Uniwersytet Śląski jest uczelnią partnerską węgierskiej firmy memoQ – jednego z najważniejszych dostawców oprogramowania dla branży tłumaczeniowej na świecie. Dzięki temu studenci III i V roku specjalności tłumaczeniowych filologii angielskiej wkrótce będą mogli bezpłatnie korzystać z profesjonalnego narzędzia, które stanowi ważny element warsztatu pracy nowoczesnego tłumacza.
Początki współpracy
Współpraca Uniwersytetu Śląskiego z memoQ trwa od ponad dekady. – Do programu partnerskiego przystąpił wówczas Instytut Języków Romańskich i Translatoryki – obecnie Kierunek Filologia Romańska, gdzie regularne zajęcia z CAT-ów odbywają się od roku akademickiego 2010/2011 – mówi dyrektor kierunku, dr hab. Andrzej Rabsztyn, prof. UŚ.
Usystematyzowanie tłumaczeń
Niedawno oprogramowaniem memoQ zainteresowały się także zespoły tłumaczy języka angielskiego działające na Uniwersytecie Śląskim. W lutym 2020 roku licencję na korzystanie z memoQ zakupił Dział Współpracy z Zagranicą. W chwili obecnej przy użyciu memoQ realizowane są tłumaczenia polsko-angielskie i angielsko-polskie wykonywane w ramach Centrum Usług Tłumaczeniowych oraz Centrum Komunikacji Medialnej.
– Pomysł wykorzystania oprogramowania memoQ wynikał z potrzeby ujednolicenia i usystematyzowania tłumaczeń dokonywanych w całej uczelni – mówi dr hab. Adam Wojtaszek, prof. UŚ, kierownik Centrum Usług Tłumaczeniowych. – Od niespełna dwóch lat prowadzone przeze mnie Centrum Usług Tłumaczeniowych, korzystając z doświadczenia pracowników Uniwersytetu Śląskiego, głównie anglistów, posiadających doświadczenie w zakresie różnego rodzaju tłumaczeń, dokonuje przekładu wielu rodzajów tekstów. Są to dokumenty grantowe, wewnętrzna dokumentacja i formularze wykorzystywane w UŚ, umowy i porozumienia, teksty naukowe i publicystyczne oraz treści zamieszczane w anglojęzycznej wersji nowych stron internetowych uczelni. Dzięki temu powstał i rozwija się oficjalnie przyjęty w uczelni glosariusz terminologii anglojęzycznej, co zapewnia spójność i jednolitość stosowanych rozwiązań tłumaczeniowych. Oprogramowanie pomaga nam zarówno tłumaczyć bieżące teksty, jak i rozbudowywać bazę pamięci tłumaczeniowych i korpusów tekstów równoległych na bazie wcześniej przetłumaczonych dokumentów.
Ułatwienia dla tłumaczy
Oprogramowanie memoQ zalicza się do narzędzi CAT (od ang. computer-aided translation – czyli narzędzi służących do realizacji tłumaczeń wspomaganych komputerowo). Posiada wiele funkcji ułatwiających życie tłumacza – od tworzenia i edytowania słowników, przez rozwijanie pamięci tłumaczeniowych, aż po rozbudowane opcje współpracy sieciowej.
– Korzystanie z narzędzi CAT jest szczególnie istotne w przypadku tekstów aktualizowanych lub cyklicznych – wyjaśnia mgr Tomasz Grząślewicz z Centrum Komunikacji Medialnej. – Po załadowaniu tłumaczonego dokumentu często okazuje się, że program „pamięta” od kilkunastu nawet do kilkadziesiąt procent treści.
– Zdajemy sobie sprawę z tego, że wkroczenie w świat lokalizacji może być onieśmielające – mówi Dominika Olszewska, Head of Hub, CEE&Nordics w firmie memoQ – dlatego chcemy, by studentki i studenci kierunków tłumaczeniowych wkraczali na rynek pracy przygotowani, posiadając nie tylko wiedzę merytoryczną z zakresu tłumaczeń, ale też narzędzi, które ten proces wspomagają.
Interfejs programu memoQ
Praktyki studenckie
Obecnie Centrum Usług Tłumaczeniowych prowadzi pilotażowy program praktyk, w ramach którego kilkunastu studentów III i V roku specjalności tłumaczeniowych filologii angielskiej korzysta z bezpłatnych rocznych licencji na oprogramowanie. Dzięki owocnej współpracy od października program ma jednak objąć znacznie więcej osób.
– Pilotażowy program praktyk okazał się sukcesem, dzięki niemu udało się stworzyć pokaźny korpus tekstów równoległych, które były wcześniej tłumaczone bez użycia oprogramowania wspomagającego, a także bogatą pamięć tłumaczeniową, które będą wykorzystywane w kolejnych tłumaczeniach – wyjaśnia dr hab. Adam Wojtaszek, prof. UŚ. – Studenci uczestniczący w praktykach mieli okazję zapoznać się z programem memoQ i nauczyć się korzystać z jego wielu możliwości. Od przyszłego roku akademickiego mamy zamiar udostępnić bezpłatne licencje jednoroczne wszystkim studentom ostatnich lat specjalności tłumaczeniowych na kierunku filologia angielska, wprowadzając podstawy korzystania z tego narzędzia CAT do programu studiów, a także umożliwić części z nich odbycie obowiązkowych praktyk w Centrum Usług Tłumaczeniowych.
Laptop. Mat. unsplash.com