W poniedziałek, 20 maja 2024 roku, w Sali Koncertowej Radia Katowice odbył się niesamowity koncert na żywo, z transmisją na Youtube.
W sali koncertowej Radia Katowice gościli wspólnie miłośnicy muzyki poważnej i matematyki.
Studio Koncertowe Radia Katowice na długi czas (ponad 90 minut) wypełniło się dźwiękami wyjątkowego koncertu poświęconego muzyce Witolda Lutosławskiego, jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów. Wydarzenie to rozpoczęło się od nastrojowego wykonania utworu „Jesu, Joy of Man’s Desiring” Jana Sebastiana Bacha w interpretacji Agnieszki i Piotra Kopińskich, tworząc magiczną atmosferę od pierwszych chwil.
Beata Tomanek (Redaktorka Radio Katowice) oraz prof. Maciej Sablik (Instytut Matematyki, Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych) przywitali zgromadzoną publiczność, wprowadzając w świat muzyki Lutosławskiego oraz przedstawiając jego bogatą biografię. Przypomnieli, że koncert jest częścią projektu „Katowice – Europejskie Miasto Nauki 2024”, realizowanego z inicjatywy Uniwersytetu Śląskiego, a dokładniej Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych. Podczas powitania prowadzący nawiązali do postaci Jana Sebastiana Bacha, podkreślając, że dla Lutosławskiego wszystko zaczynało się właśnie od Bacha. Zauważyli również, że często mówi się o muzyce jako o matematyce, wskazując na sposób, w jaki kompozytorzy budują emocje poprzez harmonijne ciągi dźwięków. W kontekście tego tematu odbyła się fascynująca rozmowa o matematyce w muzyce.
Koordynatorem wydarzenia jest dr hab. Agnieszka Nowak – Brzezińska (Prodziekan Wydziału Nauk Scisłych i Technicznych ds. Promocji i Rozwoju).
Pierwsza część koncertu
Pierwszą część koncertu rozpoczęła prezentacja na ekranie przedstawiająca nuty Lutosławskiego, po czym publiczność miała okazję usłyszeć:
- Epitafium na obój i fortepian – premiera tego utworu miała miejsce w 1980 roku w Londynie (wykonanie: Piotr Kopiński – fortepian, Karolina Stalmachowska -obój).
- Grave-Metamorfozy na wiolonczelę i fortepian – utwór napisany na cześć Stefana Jarocińskiego, specjalisty z zakresu muzyki Clauda Debussy’ego. W kompozycji można usłyszeć aluzje do dzieła „Pelleas i Melizanda” Debussy’ego. Premiera odbyła się podczas wieczoru poświęconego Jarocińskiemu w 1982 roku.(wykonanie: Piotr Kopiński – fortepian, Karolina Waloszczyk – wiolonczela)
- Kołysankę oraz Subito na skrzypce i fortepian – Subito, skomponowane na zamówienie Konkursu Skrzypcowego w Indianapolis, zadebiutowało w wykonaniu młodych skrzypków. Kołysanka z kolei była związana z wybitną skrzypaczką Ann-Marie Mutter. (wykonanie: Piotr Kopiński – fortepian, Ewa Andruszkiewicz – skrzypce)
- „Pieśni dziecięce” – siedem przepięknych utworów na głos z fortepianem (wykonanie: Piotr Kopiński – fortepian, Leokadia Duży – sopran)
Druga część koncertu
W drugiej części koncertu na ekranie ponownie pojawiły się nuty Lutosławskiego, a prowadzący omówili zjawisko kontrolowanego aleatoryzmu w jego twórczości. Dyskusja dotyczyła m.in. teorii gier w muzyce, łańcuchów i zapisów muzycznych przypominających równania matematyczne. Przybliżono również kontekst historyczny, w jakim Lutosławski tworzył – czasy stalinizmu, jego praca w Radiu jako kontroler programów muzycznych, a także jego udział w Warszawskiej Jesieni od 1956 roku.
Na koniec usłyszeliśmy utwór „Zasłyszana melodia”, napisany przez Lutosławskiego jako prezent dla córki przyjaciół, Zofii Owińskiej. Kompozycja została po raz pierwszy wykonana w 1957 roku na popisie szkół muzycznych, a zagrali ją Agnieszka i Piotr Kopińscy.
Koncert w Studio Koncertowym Radia Katowice był niezwykłym doświadczeniem, łączącym historię, matematykę i muzykę, które na długo pozostanie w pamięci słuchaczy.
Sala koncertowa była wypełniona po brzegi. Każdy utwór kończył się gromkimi brawami. Transmisja na Youtube również cieszyła się ogromnym zainteresowaniem.
Wygląda na to, że połączenie tych dwóch, z pozoru zupełnie przeciwstawnych światów muzyki i nauk ścisłych jest doskonałym wyzwaniem zarówno dla artystów jak i słuchaczy/widzów.
Jedni i drudzy z pewnością dostrzegli niezwykłą moc, która drzemie w tak nieoczywistym na pierwszy rzut oka połączeniu.
Zainteresowanych koncertem odsyłamy do transmisji z wydarzenia: https://www.youtube.com/watch?v=-sXldQJLDc4
fot. A. Nowak-Brzezińska, J. Trąbka
