W listopadzie na ulicach Radzionkowa oraz w punktach kulturalnych regionu Śląska, obok reklam i ogłoszeń, pojawiły się wyjątkowe plakaty. Jest to efekt wzruszającej kampanii społecznej #TragediaGórnośląska, organizowanej przez Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku, które ma swoją siedzibę w Radzionkowie.
Celem inicjatywy jest przywrócenie pamięci o dramatycznych losach mieszkańców Górnego Śląska, wywiezionych do sowieckich łagrów i obozów pracy po II wojnie światowej.
Twarze, które ratują od zapomnienia
Sześć plakatów w poruszający sposób przedstawia konkretne osoby, których życie zostało przerwane lub naznaczone przez deportacje. Na tle zardzewiałej blachy, która symbolizuje upływ czasu i zniszczenie, widać pożółkłe fotografie:
- Młoda para, Alfred Razik, wywieziony zaledwie trzy miesiące po ślubie, zmarł w ZSRS w wieku 29 lat;
- Alfons Zowisło został zabrany z domu, katowany i zesłany na Syberię, skąd nigdy nie wrócił;
- Elżbieta Kawa wywieziona na Ural, skąd nigdy już nie powróciła;
- Wolfgang Olbrich, 18-latek, zamiast ukończyć szkołę handlową, trafił na pięć lat do sowieckiego łagru;
- Michał Tobor, aresztowany przez NKWD, osierocił czwórkę dzieci.
Wstrząsający wydźwięk komunikatów podkreślają słowa, takie jak: „To mógł być twój dziadek” lub „To mogła być twoja babcia”, mające na celu uświadomienie widzom, jak blisko ta historia jest związana z każdą górnośląską rodziną.
Sztuka i nauka w służbie pamięci
Plakaty, które do końca listopada będą eksponowane w gablotach przystanków autobusowych Radzionkowa oraz dystrybuowane w mniejszym formacie w punktach regionu, to dzieło Alony Stepanenko, absolwentki Instytutu Sztuk Plastycznych Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego. Projekty zostały zrealizowane w radzionkowskim studio Tecken pod okiem dr. hab. Tomasza Kipki, prof. UŚ.
Projekt #TragediaGórnośląska uzyskał dofinansowanie z Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra”, a jego partnerami są również Województwo Śląskie i Instytut im. Wojciecha Korfantego.
Projekt z przyszłości: Młodzież szuka lokalnej Tragedii
Integralną częścią kampanii jest konkurs edukacyjno-filmowy dla młodzieży z województwa śląskiego (powyżej 6. klasy szkoły podstawowej). Inicjatywa ma zachęcić młodych ludzi do samodzielnego poszukiwania i dokumentowania lokalnych wątków Tragedii Górnośląskiej w formie krótkich reportaży dokumentalnych. Młodzież, pracując w grupach, wykorzystuje m.in. opowieści rodzinne, relacje świadków i pamiątki, co stanowi cenną lekcję historii i sztuki dokumentu. Finał konkursu i prezentacja prac zaplanowana jest na listopad, stając się kulminacyjnym momentem kampanii.
Dodatkowe informacje o konkursie są dostępne na stronie Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku.
Kliknij, aby powiększyć