We wtorek 7 maja 2024 roku na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (ul. Uniwersytecka 4) odbędą się trzy spotkania w ramach cyklu: „LUDZIE – NAUKA – WPŁYW”.
Wydarzenie odbywa się w ramach programu Europejskiego Miasta Nauki 2024. Wykłady i warsztaty będą dostępne również w formie online (MS Teams).
1. „Pieśń o Cydzie” – historia, poezja, interpretacja
mgr Joanna Mendyk (Universidad de Zaragoza oraz Uniwersytet Jagielloński)
- 11.30–13.00 w sali A1.12
„Pieśń o Cydzie” to anonimowy poemat epicki powstały ok. 1200 roku, uznawany za najważniejsze dzieło średniowiecznej literatury kastylijskiej. Choć utwór od ponad dwóch stuleci jest obiektem dociekań i debat erudytów nie tylko z Hiszpanii, ale też innych krajów, wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Popularność badań nad poematem sprawia zarazem, że historia studiów nad „Pieśnią” to w dużej mierze historia hiszpańskiej filologii, z typowymi dla każdej dyscypliny zmianami paradygmatów. Spotkanie zostanie poświęcone przedstawieniu „Pieśni o Cydzie” z uwzględnieniem aspektów historycznych, społecznych i literackich, a także krytycznej analizie wybranych odczytań utworu. Szczególny nacisk zostanie położony na najczęściej popełniane błędy interpretacyjne, których należy się wystrzegać, przystępując do analizy dzieł literatury dawnej.
mgr Joanna Mendyk – doktorantka historii średniowiecznej na Universidad de Zaragoza i nauk o kulturze i religii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autorka książki „Dwie twarze bohatera. Rodrigo Díaz a jego wizerunek w «Pieśni o Cydzie»”. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na historii mentalności w średniowiecznej Iberii, epice ze szczególnym uwzględnieniem „Pieśni o Cydzie”, zagadnieniach wojny, przemocy i etosu rycerskiego, życiu Rodriga Díaza i jego legendzie oraz wzajemnych relacjach pomiędzy historią i literaturą piękną.
2. Odrzucając drabinę. O zaskakującej żywotności pewnych dawnych koncepcji we współczesnych badaniach nad starożytnym Egiptem
dr Filip Taterka (Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN)
- 13.30–15.00 w sali A1.8
W ostatnich latach w badaniach nad starożytnym Egiptem zaobserwować można wyraźną tendencję do krytycznej autorefleksji, która pozwoliła nam dostrzec, że poglądy naukowe są zawsze produktem swoich czasów. W efekcie wiele opinii, które stosunkowo niedawno cieszyły się powszechną aprobatą uczonych, dziś uznaje się za przestarzałe lub wynikające z błędnych przesłanek. Podczas spotkania naukowego zaprezentowane zostaną wybrane przykłady ukazujące, w jaki sposób rozmaite twierdzenia do niedawna uważane za oczywiste wywodzą się w dużej mierze z dziewiętnastowiecznych przesądów (nie tylko) na temat Egiptu. To z kolei prowadzić nas będzie do szerszej refleksji metodologicznej dotyczącej naszego postrzegania przeszłości…
dr Filip Taterka – egiptolog, znawca pisma hieroglificznego, adiunkt w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Sorbonne Université w Paryżu, autor licznych publikacji naukowych i tłumacz literatury egipskiej. Jego zainteresowania badawcze ogniskują się wokół egipskiej ideologii władzy królewskiej (szczególnie w czasach panowania Hatszepsut), wypraw do Puntu, pisma i piśmiennictwa kraju faraonów oraz obecności Egiptu w kulturze popularnej. Od kilku lat prowadzi również otwarte seminarium z metodologii badań nad starożytnością według autorskiego pomysłu.
3. Miasto-masa-maszyna czy odyseja? Z badań nad recepcją historii Kartaginy w komiksie
dr Patrycja Matusiak (Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach)
- 15.15–16.45 w sali A1.8
Tematyka kartagińska w komiksach przedstawiana jest w różnych konwencjach. W czasie warsztatów zastanowimy się wspólnie, która z nich pełniej definiuje kartagiński wizerunek: miasto-masa-maszyna czy też odyseja. Autorzy komiksów skupiają się głównie na II wojnie punickiej i Hannibalu oraz III wojnie punickiej i zagładzie miasta. Poprzez pryzmat rodzajów komiksów i ich funkcji przyjrzymy się też bliżej polom i akwenom bitewnym, ofiarom dla Molocha oraz podróżom kosmicznym, próbując uchwycić miejsca, w których historiograficzne przekazy autorów antycznych zamieniają się w odautorską, historiofotyczną fantazję.
dr Patrycja Matusiak – filolożka klasyczna, adiunktka w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w badaniach nad tematyką kartagińską (Hannibalem, Kartaginą i wojnami punickimi), historiograficzną oraz recepcyjną (antyk w komiksie).
Organizatorką cyklu spotkań jest dr Agata Sowińska z Instytut Literaturoznawstwa UŚ. Spotkania dostępne są również w formie online za pośrednictwem MS Teams. Osoby zainteresowane wzięciem w nich udziału proszone są o kontakt na adres agata.sowinska@us.edu.pl.