INICJATYWA DOSKONAŁOŚCI BADAWCZEJ
POWRÓT DO MOBILNOŚCI
Cykl „Powrót do mobilności”
to relacje z wypraw badawczych
laureatów konkursu „Mobilność kadry”
dr Monika Frania
Staż naukowy w Chorwacji oraz Portugalii
Roczny staż naukowy w ramach The New International Fellowship Mobility Programme for Experienced Researchers in Croatia – NEWFELPRO
Naukowy wyjazd zagraniczny to przekraczanie granic nie tylko tych państwowych, ale przede wszystkim własnych. Na początku – szczególnie przy pobytach długoterminowych – jawi się on jako pasmo wyzwań i trudności, którym należy stawić czoła. Po powrocie wspomina się jednak zarówno te dobre chwile, jak i nieco gorsze lub bardziej wymagające, z prawdziwą satysfakcją. Okazuje się bowiem często, że następuje przekroczenie wielu granic i tych zewnętrznych, i tych wewnętrznych, a to prowadzi do większej otwartości na nowe kultury, religie, zwyczaje oraz na inne podejście do pracy zawodowej i badań naukowych. Jest to swojego rodzaju przekraczanie siebie jako człowieka, naukowca, nauczyciela. Te dobre przykłady człowiek zwykle zabiera ze sobą – do domu czy miejsca pracy – i tak nasze małe wewnętrzne uczelniane światy mogą się zmieniać pod wpływem europejskich i światowych trendów.
Gdy w 2014 roku aplikowałam w międzynarodowym konkursie w ramach The New International Fellowship Mobility Programme for Experienced Researchers in Croatia – NEWFELPRO, nie oceniałam swoich szans wysoko. Konkurs organizowany przez Ministerstwo Nauki i Edukacji rządu Republiki Chorwacji w ramach The European Union’s Seventh Framework Programme oraz Marie Curie Actions cieszył się bardzo dużym powodzeniem. Co było dla mnie dużą niespodzianką – udało się! Po przejściu trzech etapów kwalifikacji zostałam, jako jedyny naukowiec z Polski i jeden z kilku z obszaru humanistyczno-społecznego, zaproszona do Chorwacji. Swój roczny staż w roku akademickim 2015/2016 odbywałam na Uniwersytecie w Splicie. Był to czas wielu zmian w moim życiu w aspekcie zawodowym, ale pobyt tam wpłynął też na wiele dziedzin mojego życia prywatnego.
W czasie dwunastu miesięcy miałam okazję współpracować z naukowcami z Instytutu Pedagogiki oraz Psychologii. Realizowałam swój własny projekt badawczy: „The Role of Media and New Technologies in Teacher Education in the Digital Era – Selected Challenges in the Context of an Innovative Future” (MaNTinEdu), a jednocześnie angażowałam się w organizację konferencji i wielu innych działań uczelni. Dzięki finansowemu wsparciu wzięłam udział w konferencjach w Brukseli i w Budapeszcie. W ramach stażu uczestniczyłam w szkoleniach, które odbywały się w Zagrzebiu, a także w szkole letniej kultury i języka chorwackiego na Uniwersytecie w Zadarze. Nawiązane kontakty naukowe owocują aż do dzisiaj perspektywą podjęcia wspólnych badań empirycznych w najbliższych latach.
Czy warto poszukiwać możliwości wyjazdów badawczych, dydaktycznych, stypendialnych, szkoleniowych, projektowych do ośrodków uniwersyteckich w innych krajach? Zdecydowanie warto i zachęcam do tego, bo pozwala to nawiązywać współpracę, prowadzić badania międzynarodowe, wymieniać dobre praktyki, a przede wszystkim umożliwia doświadczyć otwartości na nowe inspiracje, kultury oraz na innych ludzi.
Dodatkowe informacje: www.newfelpro.hr.
Trzymiesięczny staż naukowy w ramach programu „Mobilność kadry”
Czy naukowy wyjazd zagraniczny przynosi wyłącznie korzyści badawcze? Zdecydowanie nie. Doświadczenie długoterminowego pobytu w obcym kraju na innym uniwersytecie i współpraca z nowym zespołem naukowców to zdecydowanie coś więcej. Oczywiście prowadzenie badań pozostaje bardzo często głównym celem takich mobilności, jednak w zderzeniu z fragmentem odmiennego życia społecznego i kultury społeczności lokalnej człowiek zawsze nabywa doświadczeń, których się nie spodziewał.
W roku 2018/2019 miałam możliwość wzięcia udział w programie „Mobilność kadry” w ramach programów projakościowych rektora Uniwersytetu Śląskiego. Było to dla mnie dużym wyróżnieniem i wartościowym doświadczeniem pod względem poznawczym, naukowym i rozwojowym. Staż realizowałam w Universidade da Madeira w Portugalii. Udział w dyskusjach i debatach naukowych, weryfikacja i konfrontacja wiedzy, podejścia, pomysłów badawczych, uczestnictwo w spotkaniach naukowych i popularnonaukowych organizowanych w czasie pobytu, udział w spotkaniach kulturalnych czy poszukiwaniach elementów polskości w Funchal – to tylko niektóre z aktywności. Przez trzy miesiące miałam też możliwość zanurzyć się w życiu lokalnej społeczności i śledzić zarówno różnice, jak i podobieństwa między Polakami i Portugalczykami z Madery.
Mobilność zagraniczna w moim przekonaniu powinna stanowić stały element funkcjonowania naukowo-dydaktycznego nauczyciela akademickiego. Często wyjazdy do instytucji zagranicznych i nawiązane tam kontakty – czy nawet więzi – powodują, że naukowcy z innych krajów chętniej przyjeżdżają do Polski. Pozostaje mieć nadzieję, iż okoliczności pandemiczne nie będą krzyżowały w przyszłości planów wymian międzynarodowych.