INICJATYWA DOSKONAŁOŚCI BADAWCZEJ
SWOBODA BADAŃ – NAUKA DLA PRZYSZŁOŚCI
Cykl „Swoboda badań – nauka dla przyszłości” to artykuły, wywiady i krótkie filmy prezentujące badania laureatów konkursu „Swoboda badań”
dr Karol Pyka
Premiera płyty „Metamorfozy”
Dr Karol Pyka z Instytutu Sztuk Muzycznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w ramach konkursu pn. „Swoboda badań” przygotował oratorium „Metamorfozy”. Premiera płyty odbyła się 20 grudnia 2021 roku. Album dostępny jest w takich serwisach streamingowych, jak: Spotify, Tidal, Deezer, Apple Music, You Tube Music.
Rozmowy z dr. Karolem Pyką na temat nowej płyty można wysłuchać na uniwersyteckim kanale Spotify. Wywiad przeprowadził Tomasz Grząślewicz.
| dr Karol Pyka |
Oratorium „Metamorfozy” stanowi połączenie muzyki ilustracyjnej, filmowej oraz progresywno-rockowej, zawiera także elementy musicalu. Zostało napisane do libretta autorstwa Andrzeja Pacuły. Składa się z dziesięciu songów poprzedzonych uwerturą, posiada liczne partie improwizowane (gitara elektryczna, instrumenty klawiszowe). Obsada utworu obejmuje orkiestrę symfoniczną, zespół rockowy z dwoma gitarzystami, chór mieszany oraz dwoje solistów – alt i tenor.
Znaczący udział w kompozycji jest przypisany zespołowi rockowemu, który stanowi trzon grupy instrumentalnej oratorium z wiodącą rolą solowej gitary elektrycznej. Brzmienie tego instrumentu, którego partie stanowią muzyczne uzupełnienie wypowiedzi bohaterów, potęguje ekspresję i napięcie w narracji muzycznej, a także podkreśla dramatyzm przeżywanych przez bohaterów emocji będąc narzędziem krzyku naszych czasów. Bohaterami są: On (everyman) i Ona – narratorka, przyjaciółka głównego bohatera, który przeżywa wewnętrzne rozterki jako zagubiony w dzisiejszym świecie, samotny człowiek. Kompozycja ma na celu ukazanie osamotnienia współcześnie żyjącej istoty ludzkiej zmagającej się z codziennym odosobnieniem i funkcjonującej w przytłaczającym środowisku miasta, które hamuje rozwój idei i marzeń. Jednocześnie jednak widoczny jest w treści aspekt nadziei i wiary w lepsze jutro, a także upatrywania w Bogu sił do przeciwstawienia się wszelkim przeciwnościom. Chór w Oratorium przejmuje rolę tego z tragedii greckiej będąc głosem sumienia głównego bohatera oraz uosobieniem jego emocji, a także komentatorem wydarzeń.
Oratorium przyjmuje formułę rockowo-symfonicznego słuchowiska. Wszystkie songi stanowią jeden logiczny ciąg, przez co nagranie posiada formułę albumu koncepcyjnego (concept album). Łączy ono w sobie tradycyjne formy muzycznego przekazu z nowoczesnym ujęciem faktury brzmieniowej, a także ich konfrontację z potrzebami estetycznymi współczesnego odbiorcy.
Znamienny jest fakt, że choć część materiału muzycznego powstawała sukcesywnie na przestrzeni kilku lat, większość utworów została skomponowana i zorkiestrowana w czasie lockdownu związanego z epidemią wirusa SARS-CoV-2 wiosną 2020 roku. Paradygmat odosobnienia spowodowanego izolacją skłonił kompozytora do pogłębionej refleksji nad osamotnieniem człowieka w świecie i przyczynił się do intensyfikacji działań kompozytorskich. Ponadto nagranie poszczególnych ścieżek żywych instrumentów (perkusja, bas, gitary, instrumenty klawiszowe oraz wiolonczela), a także cyfrowe wygenerowanie brzmień orkiestrowych odbyło się bez kontaktu fizycznego pomiędzy muzykami – utwór powstawał w odosobnieniu zarówno autora, jak i poszczególnych wykonawców, z których każdy zarejestrował swój instrument we własnym domowym studio nagraniowym.
