Prof. Agata Daszkowska-Golec | fot. archiwum prywatne
Dr hab. Agata Daszkowska-Golec, prof. UŚ – prodziekan ds. promocji badań i umiędzynarodowienia Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach została jedną z sześciu laureatek i laureatów konkursu STEM Impact Award 2023/2024.
Program Fulbrighta to sztandarowy program rządu Stanów Zjednoczonych dotyczący międzynarodowej wymiany naukowej, edukacyjnej i kulturalnej. Program ten oferuje pełnym pasji i utalentowanym studentom i naukowcom w ponad 160 krajach możliwość studiowania, nauczania, prowadzenia badań i wymiany pomysłów.
Komisja Fulbrighta w Polsce stanowi najbardziej prestiżową instytucję współpracy naukowej polsko-amerykańskiej. Stypendia STEM Impact Award przeznaczone są dla młodych liderów i liderek w dyscyplinach STEM o znaczącym dorobku naukowym. Program skierowany jest do osób kierujących projektami badawczymi z obszarów STEM, zatrudnionych w polskich instytucjach akademickich i naukowych.
Listę wszystkich laureatów i laureatek konkursu można znaleźć na stronie Fullbrighta.
O projekcie, który zamierza realizować w ramach konkursu, mówi sama laureatka – prof. Agata Daszkowska-Golec:
Mój projekt naukowy w ramach Fulbright STEM Impact Award 2023/2024 będę realizować w grupie prof. Gary’ego Muehlbauera na Uniwersytecie w Minnesocie (USA). Prof. G. Muehlbauer jest wiodącym autorytetem w dziedzinie genetyki roślin, zwłaszcza w kontekście biologii jęczmienia, który jest głównym obiektem moich badań. Jego badania i ekspertyza odegrały kluczową rolę w opracowywaniu i ulepszaniu genetyki jęczmienia zarówno dla celów badań podstawowych (sekwencjonowanie genomu jęczmienia), jak i rolniczych (odporność na patogeny).
Uniwersytet w Minnesocie zasłynął m.in z zainicjowania zielonej rewolucji (historyczny okres w badaniach nad pszenicą i jęczmieniem, gdzie odmiany półkarłowe przyczyniły się do znacznego postępu w rolnictwie), a jego absolwent, Norman Borlaug, zdobył w 1970 roku Pokojową Nagrodę Nobla za swoje osiągnięcia w dziedzinie rolnictwa i produkcji żywności. Uniwersytet w Minnesocie ma znaczący wkład w rozwój nauk rolniczych, zwłaszcza w dziedzinie hodowli roślin zbożowych, jak jęczmień i pszenica. Obecnie uczelnia ta stanowi najlepszy na świecie ośrodek, gdzie prowadzone są badania z zakresu genetyki roślin uprawnych.
Głównym komponentem badawczym projektu „Exploring the physiological and molecular mechanisms underlying barley response to drought stress induced by high Vapor Pressure Deficit” jest szczegółowa analiza mutantów jęczmienia związanych z sygnalizacją kwasu abscysynowego (ABA) w warunkach stresu suszy, zarówno na poziomie fizjologicznym, jak i transkryptomicznym. Co szczególnie istotne, stres suszy wywoływany będzie przez deficyt wilgotności w atmosferze (VPD, vapour-pressure deficit) z wykorzystaniem unikalnej infrastruktury w UoM. Badanie to jest kluczowe ze względu na rosnącą częstotliwość fal upałów na świecie, które wpływają na produktywność upraw. Ponadto grant obejmuje udział w badaniach, dotyczących programów hodowlanych jęczmienia w Stanach Zjednoczonych, w które zaangażowane są grupy badawcze Uniwersytetu w Minnesocie.
Stypendia Fulbrighta stanowią prestiżową i unikatową szansę, umożliwiającą współpracę z najlepszymi ekspertami w danej dziedzinie w instytucjach w Stanach Zjednoczonych. Fakt, że zawodowo zajmuję się genomiką jęczmienia, sprawił, że Uniwersytet w Minnesocie był dla mnie oczywistym wyborem.
Bycie aktywną członkinią społeczności Fulbrighta było moim marzeniem od długiego czasu, dlatego jestem szczęśliwa, że podjęłam tę próbę w dążeniu do realizacji tego marzenia. Misja Komisji Fulbrighta jest całkowicie zbieżna z moimi przekonaniami i wizją dalszego naukowego i osobistego rozwoju. Z pewnością Fulbright STEM Impact Award umożliwi mi nawiązanie trwałej i długoterminowej współpracy z zespołem z Uniwersytetu w Minnesocie. Pragnę wykorzystać zdobyte umiejętności w celu udoskonalenia kierowania moją grupą badawczą, a także w aplikowaniu o nowe (wspólne z Uniwersytetem w Minnesocie) projekty badawcze. Ważnym elementem każdej współpracy naukowej są także ludzie i relacje z nimi. Jestem pewna, że oprócz wartości naukowych, ta wyprawa zaowocuje nowymi przyjaźniami.