Od 25 do 27 października 2021 roku odbywała się Międzynarodowa Warszawska Wystawa Wynalazków IWIS, która jest największym ogólnoświatowym wydarzeniem w Polsce promującym innowacje. Pośród wyróżnionych wynalazków znalazły się cztery, w których opracowaniu brali udział naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego. Jeden nagrodzono złotym, pozostałe trzy srebrnym medalem.
***
Złotym medalem nagrodzono wynalazek pt. „Hybrydowe powłoki fosforanowo-polimerowe na implantach tytanowych do zastosowań w stomatologii”. Jego twórcami są naukowcy z Instytutu Inżynierii Materiałowej Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ: mgr inż. Patrycja Osak, dr hab. Bożena Łosiewicz, prof. UŚ, dr Joanna Maszybrocka oraz dr Julian Kubisztal.
Wynalazek dotyczy opracowania wielofunkcyjnych powłok fosforanowo-polimerowych na powierzchni stomatologicznych implantów tytanowych, które mogą stanowić uniwersalny nośnik w systemach celowanego dostarczania leków.
***
Srebrny medal został przyznany zespołowi chemików związanych z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach oraz z Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Autorami objętego ochroną patentową wynalazku pt. „Tlenek grafenu modyfikowany 5-amino-1,10-fenantroliną” są: dr hab. Barbara Feist, prof. UŚ, dr hab. inż. Jacek Nycz, prof. UŚ, prof. dr hab. Rafał Sitko, prof. dr hab. inż. Ewa Schab-Balcerzak, dr inż. Marcin Szala, dr Karina Kocot, mgr Jakub Wantoluk, mgr Justyna Kuczera, a także dr hab. inż. Borys Ośmiałowski, mgr inż. Izabela Grela oraz mgr Karina Mroczyńska.
Wynalazek służy oczyszczaniu wód skażonych jonami metali ciężkich. Tlenek grafenu jest substancją chemiczną, dzięki której w stosunkowo prosty i skuteczny sposób można dokonać sorpcji jonów metali ciężkich z roztworów o szerokim zakresie pH. Oczyszczanie polega na wprowadzeniu do reaktora zanieczyszczonego roztworu oraz modyfikowanego tlenku grafenu. Tak powstały roztwór, po odpowiednio długim procesie mieszania, jest sączony przy użyciu specjalnych bibułowych sączków filtracyjnych. Przefiltrowaną wodę ocenia się następnie pod względem ilości zaadsorbowanych jonów metali.
Więcej o patencie można przeczytać w artykule pt. „Walka o czystość wód – patent” opublikowanym w cyklu „Śląski badawczy | Patenty Uniwersytetu Śląskiego”.
***
Srebrny medal otrzymał również zespół naukowców z Instytutu Inżynierii Materiałowej Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ oraz z Sieci Badawczej Łukasiewicz – Krakowskiego Instytutu Technologicznego za „Metodę modelowania gradientowych i hybrydowych struktur komórkowych i ich wytwarzanie metodami addytywnymi”. Autorami są: dr Joanna Maszybrocka, dr hab. Bożena Łosiewicz, prof. UŚ, dr Grzegorz Skrabalak, dr Andrzej Stwora, mgr inż. Patrycja Osak.
W ramach wynalazku opracowano metodykę oraz przygotowano bibliotekę jednorodnych, gradientowych i hybrydowych struktur porowatych. Komórkowe materiały metaliczne wytwarzano w technologii selektywnego spiekania laserowego. Specyficzna budowa przestrzenna materiałów metalicznych o strukturze komórkowej sprawia, że posiadają one unikalne właściwości, dzięki czemu mogą być stosowane np. jako elementy katalizatorów samochodowych, elementy wymienników ciepła, strefy zgniotu w pojazdach czy implanty kostne.
***
Interdyscyplinarny zespół fizyków i chemików z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ został nagrodzony srebrnym medalem za wynalazek pt. „Wysokociśnieniowa produkcja dobrze zdefiniowanego i ultraczystego poli(ɣ-butyrolaktonu)”. Jego autorami są: mgr inż. Roksana Bernat, dr inż. Paulina Maksym, dr hab. Magdalena Tarnacka, prof. UŚ, dr inż. Andrzej Dzienia, prof. dr hab. Kamil Kamiński i prof. dr hab. Marian Paluch.
Zgłoszony wynalazek dotyczył otrzymania ultraczystego poli(γ-butyrolaktonu). Ten dotychczas niedostępny na rynku komercyjnym biomateriał może być bezpiecznie stosowany w organizmie człowieka. Charakteryzuje się także najkrótszym czasem biodegradacji w porównaniu do innych alifatycznych poliestrów (8-52 tygodni). Dzięki temu może być wykorzystywany jako podłoże do hodowli komórek czy tkanek lub – po modyfikacji – w technologii druku 3D.
Nagrodzeni na IWIS 2021: www.youtube.com.