W produkcji udział wzięli:
Andrzej Pacuła – libretto
Karol Pyka – koncepcja utworu, kompozycja, aranżacja, instrumenty klawiszowe
Magdalena Krzywda-Krzysteczko – Ona
Marcin Jajkiewicz – On
Piotr Wójcicki – gitara elektryczna, gitara akustyczna
Krzysztof Ropicki – gitara basowa, fretless bass
Michał Dziewiński – perkusja
Barbara Kamińska – obój
Paweł Siembieda – trąbka
Marta Sitek – wiolonczela
Chór Kameralny „Ad libitum”
Izabella Zielecka-Panek – przygotowanie chóru
Rafał Smoleń – realizacja audio partii orkiestrowych
Studio MARPART – realizacja nagrania ścieżki wokalnej
Krzysztof Gawlas – realizacja nagrania chóru
Rafał Hilbrycht – edycja nagrań
Mateusz Sołtysik – realizacja nagrania, mix i mastering
Grzegorz Bobrowski – projekt okładki i książeczki
Kolejność tytułów Oratorium „Metamorfozy”:
- „Uvertorium” – 4:09
- „Domy samotnych ludzi” – 5:16
- „Człowiek bez właściwości” – 3:42
- „Każdy sobie, każdy sam” – 5:19
- „Jeżeli nie śpisz w tym wielkim mieście” – 4:30
- „Są we mnie ukryte mroczne sny” – 10:10
- „Ja cię przed tobą osłonię” – 4:20
- „Zagubienie” – 7:05
- „Zawsze masz wybór” – 6:25
- „Dwie twarze w oknie” – 5:05
- „Gdzieś kochają podobno” – 6:20
Wykonawcy:
Karol Pyka – kompozytor, aranżer, dyrygent, muzyk sesyjny, pedagog, pracownik w Instytucie Sztuk Muzycznych na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (zatrudniony od października 2009 r.). Absolwent Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego specjalizacji dyrygenckiej w Instytucie Muzyki oraz kierunku Kompozycja i aranżacja w Instytucie Jazzu Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. W 2015 r. uzyskał stopień doktora w dyscyplinie artystycznej dyrygentura na Wydziale Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W latach 2009–2020 dyrygent Orkiestry Reprezentacyjnej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, od 2012 r. dyrygent Cieszyńskiej Orkiestry Dętej Uniwersytetu Śląskiego. W latach 2010–2013 dyrygent big bandu studiów niestacjonarnych Akademii Muzycznej w Katowicach, od 2015 prowadzi zajęcia z dyrygowania w Instytucie Jazzu tej Uczelni. Juror w krajowych przeglądach orkiestr dętych. Autor licznych kompozycji oraz aranżacji na liczne składy wokalno-instrumentalne, szeregu publikacji naukowych, laureat konkursów kompozytorskich w kraju i za granicą.
Andrzej Pacuła – poeta, satyryk, eseista, tekściarz, autor scenariuszy teatralnych i librett spektakli muzycznych, artysta Piwnicy pod Baranami w latach 1980–1988, członek redakcji „Piosenki – rocznika kulturalnego”, wyd. Muzeum Piosenki Polskiej w Opolu od 2013, pomysłodawca i pierwszy dyrektor artystyczny (wspólnie z Piotrem Filipem) Festiwalu Komedii TaliA, Tarnów 1996–2002.
Magdalena Krzywda-Krzysteczko – wszechstronna, charyzmatyczna wokalistka, autorka muzyki i tekstów, pedagog. Absolwentka katowickiej Akademii Muzycznej na kierunkach Teoria muzyki oraz Wokalistyka jazzowa. Głęboko zatopiona zarówno w muzyce jazzowej, jak i w muzyce epoki Średniowiecza. Interpretatorka utworów poetyckich, m.in. Agnieszki Osieckiej. Wrażliwość, warsztat wokalny i talent sprawiają, że z powodzeniem wykonuje zarówno muzykę ascetyczną, skromną – z towarzyszeniem gitary, jak również energetyczne utwory big-bandowe czy z towarzyszeniem orkiestry.
