.

Kryterium kwalifikacji: o zakwalifikowaniu na studia decyduje miejsce na liście rankingowej, utworzonej na podstawie sumy: oceny na dyplomie i średniej ocen ze studiów.

W przypadku absolwentów innych kierunków niż ww. lub absolwentów z innych uczelni, jeżeli analiza programu studiów I stopnia wykaże różnice w programie studiów, efektach uczenia się, student będzie zobowiązany do odbycia zajęć wyrównawczych (odpłatnie), w terminie wyznaczonym przez Dziekana Wydziału.

W przypadku osób zakwalifikowanych na studia II stopnia o specjalności nauczycielskiej, z udokumentowanym częściowym przygotowaniem pedagogicznym (zgodnym z ministerialnymi wytycznymi dotyczącymi kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela –  por. rozporządzenie MNiSW z 25 lipca 2019 r., t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 890), zostanie przeprowadzona weryfikacja tego przygotowania (zaliczone moduły, efekty uczenia się, punkty ECTS i liczba zrealizowanych godzin) pod kątem wyeliminowania różnic programowych lub konieczności ich uzupełnienia. Różnice owe mogą wynikać z dopuszczalnego odmiennego porządku realizacji nauczycielskich efektów uczenia się dla danego kierunku w różnych uczelniach. W przypadku konieczności uczestniczenia w zajęciach wyrównawczych, student jest zobowiązany do wniesienia opłaty w wysokości ustalonej na podstawie odrębnych przepisów.

Kandydat na studia zobowiązany jest złożyć odpowiednie Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia studiów na tym kierunku.

• specjalność: Geographic Information Systems – w języku angielskim

Na studia na podstawie postępowania kwalifikacyjnego przyjmowane będą w ramach limitu miejsc osoby posiadające dyplom ukończenia studiów z tytułem licencjata, inżyniera, magistra lub równoważny (tj. uznany z polskim dyplomem w przypadku ukończenia studiów za granicą), uzyskany na kierunku geografia lub dyscyplin pokrewnych.

W przypadku absolwentów innych kierunków niż geografia, decyzję o dopuszczeniu do postępowania rekrutacyjnego podejmuje komisja egzaminacyjna, na podstawie analizy programu ukończonych studiów i osiągniętych efektów uczenia się.

Kwalifikacja na studia jest dwuetapowa.

Etap I:

Złożenie do Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej (WKR) dokumentu, poświadczającego znajomość języka angielskiego na poziomie co najmniej B2 zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego.

W przypadku braku dokumentów potwierdzających znajomość języka angielskiego na poziomie co najmniej B2, kompetencje językowe kandydata zostaną sprawdzone podczas rozmowy kwalifikacyjnej sprawdzającej stopień znajomości języka.

Rozmowa kwalifikacyjna oceniana jest punktowo: od 0 do 20 punktów. Pozytywny wynik z rozmowy kwalifikacyjnej to uzyskanie przez kandydata minimum 10 punktów.

Otrzymanie przez kandydata mniej niż 10 punktów oraz nieobecność na rozmowie dyskwalifikuje kandydata z całości postępowania kwalifikacyjnego.

Etap II:

Kandydaci, dopuszczeni do etapu drugiego, kwalifikowani na studia będą na podstawie sumy: oceny na dyplomie i średniej ocen ze studiów (według miejsca zajętego na liście rankingowej).

Kandydat na studia zobowiązany jest złożyć odpowiednie Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia studiów na tym kierunku.

Geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna – zapewnia studentowi wiedzę i umiejętności dotyczące ochrony określonych wartości przestrzeni, jak i takiego jej kształtowania, by powstający w ten sposób nowy układ był bardziej efektywny i funkcjonalny, a jednocześnie realizował określoną politykę: społeczną, gospodarczą, środowiskową i przestrzenną. Usytuowanie ośrodka akademickiego w tak specyficznym obszarze jakim jest województwo śląskie i konurbacja katowicka, znajduje swój wyraz w ukierunkowaniu specjalności na problematykę regionalną, w tym w szczególności związaną z jego: urbanizacją i metropolizacją, restrukturyzacją i rewitalizacją oraz problematyką środowiskową. Specjalność obejmuje zagadnienia związane z procesami demograficznymi i ludnościowymi, kwestie rewitalizacji i gospodarki przestrzennej, zagadnienia rynku nieruchomości i pracy, funkcjonowanie i zarzadzanie jednostkami samorządu terytorialnego, zwłaszcza w wymiarze przestrzennym i infrastrukturalnym. Elementem kształcenia specjalności obejmuje także nowe czesne metody badań z wykorzystaniem narzędzi GIS oraz dronów umożlwiających kartowanie powierzchni.

