Prof. Marek S. Szczepański
Wybitny socjolog o ugruntowanej pozycji naukowej w Polsce i na arenie międzynarodowej, uczony o niekwestionowanym autorytecie w środowisku i bogatym dorobku badawczym. W sposób charakterystyczny dla wielkich osobowości świata nauki łączy funkcje Uczonego i Nauczyciela – Mistrza dla młodszych Kolegów.
Absolwent socjologii w Uniwersytecie Śląskim (1978); stopień naukowy doktora (1983) oraz stopień naukowy doktora habilitowanego (1989) uzyskane również w Uniwersytecie Śląskim. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1995 roku; od 1998 roku zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego.
Od ponad dwudziestu lat pełni, z wyboru, ważne funkcje akademickie: prodziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w latach 1990–1993, natomiast w latach 1993–2008 był dyrektorem Instytutu Socjologii. Od 1991 roku pełni funkcję kierownika Zakładu Socjologii Rozwoju.
Współzałożyciel, a w latach 2001–2007 rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach; następnie prorektor tyskiej uczelni.
Główne pola naukowego zainteresowania to: socjologia regionu i społeczności lokalnych, miasta i przestrzeni, zmiany i rozwoju społecznego oraz socjologia konfliktów społecznych i etnicznych.
Autor, bądź współautor, ponad 350 prac naukowych – publikacje w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Republice Federalnej Niemiec oraz Rosji, Słowacji i Ukrainie; autor licznych prac popularno-naukowych publikowanych m.in. na łamach miesięcznika społeczno-kulturalnego „Śląsk” (wydawca: Górnośląskie Towarzystwo Literackie w Katowicach).
Znakomity uczony i organizator badań naukowych oraz kształcenia akademickiego na najwyższym poziomie, doskonale rozumiejący wyzwania stojące przed nowocześnie rozumianym szkolnictwem wyższym, promotor młodej kadry naukowej, wspierający ważne projekty oraz inicjatywy badawcze, ceniony nauczyciel akademicki, wychowawca wielu pokoleń socjologów, cieszący się szacunkiem pracowników i studentów Uniwersytetu.
Wiceprzewodniczący Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk, członek Polskiej Akademii Umiejętności (Stacja PAU w Katowicach), przewodniczący Rady Naukowo-Programowej Międzynarodowego Centrum Studiów Śląskich, przewodniczący Rady Naukowej Państwowego Instytutu Naukowego – Instytut Śląski w Opolu (w latach 2008–2012), członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, członek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (Sekcja I – Nauki Humanistyczne i Społeczne).
Ekspert Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Obserwatorium Kultury”), Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej; członek komitetów redakcyjnych wielu czasopism naukowych.
W 2016 roku został wyróżniony uniwersytecką Nagrodą „Pro Scientia et Arte” przyznaną „w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych i dydaktycznych”.
Zmarł w październiku 2023 roku.