Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Wypaleni pandemią? Artykuł członków UCKO w „Current Psychology”

25.01.2022 - 12:05 aktualizacja 25.01.2022 - 12:05
Redakcja: OO
Tagi: badania, psychologia

Pandemia nadal trwa, więc celem oddziaływań psychologów powinno być docieranie do osób szczególnie zagrożonych rozwojem zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych w powiązaniu z pandemią COVID-19. Pozwoli to zminimalizować nie tylko koszty psychologiczne, ale i społeczne.

Jak większość z nas w mniejszym lub większym stopniu zdążyła się już przekonać – pandemia COVID-19 wiąże się z długotrwałą ekspozycją na nowe i stosunkowo trwałe stresory, np. zagrożenie zdrowia, zagrożenie pogorszeniem sytuacji zawodowej, etc. Czy funkcjonowanie w warunkach stresu pandemicznego może zatem powodować rozwój syndromu wypalenia?

Wypalenie w klasycznej formie opisywane jest jako zjawisko doświadczane najczęściej w kontekście środowiska zawodowego, jednak syndrom wypalenia obserwuje się także w ramach funkcjonowania w innych rolach, np. w roli rodzicielskiej (Mikolajczak etal., 2019). Badania poświęcone funkcjonowaniu człowieka ogółem w warunkach stresu pokazały także, iż w perspektywie długoterminowej ważne jest nasze poczucie odnośnie zasobów i umiejętności radzenia sobie względem wymagań sytuacyjnych. Jeśli czujemy, iż nie są one wystarczające, może to powodować zjawisko wypalenia (Maslach i Leitner, 2016).

Problemowi stresu pandemicznego i wypalenia pandemią poświęcone zostały badania zrealizowane przez dr. Marcina Moronia, dr. Łukasza Jacha, dr Karinę Atłas i Justynę Nowakowską z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (tworzących zespół Uniwersyteckiego Centrum Kreatywnego Obywatelstwa) wraz z Muratem Yildiriem z University of Leicester, które opublikowano w listopadzie w czasopiśmie „Current Psychology”.

W badaniach raportowanych w artykule zaprezentowano polską wersję narzędzi pomiarowych służących do oceny stresu pandemicznego i wypalenia pandemicznego. Pokazano, iż rok po wybuchu pandemii nadal notowano wysokie poziomy stresu i wypalenia pandemicznego, zaś wskaźniki te pozytywnie korelowały z depresyjnością i lękowością. Psychologiczna odporność okazała się być predyktorem niższego stresu i pandemii. W badaniach zaproponowano tymczasowe punkty odcięcia, które mogą służyć do identyfikacji osób szczególnie zagrożonych konsekwencjami funkcjonowania w warunkach stresu pandemicznego. Ich zastosowanie może pomóc w docieraniu do osób, które z powodu swojego sposobu reagowania na stres psychologiczny w obliczu pandemii COVID-19 są zagrożone rozwojem zaburzeń nastroju i zaburzeń lękowych.

Aktualnie prowadzone są dalsze badania nad zagadnieniem wypalenia pandemicznego w kontekście relacji rodzinnych oraz innych typów wypalenia. Link do badań: badania.paad.us.edu.pl.

Więcej o artykule:

Moroń, M., Yildirim, M., Jach, Ł., Nowakowska, J., & Atlas, K. (2021). Exhausted due to the pandemic: Validation of Coronavirus Stress Measure and COVID-19 Burnout Scale in a Polish sample. Current Psychology, 1-10. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02543-4.

osoba w maseczce

return to top