19 października 2017 r. w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach (ul. św. Jana 10) odbędzie się konferencja naukowa pt. „Relacje Kościół – państwo na Górnym Śląsku w latach 1945–1989. Konflikt ideologiczny”, której organizatorami są Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach.
Uczestnicy spotkania, biorąc pod uwagę aspekty historyczne, teologiczne, politologiczne i socjologiczne, będą się zastanawiać nad źródłami i przebiegiem konfliktu ideologicznego między państwem a Kościołem katolickim na terenie Górnego Śląska w latach 1945–1989, ze szczególnym uwzględnieniem następujących kwestii:
- specyfika, uwarunkowania, dynamika oraz główne pola konfliktu ideologicznego państwo – Kościół na Górnym Śląsku,
- granice wolności religijnej w państwie komunistycznym,
- spór o obecność Kościoła w sferze publicznej (m.in. szkoły, krzyże, budownictwo sakralne, prasa katolicka),
- propaganda w służbie ideologii komunistycznej (m.in. prasa, telewizja), cenzura i odpowiedź strony kościelnej,
- działalność laicyzacyjna władz komunistycznych i programy odnowy religijnej Kościoła
- walka o czystość ideologiczną szeregów partyjnych (walka z „klerykalizacją” i „religianctwem”).
Program:
Sesja I godz. 9.00–10.20
dr Andrzej Grajewski („Gość Niedzielny”): „Śląska specyfika konfliktu ideologicznego Kościół-państwo w okresie PRL”
dr hab. Adam Dziurok prof. USKW (IPN Katowice, UKSW Warszawa): „Starcie bezpośrednie – kwestie ideologiczne w rozmowach przedstawicieli władz partyjno-państwowych z duchownymi diecezji katowickiej w okresie stalinizmu”
ks. dr Rafał Śpiewak (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach): „Kościół katowicki pomiędzy dwoma totalitaryzmami. Studium na podstawie »Gościa Niedzielnego«” z 1945 r.”
dr Łucja Marek (IPN Kraków): „Katowicki miesięcznik ateistyczny »Myśl Wolna« (1958–1962) w służbie ideologii komunistycznej”
Sesja II godz. 10.30–11.30
ks. dr hab. Dominik Zamiatała prof. UKSW (UKSW Warszawa): „Działalność Zrzeszenia Katolików Caritas na Górnym Śląsku”
dr Adriana Dawid (Uniwersytet Opolski): „Duchowni z województwa opolskiego w Komitecie Obrońców Pokoju”
dr Jacek Żurek (Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej): „Ksiądz – patriota wzorcowy”
ks. prof. Jerzy Myszor (Uniwersytet Śląski): „Wychować księdza patriotę. Stosunek władz komunistycznych do formacji do kapłaństwa w śląskim seminarium duchownym w Krakowie w latach 1952–1980”
Sesja III godz. 11.45-12.45
dr Zbigniew Bereszyński (Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu): „Oświata i wychowanie jako obszar konfrontacji ideologicznej Kościół – państwo na przykładzie województwa opolskiego w latach 1950–1988”
dr hab. Andrzej Szymański prof. UO (Uniwersytet Opolski): „Dwa lata »łagru« za nauczanie religii. Przypadek s. Anny Dylus z Nowej Wsi Królewskiej”
dr Anna Badura (IPN Katowice): „Akcja dekrucyfikacyjna w szkołach województwa katowickiego w latach 1984–1985”
Sesja IV godz. 13.00–14.15
ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer (Uniwersytet Śląski): „Relacje Kościół-państwo na Górnym Śląsku w świetle wystąpień biskupów katowickich podczas stanowych pielgrzymek mężczyzn do Piekar Śląskich (1966–1989)”
dr Kornelia Banaś (IPN Katowice): „Kościelna propaganda wizualna podczas stanowych pielgrzymek w Piekarach Śląskich”
ks. dr hab. Henryk Olszar (Uniwersytet Śląski)” „»Śląska Fatima«. Kościół w zderzeniu z totalitaryzmem na przykładzie wiejskiego sanktuarium maryjnego w Turzy Śląskiej”
Dyskusja