Marcin Jajkiewicz – absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Aktor musicalowy, wokalista jazzowy, musicalowy, rozrywkowy. Dyplomowany instruktor wokalny. Pakiet metodyczny nauczania śpiewu solowego uzyskał na Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Wykładowca na Akademii Muzycznej w Łodzi na wydziale musical. Współpracuje z Teatrem Muzycznym w Łodzi, wieloletni artysta popularnych programów telewizyjnych. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród w międzynarodowych konkursach i festiwalach. Brał udział w wielu prestiżowych koncertach, niejednokrotnie występując u boku znanych polskich artystów. Laureat teatralnej nagrody im. Jana Kiepury „Najlepszy wokalista musicalowy 2020” oraz nagrody „Złoty Pierścień” dla najlepszego aktora 2020 r.
Piotr Wójcicki – absolwent Wydziału Edukacji, Interpretacji i Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie gitary elektrycznej oraz Prywatnej Szkoły Muzyki Rozrywkowej „Nice Noise” w Katowicach, w której był później również wykładowcą. Aktualnie wykładowca w Śląskiej Szkole Jazzu i Muzyki Rozrywkowej – Centrum Muzyki nad Rawą w Katowicach. Kompozytor i gitarzysta; tworzy muzykę instrumentalną łączącą elementy jazz-rocka, rocka progresywnego – określaną jako fusion lub crossover. Na koncie ma trzy autorskie albumy. Oprócz uczestnictwa w koncertach prowadzi także działalność edukacyjną. W roku 2011 ukazała się jego szkoła gitarowa DVD, jest także autorem podręcznika improwizacji. Posiada swój zespół, który na koncertach wykonuje jego autorski repertuar.
Krzysztof Ropicki – basista sesyjny, absolwent wrocławskiej Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego na Wydziale Jazzu i Muzyki Estradowej na specjalizacji gitara basowa, uczeń Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. W. Żeleńskiego w Krakowie w klasie kontrabasu. Współpracuje z wieloma zespołami oraz artystami, jest laureatem licznych konkursów i festiwali w kraju i za granicą.
Michał Dziewiński – perkusista, edukator, muzyk sesyjny, absolwent klasy perkusji Instytutu Jazzu Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach (2016 r.). Bierze udział w licznych projektach, występując z artystami zarówno sceny jazzowej, jak i innych gatunków. Uczestnik wielu wydarzeń muzycznych scenach polskich i zagranicznych. Od dwóch lat realizuje również swoje pomysły kompozytorskie we własnym autorskim projekcie jazzowym. Obecnie jest w trakcie przygotowywania materiału do nagrania autorskiej płyty.
Śląski Chór Kameralny „Ad libitum” – powstał w 1999 r. Śląski, ponieważ śpiewacy pochodzą z rożnych miejscowości Śląska. Prywatna pasja śpiewu przeradza się we wspólne muzykowanie z pasją śpiewaków różniących się zawodowo. Mówią o sobie – zespół do zadań specjalnych. „Ad libitum” znane jest z podejmowania różnorodnych, ciekawych wyzwań muzycznych od muzyki rozrywkowej po udział w przedstawieniach operowych i wielkich formach wokalnoinstrumentalnych. Zespół uczestniczył w kilkudziesięciu międzynarodowych festiwalach i konkursach, zdobywając ponad 40 prestiżowych nagród. Nagrywa dla Polskiego Radia, TVP i Telewizji Polsat, działa jako chóralny zespół sesyjny, wydał 8 płyt CD. Założycielem i dyrygentem jest prof. dr hab. Izabella Zielecka-Panek. Skład Śląskiego Chóru Kameralnego „Ad libitum”:
- soprany: Adrianna Gierula, Barbara Fijak, Alicja Jankowska, Kamila Strońska,
- alty: Katarzyna Dziech, Nina Polczyk, Martyna Prochowska, Dagmara Wieczorek-Żogała,
- tenory: Piotr Garczyk, Krzysztof Kaczor, Jacek Krzyśków, Dariusz Panek,
- basy: Szymon Goraus, Krzysztof Puda, Adam Sojka, Mateusz Zięba.
Publikacja została dofinansowana ze środków przyznanych w ramach programu Inicjatywa Doskonałości Badawczej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.