Wizualizacja budynku Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii, który ma się znajdować pomiędzy budynkiem rektoratu UŚ a Wydziałem Humanistycznym | mat. Aleksander Mirek
Śląskie Interdyscyplinarne Centrum Chemii jest kolejną dużą inwestycją realizowaną przez Uniwersytet Śląski. Podczas briefingu prasowego 25 kwietnia 2023 roku, który odbył się w rektoracie uczelni, przedstawiono założenia i wizualizacje nowego projektu.
Sześciokondygnacyjna siedziba centrum powstanie na terenie katowickiego kampusu Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Moniuszki i będzie jednym z najnowocześniejszych budynków uczelni. Celem jest stworzenie nowoczesnego miejsca dla pracowników naukowych i studentów, którzy otrzymają możliwość korzystania z doskonale wyposażonych laboratoriów, a także rozwój kształcenia wyższego zorientowanego na potrzeby zielonej gospodarki, zniwelowanie skutków działalności przemysłowej oraz przeprowadzanej transformacji energetycznej w regionie.
Oprócz tego budynek stanie się przestrzenią otwartą dla osób spoza społeczności akademickiej – jednym z założeń centrum jest popularyzowanie nauki. Wpisuje się ono w powstającą w Katowicach Zieloną Strefę Nauki oraz koncepcję Sieciowego Centrum Nauki. Realizowane przedsięwzięcie ściśle wiąże się także z uzyskaniem przez stolicę województwa śląskiego Europejskiego Miasta Nauki 2024.
– Śląskie Interdyscyplinarne Centrum Chemii to jeden z flagowych projektów Uniwersytetu Śląskiego – mówił podczas briefingu rektor UŚ prof. dr hab. Ryszard Koziołek. – Traktujemy tę inwestycję nie tylko jako cel sam w sobie, którym jest stworzenie jak najlepszych warunków do kształcenia oraz prowadzenia badań interdyscyplinarnych, ale także jako instrument do przynoszenia korzyści społeczeństwu i otoczeniu społeczno-gospodarczemu. Projekt ten wpisuje się w szerszy sposób myślenia o świecie akademickim oraz o uczelniach miasta i regionu, a mianowicie w ideę Zielonej Strefy Nauki. Będzie to miejsce pokazujące, że nauka przynosi korzyści społeczne oraz może uczestniczyć w przekształcaniu środowiska życia i pracy w przestrzeń zdrową i pożyteczną dla mieszkańców.
Zakończenie projektowania budynku Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii zaplanowane jest na drugi kwartał 2024 roku, natomiast oddanie budynku nastąpi w 2027 roku. Siedzibę centrum zaprojektował architekt Aleksander Mirek z firmy KONTRAPUNKT architektura. Obiekt stanie się integralną częścią miasta, przeznaczoną dla wszystkich mieszkańców – na dachu powstanie ogólnodostępny ogród, a wokół siedziby posadzone zostaną drzewa owocowe. Elewacja budynku ma nawiązywać do górniczej przeszłości regionu.
– Na dach Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii będzie można zawsze wejść, przejść zielonym labiryntem i zejść z drugiej strony budynku – mówił Aleksander Mirek. – Jest to idea oddania przestrzeni publicznej mieszkańcom.
Uruchomienie centrum jest odpowiedzią na wyzwania związane z przemianą regionu, a efektem tego działania będzie złagodzenie społecznych, gospodarczych i środowiskowych skutków prowadzonej transformacji. Rozwój nauk chemicznych i biologicznych ma szczególne znaczenie dla naszego województwa. To ważny obszar badań, wdrożeń innowacji oraz kształcenia z punktu widzenia naszego regionu, z racji wielowiekowej, przemysłowej eksploatacji, która zdewastowała środowisko naturalne i zdrowie wielu pokoleń jego mieszkańców. Obecnie region stoi przed ogromnym wyzwaniem, jakim jest przeprowadzana transformacja, proces przemiany gospodarki na zeroemisyjną, neutralną dla klimatu. Będzie on miał ogromy wpływ na całą społeczność regionu i wymaga działań, które wyjdą naprzeciw wyzwaniom z nim związanych.
– Dziś chemię uprawia się zupełnie inaczej – mówił podczas briefingu dyrektor Instytutu Chemii UŚ prof. dr hab. Robert Musioł. – Wcześniej było to przede wszystkim poszukiwanie nowych związków i substancji, a teraz jest to przede wszystkim racjonalne projektowanie właściwości i na tym skoncentrowane są badania prowadzone w Instytucie Chemii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Kompleks dydaktyczno-badawczy Śląskiego Interdyscyplinarnego Centrum Chemii to również bezpośrednia odpowiedź na rosnące potrzeby umacniania współpracy między sferą nauki i gospodarki, szczególnie w zakresie wspomagającym tworzenie nowoczesnych materiałów funkcjonalnych stosowanych w ekologicznej energetyce, medycynie i farmacji, ochronie środowiska, elektronice, fotonice, przemyśle maszynowym czy też lotniczym, w tym materiałów biodegradowalnych i służących poprawie jakości życia i środowiska naturalnego.
Działania prowadzone w centrum docelowo będą obejmowały zgłębianie istniejących i poszukiwanie nieopisanych korelacji pomiędzy właściwościami materii a jej zachowaniem w kontekście praktycznego wykorzystania, szczególnie na styku chemii i inżynierii chemicznej z nauką o materiałach, farmacją z uwzględnieniem szeroko rozumianych obszarów zdrowia i środowiska w aspekcie zielonego ładu i ograniczania wpływu zmian klimatu na jakość życia.
