Gotham, Metropolis, Mega City One, Sin City, Nowy Jork, Londyn – co łączy te zmyślone i zupełnie rzeczywiste metropolie? Na pewno ich umiejscowienie w popkulturze i rola, jaką odgrywają w najpopularniejszych komiksach XX i XXI wieku. Kolejne spotkanie z cyklu Sceny Premier Naukowych będzie okazją, by przyjrzeć się historiom obrazkowym przez pryzmat przestrzeni miejskiej – i na odwrót.
Batman i Gotham, Superman i Metropolis, Kuba Rozpruwacz z „From Hell” Alana Moore’a i Londyn, Sędzia Dredd i Mega City One, Spider Man i Nowy York – oto jedne z najjaskrawszych przykładów symbiozy między postacią a miejscem, w jakim przychodzi jej żyć i działać. Niejednokrotnie ta przestrzeń definiuje bohatera, determinuje jego cechy i działania – zespala się z nim.
Gotham i Metropolis – rewers i awers
Gotham to jednocześnie Batman, jego sprzymierzeńcy, jak i Joker wraz z resztą adwersarzy Mrocznego Rycerza. Ono ich stwarza. Gotham to moloch, potwór pożerający słabych i korumpujący silnych – doprowadzający do szaleństwa wszystkich, bez względu na status materialny. Betonowe piekło, w którym nierówności społeczne zarysowane są tak grubą kreską, że stają się wręcz groteskowe.
Jeżeli Gotham chcemy nazywać piekłem, to Metropolis musi być niebem. To miasto jest jak jego najsłynniejszy obywatel, Superman (w cywilu Clark Kent — dziennikarz fikcyjnej gazety „Daily Planet”) — dumne i pnące się ku niebiosom. Tutaj deszcz nie pada przez większość doby, a słońce odbija się od okien potężnych drapaczy chmur. Inaczej niż Gotham, Metropolis jest zwycięstwem amerykańskiego snu, sukcesem przedsiębiorczości i demokracji. Nawet jeśli jego najpotężniejszy mieszkaniec, Lex Luthor, to typowy oligarcha – geniusz o nieczystych intencjach.
A to tylko dwa miasta i dwóch bohaterów.
Komiks jako sztuka poważna
O relacji miasta z komiksem pisać i rozmawiać można nie tylko długo, ale też ciekawie. Z takiego założenia wyszła dr Matylda Sęk-Iwanek, autorka książki „Pejzaże miasta w komiksie. Studia nad komiksem”, którą gościć będziemy w kolejnej odsłonie Sceny Premier Naukowych UŚ. Badaczka związana z Instytutem Nauk o Kulturze na Wydziale Humanistycznym UŚ aktywnie działa na rzecz upowszechnienia wiedzy o komiksie, angażując się w wiele aktywności popularyzatorskich, takich jak m.in. współorganizacja Śląskiej Akademii Komiksu. W swojej książce badaczka kładzie nacisk na pojemność i wszechstronność tego medium, przypominając jednocześnie, że już dawno temu wymknęło się ono kategorii „obrazkowych historyjek dla najmłodszych”. Komiks dysponuje wszelkimi narzędziami niezbędnymi do bycia uważanym za poważną gałąź sztuki. Mimo to, jak pisze dr Matylda Sęk-Iwanek, „nadal nie opracowano jednorodnej naukowej metodologii, która w jednoznaczny sposób opisywałaby to zjawisko”. Najwyższy czas to zmienić, a działalność popularyzatorów takich jak dr Matylda Sęk-Iwanek jest poważnym krokiem w kierunku „nawrócenia” osób i środowisk, które sceptycznie dotąd odnosiły się do komiksu oraz powstałej wokół niego kultury.
Zapraszamy na komiksowe wydanie Sceny Premier Naukowych UŚ, które odbędzie się 2 czerwca 2022 r. wyjątkowo o godzinie 17.30. Dr Matyldzie Sęk-Iwanek towarzyszył będzie Krzysztof Zygalski z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, autor filmów dokumentalnych, fabularnych i reklamowych. Jako osoba zajmująca się narracją, a więc również opowiadaniem historii, nasz drugi gość spojrzy na komiks z perspektywy twórcy „ruchomych obrazków”.
Spotkanie poprowadzi Ewa Niewiadomska z Polskiego Radia Katowice.
Rozmowa będzie tłumaczona na Polski Język Migowy.
Scena Premier Naukowych jest wydarzeniem współorganizowanym przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię.
Przypominamy, że dotychczasowe spotkania dostępne są na kanale YouTube UŚ.
