Uniwersytet Śląski w Katowicach

Wspomnienie ze stażu naukowego na Uniwersytecie w Monastyrze

Z Monastyrem łączy mnie blisko 30-letnia historia – w 1990 roku, jako uczeń IV Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach, byłem jednym z inicjatorów współpracy i wymiany z tamtejszym Gimnazjum Schillera i wtedy po raz pierwszy odwiedziłem to piękne i zabytkowe miasto, słynne na świecie m.in. za sprawą jednego z najważniejszych w historii Europy traktatów międzynarodowych, jakim był pokój westfalski z 1648 roku.

Trzymiesięczny staż naukowy na Uniwersytecie w Monastyrze (Westfälische Wilhelms-Universität in Münster – WWU) w 2018 roku zrealizowałem dzięki programowi „Mobilność kadry” Uniwersytetu Śląskiego oraz Schumann Fellowship WWU. Staż objął badania naukowe dotyczące m.in. konstytucyjnych i europejskich podstaw arbitrażu inwestycyjnego i handlowego, kwestii tzw. autonomii prawa europejskiego, roli orzecznictwa TSUE w określeniu pozycji arbitrażu inwestycyjnego, zagadnienia prawa właściwego w międzynarodowym arbitrażu inwestycyjnym, kwestii związanych z wątkami materialnoprawnymi, a także prób stworzenia jednolitych standardów odszkodowawczych w europejskim prawie prywatnym i publicznym.

W ramach stażu, w obecności tamtejszych profesorów, doktorantów, studentów oraz gości zagranicznych, wygłosiłem wykład poświęcony analizie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 6 marca 2018 roku w sprawie Slowakische Republik / Achmea BV, sygn. C-284/16, który to wyrok pod wieloma względami okazał się przełomowy, przesądził bowiem m.in. o losie dotychczasowych dwustronnych umów o ochronie inwestycji pomiędzy państwami członkowskimi UE (tzw. wewnątrzunijnych BIT-ów).

Efektem wówczas przeprowadzonych badań naukowych są publikacje ogłoszone w uznanych europejskich czasopismach naukowych, w tym przede wszystkim opracowanie „Investitionsstreitigkeiten zwischen Deutschland und Polen aus der europäischen Perspektive: Anmerkung zum Achmea-Urteil und seinen Folgen”, opublikowane w „Zeitschrift für Europäisches Privatrecht” (2019, nr 3, s. 535–553).

Rezultatem badań było również złożenie w 2018 roku wniosku o finansowanie projektu badawczego z zakresu badań podstawowych w ramach konkursu OPUS Narodowego Centrum Nauki: „Kierunki rozwoju rozstrzygania sporów inwestycyjnych w obliczu kryzysu arbitrażu inwestycyjnego”, zakwalifikowanego do II etapu konkursu.

Pobyt naukowy w Westfalii posłużył pogłębieniu i poszerzeniu budowanych przez lata, między innymi z moim udziałem, dobrych kontaktów naukowych pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego z uczonymi z Republiki Federalnej Niemiec.

Staż naukowy w Monastyrze stanowił ważny etap mojej pracy naukowej i zaowocował promocją Uniwersytetu Śląskiego w Europie i na świecie, dowodząc, że naukowcy z Polski aktywnie uczestniczą w dyskursie dotyczącym najbardziej aktualnych problemów prawa europejskiego i prawa międzynarodowego z zakresu rozstrzygania sporów prawnych.