W dniach 17-18 listopada 2025 roku (poniedziałek-wtorek) w sali im. Z.J. Nowaka (B1/18) odbędzie się Ogólnopolska konferencja naukowa „Anagramy awangardy” zorganizowana w związku z pięćdziesiątą rocznicą śmierci Hansa Bellmera – urodzonego w Katowicach wybitnego surrealisty, autora Lalki, rysownika, malarza, fotografika, teoretyka i praktyka anagramu.
Konferencję otworzy wykład Dziekana Wydziału Humanistycznego, Pana Profesora Adama Dziadka zatytułowany Anagramy i pisanie anagramatyczne. W obradach udział wezmą badacze z dziesięciu ośrodków akademickich z kraju i zza granicy. Konferencji towarzyszyć będzie wykład w przestrzeni miejskiej Po katowickich śladach Hansa Bellmera poprowadzony przez panią Natalię Kruszynę z Muzeum Historii Katowic.
Serdecznie zapraszamy do udziału wszystkich zainteresowanych!
Program konferencji
Poniedziałek, 17 listopada
10.00 – OTWARCIE KONFERENCJI. Jan Kucharski, Dyrektor Instytutu Literaturoznawstwa
10.10 – 11.30 ANAGRAMATYKA. WYKŁAD INAUGURACYJNY
Adam Dziadek (UŚ), Anagramy i pisanie anagramatyczne
11.45 – 12.45 Sekcja I. Niebezpieczne związki. Topografie Hansa Bellmera
Prowadzenie: Jerzy Franczak
Aleksander Nawarecki (UŚ), Bellmerowskie anagramy Katowic (Urbanowicz, Durski, Noszczyk)
Jakub Kornhauser (UJ), Żarłoczność obiektów efialtycznych. Bellmer, Luca, Naum i inni
13.00 – 14.00 Sekcja II. Operacje z Bellmerem. Rozbiór ciała, rozbiór zdania
Prowadzenie: Beata Śniecikowska
Jakub Dąbrowski, Mała anatomia filozofii Hansa Bellmera
Marta Baron-Milian (UŚ), Piotr Bogalecki (UŚ), Jeśli ciało jest jak zdanie… Figury Bellmera
14.00 – 15.15 Przerwa obiadowa
15.15 – 16.45 Sekcja III. Tam i z powrotem. Transfery i translacje
Prowadzenie: Alina Świeściak
Jerzy Franczak (UJ), Palindrom, awangarda i literatura potencjalna
Eliza Kącka (UW), Poza dyskursem. Lem – poetyka – cybernetyka
Piotr Marecki (UJ), „Między kartką a ekranem”, czyli o poezji pisanej słownikami
17.00 – 19.00 Sekcja IV. Senne roszady. Ruchy tekstów i obrazów [sekcja hybrydowa]
Prowadzenie: Marta Baron-Milian
Aleksandra Kremer (Harvard University), „Pięć wierszy z notatnika” Aleksandra Wata a Paul Eluard
Aleksandra Grzemska (US), Anagram snu. Poetyki, praktyki i przekształcenia Erny Rosenstein i Janiny Kraupe-Świderskiej
Karolina Prusiel (UW), Baśń bez królowej, katedra bez katedry. Słowno-liniowe gry Garnierów
Wtorek, 18 listopada
9.30 – 11.00 PRZEMIESZCZENIA. WYKŁAD SPACEROWY
Natalia Kruszyna (Muzeum Historii Katowic), Po katowickich śladach Hansa Bellmera
Zbiórka przed budynkiem łaźni miejskiej przy ulicy A. Mickiewicza 5
11.15 – 12.45 Sekcja V. Skoki, zrywy, cięcia. Anagramy Buczkowskiego
Prowadzenie: Dorota Kołodziej, Maciej Mazur
Agnieszka Karpowicz (UW), „Hermetyczność formy” Leopolda Buczkowskiego
Beata Śniecikowska (IBL PAN), Palimpsesty? Rebusy? Urywki? O pracach logowizualnych Leopolda Buczkowskiego
Marta Bukowiecka (IBL PAN), „Skokiem – parabola, łuk”. Awangardowy impuls motoryczny w poruszonych obrazach Leopolda Buczkowskiego
13.00 – 14.00 Sekcja VI. Kombinatoryka dla początkujących i zaawansowanych
Prowadzenie: Agnieszka Karpowicz
Marta Rakoczy (UW), „Narodziny liter” Franciszki i Stefana Themersonów: kombinatoryka literowa dla najmłodszych i nowoczesne koncepcje komunikacji
Dorota Kołodziej (UŚ), Maciej Mazur (UŚ), (Nie)prawdopodobieństwo anagramu – konstrukcyjna kombinatoryka w „Wagarach” Witolda Wirpszy
14.00 – 15.15 Przerwa obiadowa
15.15 – 16.15 Sekcja VII. Permutacje i perturbacje poezji współczesnej
Prowadzenie: Jakub Kornhauser
Jakub Skurtys (UWr), „Potem się okazało, że to nie ja, a Krzysztof jest Ważykiem”. Krzysztofa Pietrali gry w awangardę
Magdalena Piotrowska-Grot (UŁ), Surrealiteracje. Permutacje surrealistyczne w polskiej poezji współczesnej
16.30 – 18.00 ANAGRAMY I GRY LALKI HANSA BELLMERA. SYNTEZY [sekcja hybrydowa]
Prowadzenie: Piotr Bogalecki
Paweł Dybel (IFIS PAN), Bellmera sztuka anagramowania kobiecych ciał
Mieczysław Juda (ASP Katowice), Anagramy awangardy – Inny/Obcy/Ten Sam?
KOMITET NAUKOWO-ORGANIZACYJNY KONFRENCJI
prof. dr hab. Adam Dziadek
dr hab. Piotr Bogalecki, prof. UŚ
dr hab. Marta Baron-Milian
mgr Dorota Kołodziej
mgr Maciej Mazur
