Uniwersytet Śląski w Katowicach

Celem uczestnictwa w programie Erasmus dla Uniwersytetu Śląskiego jest zarówno rozwój uczelni, jak i aktywny udział w tworzeniu Europejskiego Obszaru Edukacji. Uczelnia, jako aktywny i odpowiedzialny uczestnik instytucjonalny życia publicznego, obok wzmacniania własnego potencjału, roli i pozycji dąży do realizacji celów stanowiących dobro wspólne. Należy do nich wzmacnianie tożsamości europejskiej w całym jej bogactwie, dzięki edukacji i kulturze. Celem takim jest również wspieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i rozwoju cywilizacyjnego oraz solidarnego i sprawiedliwego rozdziału korzyści płynących z tego rozwoju. Tworzenie Europejskiego Obszaru Edukacji i w szczególności udział uczelni w tym procesie będą następowały głównie poprzez promowanie idei edukacji (w tym uczenia się przez całe życie) i nauki jako podstawowych przesłanek dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego, społecznego i cywilizacyjnego. Uczelnia nadal będzie aktywnie współtworzyć międzyuczelniane, wspólne formy kształcenia. Szczególne znaczenie, zarówno ze względu na wagę dla rozwoju i doskonalenia uczelni, jak i rozwoju całej europejskiej wspólnoty ma promocja i rozwój idei mobilności edukacyjnej.

Uczelnia będzie wspierać jak najszersze upowszechnianie idei korzystania z mobilności, znoszenie barier utrudniających udział w wymianie, między innymi poprzez ujednolicenie, uproszczenie i digitalizację procedur administracyjnych, zwiększenie elastyczności oferty programów wymiany, wprowadzenie i upowszechnienie korzystania z mobilności mieszanej, dalsze doskonalenie metod automatycznego, wzajemnego uznawania zaliczeń, dyplomów i etapów edukacji oraz dokumentowania nabytych kompetencji i kwalifikacji, dalszą poprawę stopnia znajomości języków obcych, uczestnictwo w sieciach uniwersytetów europejskich.

Misja Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach stanowi, że uczelnia upowszechnia wiedzę, poprzez wysokiej jakości nauczanie odpowiadające na potrzeby społeczeństwa, uczestniczy w nauce światowej i sprzyja równoprawnym kontaktom i wymianom naukowym.  Programy nauczania służą nie tylko nabywaniu wiedzy fachowej, ale przede wszystkim mają formować twórcze postawy wobec świata. Programy studiów winny obejmować najrozmaitsze i zróżnicowane możliwości zdobywania wiedzy stosownie do zapotrzebowania na rynku pracy, lecz także powinny kształtować poczucie elastyczności intelektualnej i zawodowej w połączeniu z otwartością na konieczność nieustannego kształcenia i gotowość do przekwalifikowywania się lub poszerzania wiedzy w zależności od życiowego lub zawodowego kontekstu.

Uczelnia działa w przekonaniu, iż droga do współkształtowania przyszłości prowadzi przez internacjonalizację badań i kształcenia, przez coraz bogatszą sieć połączeń między uczelniami polskimi i zagranicznymi oraz między uniwersytetem a jego środowiskiem. Sprzyjając kontaktom ze szkołami średnimi różnych typów, uniwersytet może nie tylko ułatwić trudny moment przejścia z poziomu szkoły średniej do wyższej, lecz także wpłynąć na kształtowanie się elementów programów szkolnych. Kształcąc studentów uniwersytet pragnie umożliwiać im szeroki udział w życiu uczelni oraz wspierać ich działalność naukową, kulturalną i samorządową, aby w ten sposób uwrażliwić ich na postawy prospołeczne, a tym samym przygotować przyszłego absolwenta do uczestnictwa w życiu publicznym. Uniwersytet działa w przekonaniu, iż kształci nie tylko fachowców w określonych specjalnościach zawodowych, lecz także przyszłych uczestników życia publicznego i liderów mniejszych lub większych społeczności. Uniwersytet musi więc nie tylko umożliwić  zdobycie odpowiedniego poziomu wiedzy, lecz także formować przekonanie, że człowiek  nie powinien uchylać się od sprawowania funkcji publicznych i obywatelskich i swojej współodpowiedzialności za całą społeczność.

