27 i 28 listopada 2017 roku w sali audiowizualnej Akademii Muzycznej m. Karola Szymanowskiego w Katowicach odbywać się będzie konferencja naukowa pt. „Efekt Lutra. Słowo – kultura – performance”, zorganizowana z okazji 500-lecia reformacji.
„Tu stoję, inaczej nie mogę” – miał powiedzieć Marcin Luter podczas przesłuchania na sejmie w Wormacji (1521). Wbrew tej konserwatywnej deklaracji, począwszy od 31 października 1517 – słynnej daty protestacyjnego znieruchomienia Lutra – nie tylko chrześcijaństwo, ale cały świat zaczął się re-formować. Wydaje się, że współczesne chrześcijaństwo poreformacyjne zastygło pogodzone z podziałem uformowanym w XVI wieku, tracąc rewizyjny impet intelektualny i pociągającą buntowniczość gestu Ojca Założyciela. Celem spotkania będzie snucie refleksji nie tylko nad samą reformacją, ale przede wszystkim nad jej rezonansem w różnych dziedzinach kultury.
Program konferencji
Poniedziałek, 27 listopada
- 9.00 – Otwarcie konferencji
- 9.15–10.45
ks. Grzegorz Strzelczyk (UŚ), Z czym katolicy musieli się zmierzyć przez / dzięki Lutrowi? Uwagi na marginesie uchwał Soboru Trydenckiego
Jerzy Sojka (ChAT), Dwa regimenty – kluczowa zasada luterskiej etyki politycznej – teoria i praktyka
ks. Jacek Kempa (UŚ), Reforma i ekumenizm jako stan ducha w chrześcijaństwie
- 11.00–11.45 – Wykład plenarny
ks. Marek Uglorz (ChAT), Re-formacja to nie retusz, ale całkowicie nowa forma społeczna
- 12.00–13.00
Grażyna Kubica-Heller (UJ), Ewangeliczki w historii Śląska Cieszyńskiego – ich obecność w przestrzeni publicznej i własny głos
Bartosz Bialik (UŚ), Ja (Górno)Ślązak, dziecko Lutra (?)
- 13.00–14.30
Przerwa obiadowa
- 14.30–16.00
Aleksander Nawarecki (UŚ), Czytanie psalmów z Lutrem
Arleta Nawrocka-Wysocka (PAN), „Pieśniczka z kancenoła” – osobiste świadectwo wiary luteranów ze Śląska Cieszyńskiego
Marek Pilch (AM Katowice), Hymnologia protestancka w kształceniu muzycznym w Polsce
- 16.15–17.00 – Wykład plenarny
Marcin Trzęsiok (AM Katowice), Zmysł nieskończoności. Schleiermacher i idea muzyki absolutnej
- 17.15–18.15
Bartłomiej Barwinek (AM Katowice), Teologia pesymizmu a filozofia pojednania. Niebo i Ziemia w Brahmsowskiej wizji Hyperiona „Pieśni Losu” Friedricha Hölderlina
Dorota Kozińska, Portret artysty z czasów kryzysu – o Matthiasie Grünewaldzie i operze „Mathis der Maler” Paula Hindemitha
- 19.00 – Koncert
Wtorek, 28 listopada
- 9.15–10.45
Bogdan Dembiński (UŚ), Wpływ reformacji na postawy filozoficzne w czasach nowożytnych
Michał Warchala (UP im. KEN), Etyka protestancka Webera jako „Bildungsroman”. O dojrzewaniu protestanckiego wirtuoza religijnego
Alina Mitek-Dziemba (UŚ), Efekt Tölpela? Myślenie środowiskowe i ekoteologiczne we współczesnym protestantyzmie
- 11.00–11.45 Wykład plenarny
Agata Bielik-Robson (PAN), Od natury do historii: efekt Lutra u Hegla
- 12.00–13.00
Zbigniew Pasek (AGH), Eschatologiczny optymizm Reformacji. Na przykładzie protestanckich pieśni
Rafał Biskup (KUL), Protestantyzm w twórczości Gustava Freytaga i Hansa Lipinsky'ego-Gottersdorfa
- 13.00–14.30
Przerwa obiadowa
- 14.30–16.00
Ryszard Koziołek (UŚ), Jak się reformuje młotem?
Adam Regiewicz (AJD), Czy czytanie może być protestanckie? Kilka uwag filologa
Ireneusz Gielata (ATH), Udo bogini Wenus – o 96 tezie Marcina Lutra
- 16.15–17.00 – Wykład plenarny
Tadeusz Zatorski, Rewolucjonista mimo woli: Luter oczyma Heinego
- 17.15–18.15
Piotr Bogalecki (UŚ), Efekt Bonhoeffera w poezji polskiej: od Barańczaka do Różewicza
Joanna Soćko (UŚ), Czy mężczyźni napisali Biblię tylko dla chłopców? Kilka refleksji o „efekcie Katarzyny” na marginesie wierszy Emily Dickinson.
Organizatorami wydarzenia są: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego (Katedra Kompozycji i Teorii Muzyki), Uniwersytet Śląski (Kolegium ISM, Katedra Literatury Komparatystycznej).
