fot. Dariusz Ignatiuk
Ostatni etap tegorocznych badań naukowców z Uniwersytetu Śląskiego na Svalbardzie dobiegł końca. Ekspedycja Instytutu Nauk o Ziemi oraz Centrum Studiów Polarnych w składzie: dr inż. Małgorzata Błaszczyk, dr Dariusz Ignatiuk oraz dr Michał Laska zakończyła prawie trzytygodniowe działania w rejonie Ziemi Wedela Jarlsbega i Ziemi Torella.
Pierwszy etap badań pod kierownictwem dr. Michała Laski obejmował realizację projektu Narodowego Centrum Nauki OPUS Re-LOAD w fiordzie Hornsund. We współpracy z zespołami z Instytutu Geofizyki PAN oraz Instytutu Oceanologii PAN prowadzono szerokie działania w zakresie poboru osadów morskich i lądowych, wód oceanicznych, lądowych i pochodzenia glacjalnego oraz rdzeni lodowych w celu określenia zawartości i dróg migracji metali ciężkich do fiordu. W zakres obowiązków członków wyprawy Uniwersytetu Śląskiego wchodziło wiercenie rdzeni lodowych na lodowcach Storbreen i Flatbreen oraz pobór wód ablacyjnych z cieków supraglacjalnych, jezior lodowcowych i szczelin, a także kontrola techniczna systemu monitoringu bilansu masy lodowców i automatycznych stacji meteorologicznych oraz przygotowanie infrastruktury pomiarowej do okresu nocy polarnej.
fot. Małgorzata Błaszczyk
Kolejny etap wyprawy pod opieką dr. Dariusza Ignatiuka związany był z działaniami glacjologicznymi na lodowcach Hansbreen i Werenskioldbreen, gdzie stałe monitoringi Uniwersytetu Śląskiego są prowadzone od dziesięcioleci. W wyniku pandemii COVID-19 w znacznym stopniu ucierpiał wieloletni monitoring meteorologiczny na Hansbreen. W czasie tegorocznej wyprawy udało się rozpocząć proces odbudowy przedpandemicznej infrastruktury, czego początkiem jest ustawienie nowej automatycznej stacji meteorologicznej na czole Hansbreen, która ma być wykorzystywana w najbliższych latach m.in. przez doktorantów Międzynarodowej Środowiskowej Szkoły Doktorskiej przy Centrum Studiów Polarnych. Analogiczne działania wraz z monitoringiem bilansu masy lodowca, będącego częścią World Glacier Monitoring System, prowadzone były na lodowcu Werenskioldbreen.
Ostatni etap badań, koordynowany przez dr inż. Małgorzatę Błaszczyk, obejmował pomiary geodezyjne będące uzupełnieniem kierowanych przez nią projektów finansowanych przez European Space Agency oraz SIOS.
fot. Dariusz Ignatiuk
Wyprawa została wsparta finansowo i zrealizowana w ramach konkursu „Widzialność centrów badawczych” Inicjatywy Doskonałości Badawczej oraz z rezerwy dyrektora Instytutu Nauk o Ziemi. Przeprowadzone badania stanowiły rekonesans terenowy dla przygotowania przyszłorocznych międzynarodowych warsztatów terenowych w ramach projektu „Interdisciplinary Polar Studies (IPS-2023) Modular Meeting: Arctic Amplification-Glaciers-Environment”, realizowanego z grantu Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Doskonała nauka”. Prace terenowe były prowadzone w oparciu o Polską Stację Polarną Hornsund im. Stanisława Siedleckiego oraz o Stację Polarną im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie.