Uniwersytet służy obywatelskiemu społeczeństwu poprzez budowanie postawy aktywności, odpowiedzialności i zaangażowania na rzecz wspólnego dobra. Strategia rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020–2025 precyzuje kluczowe zadania, priorytety i cele uczelni. Strategia ta wskazuje na bardzo wysoki poziom zgodności priorytetów i zasad uczelni oraz programu Erasmus w bardzo szerokim zakresie działania uniwersytetu. Tym samym uczestnictwo uczelni w programie Erasmus przyczyni się zarówno do realizacji uniwersalnych celów programu i budowy Europejskiego Obszaru Edukacji, jak i realizacji celów uczelni, jej modernizacji, doskonaleniu  oraz realizacji strategii rozwoju. Szczegółowo, strategia wskazuje na konieczność intensyfikacji procesu umiędzynarodowienia badań naukowych i kształcenia, jako jedno z kluczowych zadań. Strategia zakłada konieczność przyciągania wybitnych naukowców, doktorantów i studentów z całego świata, chcących realizować się w murach uczelni. Co oznacza konieczność intensyfikacji międzynarodowej wymiany akademickiej. Strategia wskazuje na konieczność  prowadzenia monitoringu oferty dydaktycznej, stopnia umiędzynarodowienia studiów oraz kierunków działań promocyjnych uniwersytetu, w tym popularyzujących działalność naukową i dydaktyczną uczelni, a także stałej aktualizacji polityki funkcjonowania uczelni w mediach, w tym mediach społecznościowych, umiędzynarodowienia badań naukowych i twórczości artystycznej oraz kształcenia studentów i doktorantów. Zakłada to stałe poszerzanie oferty kształcenia w językach obcych, doskonalenie obsługi administracyjnej, modernizację procedur generowania dokumentów, rozwój kompetencji językowych kadry i jej międzynarodowienie.

Strategia zakłada także:

• stałe rozszerzanie oferty kształcenia w językach obcych z wykorzystaniem sprawdzonych praktyk i doświadczeń,
• stałą poprawę, poprzez cykl kursów i szkoleń, kompetencji językowych nauczycieli akademickich i pracowników zaangażowanych w obsługę studentów,
• prowadzenie zajęć przez wybitnych pracowników wizytujących z renomowanych uczelni i instytucji,
• rozwój i rozszerzanie kształcenia we współpracy międzynarodowej, prowadzącego do uzyskania podwójnych lub wspólnych dyplomów,
• zwiększenie udziału wszystkich jednostek Uczelni w programach wymiany studentów i nauczycieli akademickich (Erasmus+ i inne).

Zgodnie ze strategią, Uniwersytet Śląski ułatwia organizowanie kursów i regularnych zajęć prowadzonych przez specjalistów praktyków spoza uczelni. Studenci mają możliwość swobodnego wyboru modułów kształcenia w ramach oferty wydziałowej oraz mogą nawiązywać współpracę naukową z mentorami. Tworzone są moduły zajęć oraz interdyscyplinarne programy kształcenia w językach obcych, co wpływa na wzrost umiędzynarodowienia Uczelni.

Strategia Uniwersytetu Śląskiego definiuje także jasno określony plan promocji uczelni i komunikacji z otoczeniem. Uczelnia na dużą skalę wykorzystuje własne media i aktywnie komunikuje i eksponuje dokonania pracowników, doktorantów i studentów.

Strategia rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zakłada więc aktywne uczestnictwo w wymianie edukacyjnej, partnerstwach na rzecz doskonałości, współpracy i wymiany dobrych praktyk  oraz rozwoju, wspieraniu polityki rozwoju i współpracy. W odniesieniu do wymiany edukacyjnej, uczelnia dąży do co najmniej stuprocentowej realizacji liczby mobilności dostępnych w ramach programów i kolejnych konkursów, a w razie konieczności wykorzystywanie dodatkowych środków, maksymalizację liczby mobilności i realizację, w miarę dostępnych możliwości, wszystkich wyjazdów spełniających kryteria formalne i jakościowe.