Rekonstrukcja Środowiska Geograficznego – celem specjalności jest wykształcenie specjalistów z zakresu racjonalnego gospodarowania środowiskiem, kompetentnych w zakresie poznawania, rozumienia i interpretowania zasad funkcjonowania środowiska przyrodniczego w przestrzeni i czasie. Absolwent tej specjalności bada współzależności między elementami środowiska przyrodniczego oraz działalnością człowieka. Ocenia ich stan współczesny, analizuje uwarunkowania i tendencje zmian oraz prognozuje stany przyszłe i ich skutki. Zna i rozumie relacje w systemie przyroda – człowiek oraz potrafi wykorzystać swoją wiedzę dla potrzeb kompleksowego gospodarowania i zarządzania przestrzenią. Jest przygotowany do rozwiązywania trudnych problemów środowiskowych na obszarach górniczych, przemysłowych oraz silnie zurbanizowanych. Kształcenie w ramach tej specjalności uczy samodzielnego rozwiązywania problemów a także pracy w grupie, i wykorzystywania wiedzy z różnych dziedzin nauki. Podczas studiów, w ramach specjalności, studenci zdobywają wiedzę z zakresu: prognozowania zmian zachodzących w środowisku pod wpływem gospodarczej działalności człowieka (umiejętność niezbędna przy wszelkiego rodzaju pracach urbanistycznych), geodezji i kartografii, w tym sporządzania map tematycznych, ekspertyz hydrologicznych, topoklimatycznych, geomorfologicznych, a także aneksów do map glebowo-rolniczych, map przekształceń środowiska, opracowań fizjograficznych i innych).

Klimatologia – studenci tej specjalności uzyskują wiedzę dotyczącą procesów, mechanizmów i prawidłowości występujących w atmosferze. Poznają relacje pomiędzy atmosferą i innymi komponentami środowiska geograficznego oraz pozyskują wiedzę na temat wpływu procesów atmosferycznych na funkcjonowanie społeczeństwa. Nabywają umiejętności przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko w części dotyczącej klimatu, przeprowadzania pomiarów i obserwacji meteorologicznych, interpretacji mapy synoptycznej oraz metod opracowania danych klimatologicznych dla zróżnicowanych celów, zdjęć satelitarnych, obrazów radarowych oraz pracy z depeszami synoptycznymi. Ponadto, poznają zróżnicowanie przestrzenne i zmiany klimatu Polski, Europy i świata. Zdobywają wiadomości na temat globalnego ocieplenia i meteorologicznych zjawisk ekstremalnych (powodzie, susze, silne wiatry, gwałtowne burze, gradobicia itp.) występujących w przyrodzie i ich wpływie na życie i działalność gospodarczą człowieka. Pozyskują również informacje o klimacie miasta włączając przyczyny i skutki koncentracji zanieczyszczeń powietrza. Na specjalności zdobywa się również umiejętność obsługi aplikacji komputerowych (EXCEL, STATISTICA, SURFER, itp.) oraz technologii i narzędzi geoinformacyjnych, w tym  aplikacji GIS, przydatnych nie tylko w klimatologii.

Hydrologia i gospodarka wodna – studenci tej specjalności uzyskują specjalistyczną wiedzę na temat procesów zachodzących w hydrosferze, a także mechanizmów i zasad funkcjonowania gospodarki wodnej w skali lokalnej, regionalnej i ponadregionalnej. Uzyskują szczegółowe informacje na temat procesów hydrologicznych znamiennych dla: cieków (rzek, potoków, strumieni, rowów, kanałów), wód podziemnych, źródeł, jezior, mokradeł, lodowców, mórz  i oceanów. Ważnym aspektem kształcenia są aktualne wiadomości dotyczące struktury bilansu wodnego różnej rangi jednostek terytorialnych, w tym dorzeczy głównych rzek Polski, Europy i świata. Kształcenie jest ukierunkowane na możliwości użytkowania wód, a zwłaszcza funkcjonowanie gospodarki wodnej (np. zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, ochronę przed powodziami i suszami, ilościowo-jakościowe zmiany stosunków wodnych, ochronę zasobów wodnych). Oprócz globalnego wymiaru problematyki hydrologicznej, część zajęć odnosi się do specyficznych problemów regionalnych województwa śląskiego i konurbacji katowickiej. Dotyczą one przede wszystkim zmian ilościowych i jakościowych wód na obszarach zurbanizowanych, a także sposobów przeciwdziałania degradacji ekosystemów wodnych np. renaturyzacji rzek, rekultywacji jezior i zbiorników wodnych, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, retencyjnego przysposobienia dorzecza. by załączać szerszego opisu.

Geograficzne Systemy Informacyjne GIS, teledetekcja, zastosowania geodezji – specjalność przeznaczona jest dla osób pragnących rozwijać wiedzę geograficzną w oparciu o umiejętności pracy w środowisku GIS. Obecnie wszystkie dane, którymi posługujemy się na co dzień posiadają swoje odniesienie przestrzenne – zatem umiejętność analizy i pracy z danymi przestrzennymi stanowi niezbędny wachlarz umiejętności nowocześnie wykształconego geografa. Kształcenie w ramach tej specjalności obejmuje podstawy pracy w typowym oprogramowaniu GIS, a także narzędziami darmowymi typu OpenSource, uczy posługiwania się bazami danych, mobilnymi systemami geoinformacyjnymi (GPS, GPRS, itd.) oraz pokazuje szerokie możliwości pracy w sieci (WebGIS), a także zastosowania geomorfometrii i cyfrowej teledetekcji w badaniach środowiska.

