Kolejna odsłona Sceny Premier Naukowych: Naukowego Talk Show będzie świętem muzyki. Pianistka dr Aleksandra Hałat z Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego opowie o odkrywaniu twórczości kompozytora Karola Rathausa. W drugiej części wydarzenia założony z inicjatywy dr Hałat zespół Karol Rathaus Ensemble zaprosi nas do wysłuchania polskiego prawykonania jednego z utworów kameralnych Rathausa.
Karol Rathaus Ensemble na Scenie Premier Naukowych
Jaki wpływ na twórczość Karola Rathausa miała wielość kultur, które spotkał w trakcie swojej drogi życiowej? Jak wygląda odkrywanie archiwalnych dzieł kompozytora? Czy dr Aleksandra Hałat planuje dalszą przygodę z muzyką Rathausa? Na te i inne pytania dr Aleksandra Hałat odpowie w kolejnym odcinku cyklu Scena Premier Naukowych: Naukowy Talk Show. Rozmowę poprowadzi Regina Gowarzewska – dziennikarka oraz kierownik Biura Koncertowego Filharmonii Śląskiej.
W drugiej części wydarzenia odbędzie się koncert – polskie prawykonanie Tria op. 53 na klarnet, skrzypce i fortepian Karola Rathausa w wykonaniu zespołu Karol Rathaus Ensemble w składzie: Piotr Lato – klarnet, Marcin Hałat – skrzypce, Aleksandra Hałat – fortepian.
Zapraszamy na spotkanie online 25 lutego 2021 roku o godz. 18.00 w Szkole Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Transmisję z wydarzenia będzie można obejrzeć na kanałach Facebook i YouTube Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Linki do transmisji
- transmisja na kanale YouTube w języku polskim
- transmisja na kanale YouTube w języku angielskim
- transmisja na Facebooku w języku polskim
Dotychczasowe spotkania Sceny Premier Naukowych dostępne są na kanale YouTube.
Karol Rathaus Ensemble
W trakcie archiwalnych poszukiwań dr Aleksandra Hałat z Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego odnalazła rękopisy dwóch utworów Karola Rathausa, które nigdy dotąd nie zostały nagrane: Trio op. 53 na klarnet, skrzypce i fortepian oraz Trio Serenade op. 69 na skrzypce, wiolonczelę i fortepian. Do ich wspólnego wykonania pianistka zaprosiła takich artystów, jak: Marcin Hałat (skrzypce), Marcin Mączyński (wiolonczela) i Piotr Lato (klarnet). Choć nie od razu przekonali się do kompozycji Rathausa, „w miarę wgłębiania się w tę muzykę i odkrywania coraz ciekawszych historii w niej zawartych, nasze podejście i gra rozwijały się, aż dotarły do tego punktu, że spotkaliśmy się w sali nagraniowej” – mówi dr Hałat.
Projekt nagrania dzieł Karola Rathausa został zrealizowany w ramach zespołów badawczych Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego. Płyta Karol Rathaus Piano Trios nagrana przez zespół, który przyjął nazwę Karol Rathaus Ensemble, ukazała się nakładem wytwórni DUX 21 stycznia 2021 roku.
Kim był kompozytor?
Karol Rathaus urodził się w 1895 roku w Tarnopolu jako poddany rosyjskiego cara w rodzinie polskich Żydów, studiował w Wiedniu i Berlinie, służył w armii austro-węgierskiej. Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku osiągnął sławę jako kompozytor w Niemczech, gdzie jego utwory były wykonywane pod batutą największych dyrygentów, takich jak George Szell, Wilhelm Furtwängler, czy Otto Klemperer. W tym okresie dał się również poznać jako utalentowany twórca muzyki filmowej. Harmonijny rozwój kariery Rathausa przerwało dojście do władzy w Niemczech narodowych socjalistów. Wówczas rozpoczął się okres tułaczki kompozytora, który po kilku latach pobytu w Paryżu i Londynie przeniósł się do USA. Choć szczyt złamanej przez los wygnańca kariery był już za nim, osiągnął stabilizację jako ceniony pedagog. Osiadł w Nowym Jorku, gdzie mieszkał do śmierci w 1954 roku. Odegrał zasadniczą rolę w tworzeniu Wydziału Muzycznego w Queens College, gdzie znajduje się Karol Rathaus Papers, czyli archiwum zapomnianego po śmierci kompozytora.
Renesans
Od kilku lat obserwujemy renesans zainteresowania twórczością Rathausa. W 2019 roku Queens College, czyli uczelnia, z którą kompozytor był związany, zorganizowała festiwal jego twórczości, a w chwili obecnej powstaje film dokumentalny pt. Discovering Karol Rathaus. Płyta Karol Rathaus Piano Trios zarówno wpisuje się w ten trend, jak i pisze nową historię, pokazując światu nieznane oblicze artysty wartego przypomnienia.