Uniwersytet Śląski w Katowicach dąży do możliwie najbardziej aktywnego uczestnictwa we wszystkich formach aktywności udostępnianych przez program Erasmus. Uczelnia ma na uwadze, jak wykazano w strategii rozwoju i misji uniwersytetu, zarówno rozwój, doskonalenie i w konsekwencji coraz lepsze przygotowanie samego uniwersytetu do spełniania potrzeb bliższego i dalszego otoczenia, jak i uczestnictwo w działaniach przyczyniających się do rozwoju szkolnictwa wyższego w kraju i Europie i całej, szeroko rozumianej dziedziny edukacji, ze szczególnym uwzględnieniem szkolnictwa średniego i kształcenia ustawicznego. Kluczowym działaniem zarówno dla rozwoju samej uczelni, jak i dla realizacji wszystkich celów Europejskiego Obszaru Edukacji  jest  mobilność edukacyjna studentów i pracowników.

Bez intensywnej wymiany edukacyjnej w obszarze szkolnictwa wyższego realizacja pozostałych działań oferowanych przez program byłaby co najmniej bardzo utrudniona, a osiągnięcie celów i wypełnienie priorytetów programu oraz zrealizowanie zadań stojących przed europejskim szkolnictwem wyższym – niemożliwe. Uniwersytet Śląski uczestniczy w mobilności edukacyjnej studentów i pracowników od momentu udostępnienia tej formy współpracy polskim uczelniom w 1997 r. Uniwersytet Śląski jest jedną z tych uczelni, które wprowadzały program Erasmus w Polsce. Uczelnia prowadzi stały monitoring zainteresowania programem wymiany i jego realizacji i na bieżąco reaguje na pojawiające się wyzwania. Na uczelni działa sieć koordynatorów wydziałowych  programu Erasmus, koordynujących działania na szczeblu poszczególnych jednostek dydaktycznych  i dziedzin kształcenia. Koordynatorzy wydziałowi prowadzą ciągłą akcję promocyjną i informacyjną na rzecz mobilności edukacyjnej studentów i pracowników. Koordynatorzy odpowiadają za zawieranie umów międzyinstytucjonalnych, sporządzanie i akceptację indywidualnych programów mobilności wyjeżdżających uczestników indywidualnych programu, prowadzenie rekrutacji uczestników indywidualnych, akceptację programów pobytu uczestników indywidualnych programu przyjeżdżających na Uniwersytet Śląski, integrację programów nauczania przyjeżdżających pracowników z programem uczelni, koordynują zaliczanie okresów studiów / praktyki i uznawanie wyników i rezultatów uzyskanych przez wyjeżdżających studentów, zapewniają wsparcie akademickie i praktyczne indywidualnym uczestnikom programu oraz opiekę merytoryczną i praktyczną nad studentami uczestniczącymi w programie.

Realizację projektu mobilność edukacyjna studentów i pracowników na poziomie uczelnianym koordynuje Dział Współpracy z Zagranicą – Biuro Wymiany Międzynarodowej. Jednostka ta zbiera i analizuje dane i zapotrzebowania oraz plany w skali całej uczelni, przygotowuje wnioski w ramach konkursów na poszczególne lata, prowadzi akcję informacyjną i promocyjną w skali całej uczelni, zapewnia obsługę administracyjną realizacji programu i poszczególnych mobilności indywidualnych, odpowiada za poprawność formalną realizacji programu, koordynuje działania merytoryczne i prowadzi monitoring realizacji priorytetów, przygotowuje ogólnouczelniane zasady rekrutacji i realizacji mobilności indywidualnych, administruje umowami międzyuczelnianymi, zapewnia wsparcie praktyczne uczestnikom indywidualnym, odpowiada za składanie raportów. Ogólnouczelniane, ujednolicone dla wszystkich jednostek uniwersytetu, zgodne z ogólnymi zasadami programu Erasmus zasady rekrutacji i realizacji mobilności zatwierdzane są przez władze uczelni. Wszystkie jednostki akademickie uczelni zobowiązane są do przestrzegania zasad programu, w tym zasady pełnej i automatycznej uznawalności akademickiej.

