Konwersatorium „Ogród zaczyna się… w Tobie” to spotkanie, które łączy filozofię, literaturę, psychologię i doświadczenie cielesno-duchowe w rozmowie o tym, jak współczesny człowiek może odnaleźć harmonię z naturą – zarówno tą zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Inspiracją do debaty jest książka Atmospheric Health, Nature, and Well-being: Towards a Philosophy of the Garden autorstwa prof. Pawła Jędrzejki, dr. Marcina Fabjańskiego i prof. Dariusza Kuboka, opublikowana przez Routledge w 2025 roku.
W centrum refleksji znajdzie się pojęcie „zdrowia atmosferycznego” – kategoria filozoficzna opisująca relację pomiędzy świadomością, ciałem i otoczeniem, a także sposób, w jaki rytm natury (rozumiany dosłownie i metaforycznie) wpływa na ludzkie doświadczenie. Wspólnie z autorami książki uczestnicy będą rozważać, czym jest „ogród” jako upostaciowienie procesu życia, przestrzeni regeneracji i dialogu z przyrodą.
W duchu tytułowego zaproszenia – „ogród zaczyna się w Tobie” – konwersatorium ma charakter interaktywny: łączy elementy dyskusji filozoficznej, krótkiej medytacji uważności i wymiany doświadczeń między uczestnikami. Spotkanie ma pobudzić refleksję nad relacją między myśleniem a byciem, teorią a praktyką troski o siebie, sztuką i naturą, jaźnią i atmosferą.
W rozmowie pojawią się motywy znane z książki: rozkwit i zanik, cisza i sztorm, sauna i medytacja, ogród jako niebinarna przestrzeń duchowego dojrzewania i fizycznego dobrostanu.
Patronat nad wydarzeniem objęli: Instytut Filozofii UŚ, Instytut Literaturoznawstwa UŚ, Polskie Towarzystwo Filozoficzne (Oddział Katowice) oraz Towarzystwo Metafizyczne im. Alfreda Northa Whiteheada.
Propozycja planu konwersatorium
16:16–16:25 – Otwarcie spotkania
Przywitanie uczestników (prowadzenie: prof. Dariusz Kubok, Dyrektor Instytutu Filozofii UŚ)
Krótka prezentacja książki i jej idei
16:25–16:40 – Wprowadzenie filozoficzne
prof. Dariusz Kubok – „Metafizyka ogrodu i natura, która lubi się skrywać”
Greckie źródła myślenia o terapei, agorze, naturze i rozkwitaniu
16:40–16:55 – Wprowadzenie literacko-malarskie
prof. Paweł Jędrzejko – „Ogród, malarstwo, episteme”
O ogrodzie jako tekście kultury
16:55–17:10 – Wprowadzenie psychologiczno-egzystencjalne
dr Marcin Fabjański – „Medytacja, ogród i proces życia”
O praktykach uważności i wewnętrznego dostrajania
17:10–17:40 – Dyskusja otwarta
Moderowana wymiana refleksji z udziałem publiczności:
Jakie ogrody pielęgnujemy w sobie?
Czy zdrowie atmosferyczne można praktykować?
Czym jest metafizyka ogrodu?
17:40–17:55 – Krótka medytacja wspólna
Prowadzenie: dr Marcin Fabjański
17:55–18:10 – Zakończenie i refleksja końcowa
Podsumowanie przez autorów: ogród jako relacja, proces, praktyka
Wydarzenie odbędzie się na Wydziale Nauk Społecznych UŚ w sali sympozjalnej III.
Biogramy autorów
Prof. dr hab. Dariusz Kubok – filozof, profesor tytularny i dyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego badania koncentrują się na filozofii starożytnej, zwłaszcza na greckiej epistemologii i ontologii, z naciskiem na takie zagadnienia, jak apeiron i peras w filozofii przedsokratejskiej, myśl Parmenidesa oraz formy krytycyzmu w tradycji klasycznej. Autor monografii Krytycyzm, sceptycyzm i zetetycyzm we wczesnej filozofii greckiej oraz redaktor naczelny czasopisma Folia Philosophica.
Dr Marcin Fabjański – filozof i terapeuta, specjalizujący się w buddyzmie i stoicyzmie. Stypendysta Harvard Divinity School w dziedzinie buddyjskiego duszpasterstwa (Buddhist Ministry Fellow), łączy tradycje Wschodu i Zachodu w refleksji filozoficznej oraz w praktyce medytacyjnej i terapeutycznej. Autor dwunastu książek, w tym Embodied Nature and Health. Kieruje Apenińską Szkołą Filozofii we Włoszech oraz wykłada na Uniwersytecie Śląskim, badając zastosowania filozofii w życiu codziennym.
Dr hab. Paweł Jędrzejko, prof. UŚ – literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu „La Sapienza” w Rzymie. Autor ponad dwustu publikacji, redaktor naczelny pisma Review of International American Studies, zastępca redaktora naczelnego pisma Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura. Jego zainteresowania badawcze obejmują teorię literatury i filozofię, relacje między doświadczeniem poznawczym a twórczością artystyczną oraz dziewiętnastowieczną literaturę amerykańską. W latach 2021–2023 pełnił funkcję prezesa International American Studies Association (IASA). Kapitan jachtowy, żeglarz oceaniczny i czynny muzyk.