Prof. Krystyna Heska-Kwaśniewicz
Wybitna uczona i ceniony nauczyciel akademicki, autorytet w dziedzinie literaturoznawstwa, specjalistka z zakresu literatury i książki dla dzieci i młodzieży, także motywu dziecka w literaturze pięknej oraz badań naukowych poświęconych literaturze i kulturze Górnego Śląska, organizatorka badań śląskoznawczych, w tym dziejów śląskiego harcerstwa i książki polskiej na Śląsku, promotorka kultury i języka polskiego, popularyzatorka nauki.
Absolwentka studiów polonistycznych na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach w 1961 roku. Stopień naukowy doktora uzyskała w 1972 r. na podstawie rozprawy doktorskiej przygotowanej pod naukową opieką prof. dr. hab. Jana Zaremby na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego; w 1989 roku uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Filologicznym UŚ. W 1995 roku otrzymała tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych; w 1998 r. została zatrudniona na stanowisku profesora zwyczajnego. W 2015 roku została profesorem honorowym Uniwersytetu Śląskiego.
W 1974 roku podjęła pracę naukowo-dydaktyczną na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego, początkowo w Instytucie Nauk o Literaturze, a następnie w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, w którym pełniła funkcję kierownika Zakładu Historii Książki i Bibliotek, Zakładu Książki i Piśmiennictwa dla Młodego Odbiorcy oraz Zakładu Czytelnictwa; przez kilka lat związana była z Wydziałem Pedagogiki i Psychologii UŚ.
Efektem dociekań naukowych jest 17 książek autorskich, liczne redakcje naukowe prac zbiorowych, kilkadziesiąt artykułów monograficznych, setki recenzji, artykułów popularyzatorskich i przeglądów. Wniosła ogromny wkład w rozwój badań regionalnych, kształtując ich oblicze, najpierw jako współredaktor, a później redaktor naukowy rocznika śląskoznawczego „Śląskie Miscellanea”. Była organizatorem zespołu naukowego podejmującego badania śląskoznawcze, w ramach którego kierowała grantem „Książka i biblioteka w kulturze Śląska Górnego i Cieszyńskiego w XIX i XX wieku”, inicjując poszukiwania naukowe oraz konferencje. Wśród publikacji śląskoznawczych na uwagę zasługują: monografia „Wyznanie narodowe Śląska”, „Zapisani w rachunku krzywd”, „Taki to mroczny czas. Losy pisarzy śląskich w okresie wojny i okupacji”, „Szkice śląskie. Ludzie, sprawy, wydarzenia” oraz wszechstronna monografia „Zarania Śląskiego”; współredaktorka publikacji pokonferencyjnej „Niezwykła więź Kresów Wschodnich i Zachodnich. Wpływ lwowian na rozwój nauki i kultury na Górnym Śląsku po 1945 roku”.
Pracy naukowej towarzyszył udział w życiu literackim – jako organizatora, i jako krytyka literackiego: pełniła funkcję sekretarza naukowego oraz wiceprzewodniczącej Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Katowicach, współprzewodniczyła Radzie Redakcyjnej serii „Spotkania z Literaturą” oraz Śląskiemu Towarzystwu Naukowo-Literackiemu, współpracowała z Wydawnictwem „Śląsk” jako sekretarz naukowy Rady Programowej serii „Literatura dla Dzieci i Młodzieży”, była członkinią Rady Wydawniczej przy Wojewodzie Śląskim oraz zespołu redakcyjnego rocznika naukowego „Watra” wydawanego przez środowisko cieszyńskie; jako ceniony krytyk literacki współpracowała z periodykami literackimi i literaturoznawczymi: „Kwartalnik Opolski”, „Odra”, Śląsk”, „Ruch Literacki”, „Przegląd Humanistyczny”, „Wierchy”, „Poglądy” oraz „Guliwer. Czasopismo o Książce dla Dziecka”.
W uznaniu imponującego dorobku naukowego, a także niezwykłego zaangażowania w ważne inicjatywy społeczne została uhonorowana m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Nagrodą „Lux ex Silesia”, Nagrodą im. Karola Miarki, Nagrodą im. ks. Aleksandra Skowrońskiego, Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Medalem Zasłużony dla Kultury Polskiej i honorową Nagrodą im. Wojciecha Korfantego.
W 2017 roku została wyróżniona uniwersytecką Nagrodą „Pro Scientia et Arte” przyznaną w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych i dydaktycznych.