Uczelnia zapewnia uczestnikom indywidualnym wsparcie językowe i praktyczne, umożliwia skorzystanie z zakwaterowania w uniwersyteckich domach studenta i hotelach, udziela wsparcia w przypadku konieczności ubiegania się o wizę, organizacji transportu, przygotowywania ubezpieczenia. We wsparcie uczestników indywidualnych mobilności, działania promocyjne i informacyjne, dotyczące programu, integrację przyjeżdżających i reintegrację powracających uczestników indywidualnych zaangażowane są, przy współdziałaniu, pomocy i inspiracji ze strony samej uczelni, organizacje studenckie, samorząd studencki oraz Erasmus Student Network. Uczelnia prowadzi kursy orientacyjne oraz programy integracyjne dla przyjeżdżających uczestników indywidualnych. Realizacja programu Erasmus i mobilności edukacyjnej studentów i pracowników odbywa się z pełnym przestrzeganiem zasad formalnych  programu. Szczególny nacisk położony jest na integrację programów mobilności indywidualnych z programem uczelni, pełną uznawalność zrealizowanych programów studiów i praktyk, traktowanie studentów przyjeżdżających tak samo jak studentów uniwersytetu, zakaz opłat za studia, właściwe przeliczanie ocen, niedopuszczanie do jakichkolwiek form dyskryminacji lub faworyzowania. W realizacji działań uczestniczą, zgodnie z zakresem kompetencji, inne jednostki uczelni oraz koordynatorzy ds. umiędzynarodowienia. Celem uczelni jest co najmniej stuprocentowa realizacja mobilności udostępnianych uniwersytetowi w ramach kolejnych konkursów  Erasmus Key Action 1. Uczelnia zamierza kontynuować zaangażowanie w realizację projektów Erasmus Key Action 2 obejmującej: „Partnerships for Cooperation and exchanges of practices,”, „Partnerships for Excellence – European Universities”, „Partnerships for Excellence – Erasmus Mundus Joint Master Degrees”, „Partnerships for Innovation” oraz włączyć się w Erasmus Key Action 3 (KA3) – „Support to policy development and cooperation”. Działania informacyjno-promocyjne  oraz wsparcie w przygotowywaniu i realizacji projektów zapewnia Dział Projektów, pozostałe jednostki uczelni zapewniają wsparcie w zakresie zgodnym z zakresem działania tych jednostek.

Działania w ramach programu Erasmus realizowane będą ze szczególnym uwzględnieniem następujących zasad:

• niedyskryminacji, przejrzystości, dostępności, włączenia uczestników o ograniczonych możliwościach korzystania z programu,
• wprowadzenia „European Student Card Initiative”, „Erasmus without paper” oraz „Erasmus+ mobile App”,
• promocji działań proekologicznych, obywatelskiego zaangażowania i aktywności, rozwoju umiejetności cyfrowych i cyfryzacji,
• zapewnienia pełnej, automatycznej uznawalności akademickiej, wprowadzenia mobilności mieszanej.

Cele zawarte w strategii rozwoju Uniwersytetu Śląskiego i misji uczelni są spójne z celami i działaniami programu Erasmus. Udział we wskazanych działaniach w ramach programu bezpośrednio i w sposób istotny wpłynie na realizację szczegółowych zadań zdefiniowanych w strategii:

• zwiększenie liczby studentów i pracowników uczestniczących w międzynarodowej wymianie edukacyjnej (studentów i pracowników wyjeżdżających i przyjeżdżających),
• zwiększenie liczby programów studiów w językach obcych,
• zwiększenie liczby pracowników, którzy aktywnie uczestniczą w kursach i szkoleniach podnoszących kompetencje zawodowe,
• zwiększenie liczby programów studiów kończących się uzyskaniem podwójnych lub wspólnych dyplomów,
• zwiększenie liczby obcokrajowców podejmujących kształcenie w Uniwersytecie Śląskim,
• intensyfikacja uczestnictwa uczelni w międzynarodowych projektach badawczych i promujących innowacyjność,
• intensyfikacja wymiany doświadczeń i dobrych praktyk,
• intensyfikacja wsparcia ze strony uczelni dla rozwoju regionu, kraju i całej Europy i umacnianie pozycji uczelni jako nowoczesnej, otwartej i efektywnej instytucji naukowej i edukacyjnej.

