Nauki o polityce i administracji z najwyższą oceną A+, 8 dyscyplin z oceną A – to wybrane wyniki ewaluacji Uniwersytetu Śląskiego przeprowadzonej przez Komisję Ewaluacji Nauki. Ocenie zostały poddane osiągnięcia naukowców z pięcioletniego okresu (2017–2021).
- Kategorię A+ otrzymały: nauki o polityce i administracji.
- Kategorię A otrzymały: literaturoznawstwo, nauki o kulturze i religii, nauki o sztuce, nauki prawne, nauki chemiczne, nauki fizyczne, sztuki filmowe i teatralne, sztuki muzyczne.
- Kategorię B+ otrzymały: filozofia, historia, językoznawstwo, inżynieria biomedyczna, inżynieria materiałowa, geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, nauki o komunikacji społecznej i mediach, pedagogika, psychologia, informatyka, matematyka, nauki biologiczne, nauki o Ziemi i środowisku, nauki teologiczne.
- Kategorię B otrzymały: nauki socjologiczne, sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki.
Ewaluacja to ocena działalności naukowej przeprowadzana wśród dyscyplin uprawianych w uczelni. Po raz pierwszy przedmiotem ewaluacji nie były wydziały, lecz właśnie dyscypliny naukowe. W przypadku Uniwersytetu Śląskiego wzięto pod uwagę 25 dyscyplin w ramach nauk humanistycznych, inżynieryjno-technicznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych, teologicznych oraz w dziedzinie sztuki. Poszczególnym dyscyplinom przyznawane są kategorie naukowe: A+, A, B+, B albo C. Uczelnia jest uprawniona do poddania się ewaluacji w określonej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, jeżeli liczba pracowników dyscypliny wynosi minimum 12. Chociaż formalnie proces dotyczy dyscyplin, to przy ocenie bierze się pod uwagę indywidualne osiągnięcia pracowników. W liście do pracowników UŚ zwraca na to uwagę rektor prof. dr hab. Ryszard Koziołek:
Gratuluję i dziękuję każdemu i każdej z Was z osobna, gdyż ta ocena premiowała dyscypliny, w których każda pojedyncza badaczka i każdy badacz osiągnęli wysokie efekty ewaluacyjne.
Ewaluacja została przeprowadzona z uwzględnieniem trzech kryteriów, których waga jest różna w zależności od dziedziny:
- kryterium poziomu naukowego lub artystycznego prowadzonej działalności (publikacje);
- kryterium efektów finansowych badań naukowych i prac rozwojowych (granty, usługi badawcze, komercjalizacja);
- kryterium wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.
Na znaczenie pierwszego kryterium ewaluacyjnego uwagę zwrócił prorektor ds. nauki i finansów prof. dr hab. Michał Daszykowski:
W ostatnich latach wszystkie dyscypliny publikują częściej w obiegu międzynarodowym i śmielej zamieszczają wyniki badań w coraz bardziej prestiżowych czasopismach i wydawnictwach. Ten trend wyraźnie wskazują wyniki pierwszego kryterium dla ewaluowanych na UŚ dyscyplin. Warto zaznaczyć, że bez względu na dyscyplinę ma ono największy wpływ na ostateczną ocenę. Największe wyzwania to drugie i trzecie kryterium, o ile zasady ewaluacji pozostaną co najmniej zbliżone do obecnych.
Zadaniem ewaluacji jest określenie pozycji nauki polskiej na arenie krajowej i międzynarodowej w poszczególnych dyscyplinach naukowych i artystycznych. Od nadanej kategorii zależy pozycja danej jednostki w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce, wysokość środków finansowych przekazywanych z budżetu państwa, możliwość prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim, uprawnienia do prowadzenia szkół doktorskich oraz nadawania stopni i tytułów naukowych (uprawnienia do doktoryzowania i nadawania habilitacji uzyskują dyscypliny mające kategorie B+ i wyższą). W przypadku dyscyplin, których wynik otarł się o wyższą kategorię, ich przedstawiciele będą mogli odwołać się od decyzji ministra.
Proces ewaluacji realizowany jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 392 z późn. zm).
