Początki badań
Pracownicy Uniwersytetu Śląskiego od dawna interesowali się badaniami zanieczyszczeń atmosfery, dynamiką ich rozprzestrzeniania się oraz wpływem na środowisko i zdrowie ludzi. Ciekawość badawczą wyrażali zarówno mineralodzy środowiskowi, klimatolodzy, geochemicy i mikrobiolodzy, jak również fizycy i chemicy.
Fot. 1. Historia lotów balonem badawczym. Mat. ULKA
Pierwsze badania stężenia ozonu w atmosferze przy użyciu prywatnego balonu przeprowadził fizyk z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego dr Krzysztof Ćwikiel (fot.1 oraz 2) wraz z pracownikiem naukowym Politechniki Śląskiej – pilotem dr Witoldem Filusem.
Równolegle zanieczyszczenia atmosferyczne badali mineralodzy środowiskowi oraz klimatolodzy i geochemicy z Uniwersytetu Śląskiego (prof. dr hab. Janusz Janeczek, dr Mariola Jabłońska, dr Beata Smieja-Król, dr Mieczysław Leśniok, dr hab. Monika Fabiańska, prof. UŚ), którzy nawiązali współpracę z prof. Bernardem Grobety i jego zespołem z Uniwersytetu we Fryburgu (Szwajcaria).
Fot. 2. Historia lotów balonem badawczym. Mat. ULKA
Profesor Grobety prowadził badania zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery przez wulkany wykorzystując do tego celu balon załogowy.
Wyniki badań prowadzone z wykorzystaniem załogowego balonu na ogrzane powietrze były na tyle interesujące, iż zachęciły naukowców z Uniwersytetu Śląskiego do podjęcia starań o zakup balonu i utworzenie napowietrznego mobilnego laboratorium wyposażonego w aparaturę do badań atmosfery.
Starania te zostały zwieńczone sukcesem i w 2016 roku dzięki finansowemu wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach powstało pierwsze w Polsce napowietrzne mobilne laboratorium umieszczone w koszu załogowego balonu na ogrzane powietrze znane jako ULKA.
