Tydzień nr 4: Tydzień Żywności
Termin: 22–28 stycznia 2024
- Kuratorka: dr n. o zdr. Katarzyna Brukało (Śląski Uniwersytet Medyczny)
- Producentka: dr Ilona Hajok (Śląski Uniwersytet Medyczny)
Opis tygodnia
Czwartym tygodniem w ramach 50 tygodni w Mieście Nauki był Tydzień Żywności. Wydarzenie jest częścią obchodów Europejskiego Miasta Nauki 2024.
Podczas Tygodnia Żywności przyjrzeliśmy się żywności i żywieniu, przyjmując bardzo różną optykę. Musimy pamiętać, że spożywanie posiłków to nie tylko absolutnie podstawowa potrzeba biologiczna, ale również kwestia wysokiej jakości życia.
W ramach Tygodnia zaplanowana została m.in. konferencja naukowa dla personelu nauczycielskiego, medycznego i okołomedycznego (m.in. jak pracować z rodziną z dzieckiem z nieprawidłową masa ciała), a także warsztaty dla uczniów, szkolenia dla intendentów i dyrektorów placówek oświatowych.
Organizatorzy zorganizowali również lokalne targi żywnościowe, na których producenci lokalni zaprezentowali swoje produkty; plenerowe gotowanie czy smaczną grę dla całej rodziny.
Podcast
Kuratorka Tygodnia Żywności dr nauk o zdrowiu Katarzyna Brukało ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego mówiła w podcaście o tym, jak odżywianie wpływa na nasze życie oraz w jaki sposób można zwiększać świadomość żywieniową wśród dzieci i dorosłych. Tłumaczyła m.in., dlaczego powinniśmy brać przykład z Finów i co zrobić, by wypracować u siebie zdrowe nawyki żywieniowe. Rozmawiała z nią Katarzyna Siwczyk.
Badania naukowe
W artykule „Naukowy monitoring tego, co dzieci jedzą w stołówkach” Agnieszka Kliks-Pudlik opisuje badania prowadzone przez naukowców z Zakładu Polityki Zdrowotnej na Wydziale Zdrowia Publicznego w Bytomiu w Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach oraz na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Z tekstu dowiecie się jak uboga w wartości odżywcze jest dieta polskich dzieci, żywiących się w szkolnych stołówkach. Mowa jest też o idei foodsharingu.
Harmonogram tygodnia
- 10.00–15.00 – Interdyscyplinarna Konferencja Żywieniowa: „Wspólna Droga do Zdrowia Dzieci”. Konferencja otwierająca Tydzień żywności
Miejsce: Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, aula nr 36, możliwość dołączenia online poprzez platformę Zoom.
Zapraszamy serdecznie do udziału w Interdyscyplinarnej Konferencji Żywieniowej: „Wspólna Droga do Zdrowia Dzieci” – wyjątkowym wydarzeniu skierowanym do rodziców, nauczycieli, personelu medycznego oraz okołomedycznego.
Czy jesteś zainteresowany/a pracą z dziećmi, ich zdrowiem i właściwym rozwojem? Ta konferencja stworzona jest specjalnie dla Ciebie!
- Podczas tego inspirującego wydarzenia odkryjemy razem innowacyjne podejścia i skuteczne strategie dotyczące walki z niedowagą, a także nadwagą i otyłością wśród dzieci.
- Nasi wybitni prelegenci – specjaliści w dziedzinie pediatrii, psychologii dziecięcej, dietetyki oraz innych dziedzin związanych ze zdrowiem – podzielą się swoim bogatym doświadczeniem i wiedzą.
- Będziemy rozmawiać o nowoczesnych podejściach do pracy z rodzinami, by skutecznie wspierać zdrowy rozwój dzieci w różnych aspektach żywieniowych (m.in. o fińskiej praktyce Smart Family, którą w Polsce będzie wdrażał Narodowy Fundusz Zdrowia we współpracy ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym w Katowicach).
- Doświadczysz inspirujących paneli dyskusyjnych, warsztatów praktycznych oraz interaktywnych sesji, które dostarczą Ci praktycznych narzędzi niezbędnych do efektywnej pracy z rodzinami i dziećmi dotkniętymi problemami żywieniowymi.