Udział w programie znacząco wzmocni potencjał i pozycję uczelni, a w konsekwencji jej możliwości wspierania rozwoju Europejskiego Obszaru Edukacji i rozwoju regionu, kraju i Europy. Liczba mobilności realizowanych w ramach  Erasmus KA1 zależy w pierwszej kolejności od liczby mobilności dostępnych w konkursach w ramach programu w kolejnych latach. Celem uczelni jest  uzyskanie co najmniej stuprocentowej realizacji przyznawanych w ramach kolejnych konkursów mobilności. Uczelnia będzie dążyła do maksymalizacji wymiany, między innymi za pomocą  wykorzystania dodatkowych środków, z zachowaniem wymagań jakościowych i formalnych oraz zasad programu, w tym dotyczących  zarządzania budżetem programu.  Zakładając utrzymanie poziomu finansowania i liczby mobilności udostępnianych uczelni do zrealizowania w ramach konkursów KA1, uczelnia przyjmuje jako cel 20% wzrost liczby realizowanych mobilności. Uczelnia dąży do  jak największej aktywizacji pracowników i studentów i zwiększania liczby mobilności przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości i stałym doskonaleniu wymiany.

Poziom jakości realizowanych działań i zadowolenia indywidualnych uczestników nadal będzie stale monitorowany. Celem jest zachowanie wymagań jakościowych  na poziomie powyżej zadowalającego oraz pełnego wsparcia  uczestników mobilności. Uczelnia zakłada bieżące wdrażanie przygotowanych programów poprawy w przypadku wykrycia jakichkolwiek, ewentualnych problemów. W odniesieniu do projektów Erasmus KA2 uczelnia zakłada również 20% wzrost poziomu uczestnictwa, z zachowaniem pełni wymagań jakościowych, pod warunkiem nie pogorszenia poziomu finansowania. Warunkiem, który bezwzględnie zostanie zachowany jest pełna zgodność z wymaganiami formalnymi programu. Program Erasmus jest programem stałego rozwoju i doskonalenia. Efekty realizacji projektów stanowią więc punkt wyjścia dla dalszego doskonalenia. Uzyskane rezultaty muszą zatem pozostać w pełni dostępne do czasu zastąpienia ich nowymi, lepszymi efektami kolejnych działań. Uczelnia wprowadziła sieć wydziałowych Biur Rozwoju, których zadaniem jest między innymi promocja działań dostępnych w ramach Erasmus KA2, inspirowanie i zachęcanie do podejmowania działań w ramach programu, wsparcie w wyborze formy działania i przygotowaniu wniosku. Na poziomie centralnym przygotowanie, wnioskowanie i realizacja projektów wspierane są przez Dział Projektów Uniwersytetu Śląskiego. Dla KA2, podobnie jak w przypadku KA1, wdrożone zostały na uczelni procedury ujednolicające tryb postępowania, ułatwiające wnioskowanie, wdrażanie i realizację projektów oraz gwarantujące zachowanie wymagań formalnych i jakościowych. Celem uczelni jest umożliwienie wszystkim studentów i pracownikom realizacji mobilności lub uczestnictwa w umiędzynarodowieniu w domu. W niektórych przypadkach rozwiązaniem jest mobilność mieszana. Monitorowanie rezultatów prowadzone jest na poziomie centralnym i wydziałowym. Na poziomie centralnym monitorowanie to prowadzone jest przez Dział Współpracy z Zagranicą – Biuro Wymiany Międzynarodowej (KA1) oraz przez Dział Projektów (pozostałe projekty). Na poziomie wydziałowym rezultaty monitorowane są przez wydziałowych koordynatorów programu Erasmus oraz koordynatorów ds. umiędzynarodowienia. Koordynatorzy programu Erasmus zapewniają także wsparcie indywidualne i monitoring, w tym edukacyjny, realizowanych mobilności (wyjazdów i przyjazdów) studentów oraz wsparcie i monitoring mobilności pracowników (również zarówno wyjazdów, jak i przyjazdów). Uczelnia wdraża także rozwiązania informatyczne wspomagające monitorowanie wskaźników. Uczelnia jako obowiązujący i konieczny cel  traktuje wdrożenie priorytetów zdefiniowanych w programie Erasmus zgodnie z harmonogramem  i w terminach wymaganych przez program.