Eksploracja obszarów polarnych i górskich – specjalność tworzymy dla sympatyków geografii podatnych na „polarną gorączkę” i „uzależnienie od gór”. Oferujemy zajęcia, które umożliwiają zdobycie: a) wiedzy o komponentach i funkcjonowaniu środowiska regionów górskich i polarnych, ich wpływie na procesy społeczno-gospodarcze i oddziaływaniu na regiony sąsiednie, b) umiejętności stosowania nowoczesnych metod badań terenowych (m.in. geodezyjnych, geofizycznych, geomorfologicznych), pozyskiwania i opracowywania danych pomiarowych i materiałów teledetekcyjnych oraz ich integracji i interpretacji z wykorzystaniem geograficznych systemów informacyjnych (GIS), c) kompetencji w zakresie efektywnego i bezpiecznego przygotowywania oraz prowadzenia eksploracji obszarów polarnych i górskich o charakterze badawczym, turystycznym oraz przedsiębiorczym. Wspieramy odkrywanie regionów górskich, także bardzo odległych – położonych w Arktyce i Antarktyce, zapraszając do udziału w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych oraz do współpracy z międzynarodowym Centrum Studiów Polarnych, które tworzymy wspólnie z Instytutem Geofizyki i Instytutem Oceanologii Polskiej Akademii Nauk.

Specjalność nauczycielska jest dedykowana studentom, którzy chcą nabyć uprawnienia do pracy w charakterze nauczyciela geografii we wszystkich typach szkół. Studentom oferowane są zajęcia, które nie tylko pozwalają na rozszerzenie wiedzy z geografii, ale także przygotowują do jej kreatywnego wykorzystania w szkolnictwie. Ważnym elementem programu specjalności nauczycielskiej jest przygotowanie do wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej technologii i narzędzi geoinformacyjnych, aplikacji GIS oraz metod nauczania i form zajęć zalecanych w nowej podstawie programowej geografii (m.in. projektu edukacyjnego, strategii kształcenia wyprzedzającego, obserwacji i badań terenowych). Warunkiem podjęcia studiów na specjalności nauczycielskiej jest ukończenie specjalności nauczycielskiej na studiach geograficznych I stopnia, na której student jest przygotowany merytorycznie i metodycznie do nauczania dwóch przedmiotów w szkole podstawowej: przyrody i geografii.

Monitoring zmian krajobrazu – specjalność jest związana z wzrastającym zapotrzebowaniem na racjonalne gospodarowanie zasobami krajobrazowymi. W odpowiedzi na nową politykę krajobrazową powstała specjalność, która ma na celu wykształcenie specjalistów z zakresu kształtowania i monitoringu krajobrazu. Studia na tej specjalności wyposażają absolwentów studiów geograficznych zarówno w wiedzę teoretyczną, jak i umiejętności praktyczne, wymagane obecnie na rynku pracy. Absolwenci nabędą umiejętności w zakresie identyfikacji i oceny krajobrazów aktualnych, rejestracji i kartowania ich zmian, analizy historycznej, fizjonomicznej oraz sporządzania krótko- i długofalowych prognoz krajobrazu w oparciu o nowoczesne narzędzia GIS-owe. Zaplecze dydaktyczne stanowi stacja czytania krajobrazu, która jest pierwszym tego typu obiektem w Polsce oraz laboratorium krajobrazowe, wyposażone w nowoczesny sprzęt i oprogramowanie, umożliwiające przeprowadzenie analiz z wykorzystaniem metod GIS. 

Absolwent studiów na kierunku geografia może pracować w:

• instytucjach zajmujących się ochroną, kształtowaniem i monitorowaniem środowiska geograficznego,
• jednostkach naukowo-badawczych
• w służbach państwowych: meteorologicznej, hydrologicznej, geologicznej, a także Agencjach Rozwoju Regionalnego, Urzędach Statystycznych i Geodezyjno-Kartograficznych,
• w instytucjach zajmujących się organizacją i prowadzeniem usług turystycznych – biurach podróży i izbach turystycznych, biurach parków narodowych i krajobrazowych,
• w wydziałach promocji i turystyki urzędów administracji terytorialnej wszystkich poziomów.
• instytucjach ochrony przyrody i jednostkach projektowych zajmujących się gospodarowaniem zasobów przyrody
• placówkach oświatowych
• jako analityk przestrzennych danych społeczno-ekonomicznych i środowiskowych

Zajęcia prowadzone są w Sosnowcu przy ul. Będzińskiej 60.