Właśnie ukazała się publikacja „Dyskryminacja w szkole. Perspektywa uczniów i nauczycieli” (autorstwo: prof. dr hab. Ewa Jarosz, dr Dagmara Dobosz, dr Hewilia Hetmańczyk, dr Marcin Jurczyk oraz dr Maciej Bożek, prof. UŚ). Jest ona owocem badań nad zjawiskami i sytuacjami dyskryminacji oraz potrzebami uczennic/uczniów i nauczycielek/nauczycieli w kontekście ich występowania w środowisku szkolnym. Badania prowadzone były na przełomie roku 2022 oraz 2023 w ramach współpracy zespołu badaczek i badaczy z Instytutu Pedagogiki oraz Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z Miastem Katowice oraz Funduszem Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci – UNICEF. Opracowanie i zawarte w nim wyniki badań i analizy oraz rekomendacje stanowią przykład realizacji trzeciej misji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Poprzez aplikacyjny charakter badań i ich społeczny wpływ autorki i autorzy starają się aktywnie angażować w procesy zmiany społecznej w środowisku lokalnym, promując idee równości i różnorodności w szkołach publicznych.
Badania realizowano w katowickich szkołach podstawowych oraz ponadpodstawowych, jako badania tzw. zaangażowane społecznie, to znaczy, że ich podstawową intencją były zmiany na rzecz poprawy funkcjonowania szkół w zakresie poszanowania i rozwoju różnorodności społecznej oraz eliminacji przejawów dyskryminacji, w tym problemów wynikających z przyjmowania do placówek oświatowych dzieci uchodźczych w wyniku konfliktu zbrojnego w Ukrainie. W badaniach pytano o zjawiska, zachowania i sytuacje dyskryminacji zarówno nauczycielki i nauczycieli, jak też uczennice i uczniów, z intencją uzyskania jak najbardziej wiarygodnego, wieloperspektywicznego obrazu tematu. Badania wśród uczennic i uczniów zrealizowano przy wykorzystaniu metody epizodów (winiet) jako skutecznej taktyki metodologicznej w badaniu kwestii drażliwych emocjonalnie.
Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie rekomendacji dotyczących działań na rzecz rozwijania pożądanego modelu funkcjonowania szkoły jako środowiska rozwoju młodych ludzi, charakteryzującego się poszanowaniem i wspieraniem różnorodności. W publikacji autorki i autorzy podkreślają znaczenie i wartość takiego właśnie charakteru funkcjonowania szkoły, rozumiejąc jego rolę nie tylko w kontekście poszanowania godności i podmiotowości każdego młodego człowieka oraz tworzenia dla niego bezpiecznego, wspierającego rozwój indywidualny środowiska, ale także uznając jego kluczowe znaczenie dla rozwoju właściwych postaw obywatelskich i społeczeństwa obywatelskiego. Publikacja zawiera wyniki zrealizowanych badań oraz wnioski i rekomendacje dla praktyki szkolnej.
Publikacja dostępna jest bezpłatnie na stronie Wydawnictwa Gnome.
