 |
 |
 |
Autorzy projektu pn. „Osobliwości osobowości”: (od lewej) dr Lidia Baran oraz dr Maria Flakus z Instytutu Psychologii UŚ, a także dr Radosław Rogoza z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie | fot. archiwum L. Baran, M. Flakus i R. Rogoza
|Katarzyna Stołpiec|
Troje psychologów, dr Lidia Baran i dr Maria Flakus z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz dr Radosław Rogoza z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, rozpoczęło w ramach projektu pn. „Osobliwości osobowości” pierwsze z serii badań poświęconych analizie życia i odcieniom narcyzmu. Projekt finansowany jest z grantu badawczego uzyskanego w konkursie Narodowego Centrum Nauki OPUS 20.
– Jesteśmy bardzo podekscytowani tą inicjatywą. Mamy nadzieję, że jej rezultaty przyczynią się do poszerzenia wiedzy o ciemnych stronach funkcjonowania człowieka, które każdy z nas ma w sobie – mówi dr Lidia Baran.
„Osobliwości osobowości” to pierwszy w Polsce projekt badawczy o charakterze ekologicznego (środowiskowego) chwilowego pomiaru stopnia narcyzmu w poszczególnych typach osobowości. Polega on na pozyskiwaniu opinii osób ankietowanych na temat ich uczuć i emocji, które narodziły w różnych sytuacjach, jakie nas spotykają każdego dnia. Kolejnym etapem projektu jest zestawienie zebranych danych i poddanie analizie, czy wystąpiły dobowe wahania emocjonalne i czy wykazują one bardziej stałe cechy.
– W każdym typie można zauważyć pewną dozę narcyzmu – wyjaśnia pomysłodawca badania, dr Radosław Rogoza. – Istnieją trzy podstawowe stopnie narcyzmu: podstawowa, charakteryzująca się codzienną wiarą w siebie, samomotywacją, przebojowością i zdecydowaniem, druga – polegająca na wykorzystywaniu innych dla własnych celów i wygody oraz trzecia – skupiająca nasze największe zainteresowanie, czyli nadwrażliwość na własnym punkcie, obawy przed byciem skrzywdzonym, strach przed porażkami i przed uczuciami uznawanymi za negatywne, jak np. ból, wstyd czy poczucie upokorzenia. Wszystkie te elementy mogą skutkować ekstrawertyczną wrogością wobec osób trzecich. Celem naszego projektu jest konfrontacja dwóch dróg: konceptualizacja osobowości narcystycznej vs. narcyzm patologiczny, tzn. o podłożu klinicznym, pomiędzy którymi dochodzi do wahań. Literatura mówi, że osoby o „nabrzmiałym” ego mogą stać się bardzo wrażliwe na punkcie własnego „ja” podczas zaistnienia pewnych warunków. Niestety tendencja nie występuje w sytuacji przejścia od osoby nadwrażliwej do stanu umiarkowanego (opanowanego) samowyczulenia. Badacze zdołali już udowodnić tę hipotezę, lecz brakuje w niej odpowiedzi na pytanie, czy wymienione etapy stanowią jedyną możliwą drogę przejścia z jednej skrajności w drugą, czy istnieją inne rozwiązania. Ten deficyt daje nam możliwość wszczęcia nowatorskiego badania na gruncie psychologii.
– Powszechnie uznaje się, że cechy osobowości są w miarę stałym i stabilnym odzwierciedleniem charakteru. Przypisanie ich do pewnego typu osobowości sugerowałoby ich kompatybilne funkcjonowanie, niezmienne w zależności od momentu pomiaru cech. Przeprowadzane przez nas badania wpisują się w szerszy nurt sprawdzający to, czy faktycznie tak jest, czy może jednak pewne osobowościowe charakterystyki mogą podlegać fluktuacjom, np. pod wpływem bieżącego nastroju. Do tej pory, w odniesieniu do innych modeli osobowości, analizowano aspekt stabilności krótko- i długoterminowej. My staramy się skoncentrować na aspekcie krótkoterminowym w odniesieniu do specyficznej cechy osobowości, jaką jest właśnie narcyzm – przybliża dr Maria Flakus.
Badania prowadzone w ramach projektu wciąż angażują nowych ochotników. Dr Lidia Baran, dr Maria Flakus oraz dr Radosław Rogoza zachęcają do wzięcia udziału w badaniu za pośrednictwem mobilnej aplikacji FillItApp (dostępnej wyłącznie dla systemu Android). Szczegóły dotyczące inicjatywy wraz z formularzem zgłoszeniowym dostępne są na stronie internetowej projektu, a także na portalu Facebooku.