Uniwersytet Śląski w Katowicach

O Witoldzie Lutosławskim

Witold Lutosławski, wybitny polski kompozytor muzyki współczesnej, ceniony dyrygent urodził się 25 stycznia 1913 r. w klinice nieopodal – jak podkreślają biografowie – gmachu warszawskiej filharmonii. W roku 2023 przypadała 110. rocznica jego narodzin.

Witold Lutosławski – obok Fryderyka Chopina i Karola Szymanowskiego – jest uznawany przez muzykologów za polskiego kompozytora wszechczasów. Najwybitniejszy reprezentant polskiej muzyki współczesnej jest też zaliczany do grona klasyków muzyki XX wieku, tak jak Bela Bartók, Siergiej Prokofiew czy Olivier Messiaen

Żaden z kompozytorów żyjących w kręgu kultury Zachodu w drugiej połowie naszego stulecia nie osiągnął takiej pełni muzyki, jak Witold Lutosławski. Żaden nie zrealizował w sposób tak doskonały nowej koncepcji dzieła muzycznego. Powszechnie uważa się Witolda Lutoslawskiego za największego polskiego kompozytora po Chopinie i stawia obok Bartoka, jeżeli chodzi o dokonania dla światowej muzyki współczesnej. Był przedstawicielem awangardy, a swoje dzieła opierał na matematycznej precyzji. Jego nuty przypominają wzory matematyczne. To nie dziwi, gdyż duszą Lutosławski był matematykiem. Studiował ten przedmiot równocześnie tworząc nową koncepcję muzyki będącej czystą formą opartą o dźwięki. Stosował w niej aleatoryzm kontrolowany, czyli nawiązanie do teorii gier i udziału przypadku w wykonaniu oraz tworzył tzw. łańcuchy czyli nakładanie się sekwencji. Nowa muzyka jest nurtem równoległym do poszukiwania nowych technologii.

Za prawie sześćdziesięcioletnią pracę twórczą honorowano Lutosławskiego licznymi nagrodami, wśród których znalazły się wyróżnienia tak prestiżowe, jak Polar Music Prize, która ma status Muzycznego Nobla, i Kyoto Prize. 19 stycznia 1994 r. uhonorowano muzyka Orderem Orła Białego. 7 lutego 1994 r. po krótkiej chorobie Witold Lutosławski zmarł w warszawskiej klinice.