- Dołącz do nas na tej fascynującej „Wspólnej Drodze do Zdrowia Dzieci” – Twoja rola ma ogromne znaczenie w kształtowaniu przyszłości młodych pokoleń! Zarejestruj się już dziś i bądź częścią tej inspirującej podróży.
Prelegenci:
- dr n. o zdr. Kamila Czepczor-Bernat – psycholog, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,
- Magdalena Janusz – dietetyczka, fundacja Polskie Dzieci,
- Bashar El-Helou – koordynator Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH,
- dr n. o zdr. Justyna Nowak – psychodietetyk, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,
- dr n. o zdr. Katarzyna Brukało – dietetyk, specjalista zdrowia publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,
- Agata Szymczak – główny specjalista, Narodowy Fundusz Zdrowia,
- Heli Kuusipalo – badaczka, Narodowy Instytut Zdrowia, Helsinki, Finlandia.
- 10.00–16.00 – Kulinarna odrobina mądrości: warsztaty zero waste dla szkół ponadpodstawowych
- 10.00–12.00 I grupa (30 uczniów)
- 12.00–14.00 II grupa (30 uczniów)
- 14.00–16.00 III grupa (30 uczniów)
Miejsce: Warsztaty gastronomiczne, Rybnickie Centrum Edukacji Zawodowej, Rybnik, ul. Św. Józefa 30
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Katarzyna Brukało. Uczestnikami będą uczniowie Szkoły Gastronomicznej z Rybnika.
W ramach tych interaktywnych warsztatów wyruszymy w fascynującą podróż ku zrównoważonemu podejściu do żywności, skupimy się na kreatywnych i praktycznych metodach minimalizowania marnotrawstwa żywności.
Harmonogram
10.00–10.10 – otwarcie warsztatów
- prezydent Miasta Rybnika Piotr Kuczera
- prorektor ds. kształcenia podyplomowego i promocji uczelni dr hab. n. med. Oskar Kowalski, prof. SUM
- zastępca kanclerza ds. działalności badawczej dr n. o zdrowiu Justyna Misiak
- kuratorka Tygodnia Żywności dr n. o zdr. Katarzyna Brukało
- Baszar El-Helou – koordynator merytoryczny Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB
10.10–11.30 – warsztaty, I grupa
12.00–13.30 – warsztaty, II grupa
- Dorota Chrószcz, dyrektor Rybnickiego Centrum Edukacji Zawodowej (RCEZ): wprowadzenie, przedstawienie projektu nauki gotowania z nadwyżek żywności
- nauczyciele, uczniowie warsztatu RCEZ: gotowanie na oczach widzów (kilka zdań na temat tego, co gotują i z jakich produktów), poczęstunek
- dr Katarzyna Brukało: krótki wykład dotyczący niemarnowania, quizy z układania jadłospisów
- dr Grzegorz Głupczyk, Uniwersytet Śląski: jak działają lodówki społeczne i co możemy zrobić, aby przyczynić się do niemarnowania żywności
- krótki film na temat rybnickiego sposobu ratowania żywności przed zmarnowaniem
Miejsce: Wspólny Stół, ul. Zebrzydowicka 30/3
11.30–13.00 – I grupa
13.30–15.00 – II grupa
- przejście piechotą z opiekunem oraz pracownikiem OPS do Wspólnego Stołu (850 m)
- krótka prezentacja miejsca, przedstawienie działań, pracy wolontariuszy, zasilenie lodówki społecznej ugotowanymi wcześniej potrawami
- powrót do szkoły z opiekunem
Podczas warsztatów uczestnicy zdobędą praktyczną wiedzę i umiejętności, które pomogą im ograniczyć marnotrawstwo żywności w codziennym życiu, a jednocześnie dbać o naszą planetę.
- 10.00–16.00 – Kulinarne czarowanie z nutką eksperymentu: sztuka jedzenia, odkrywania i manier przy stole
- 10.00–12.00 I grupa (30 uczniów szkół podstawowych)
- 12.00–14.00 II grupa (30 uczniów szkół podstawowych)
- 14.00–16.00 III grupa (30 uczniów szkół podstawowych)
Miejsce: Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, sala nr 29
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Justyna Nowak.
Program szczegółowy warsztatów:
- Sztuka jedzenia: foodart dla małych artystów
- tworzenie unikatowych dzieł sztuki z dostępnych składników
- Eksperymenty zmysłowe: jak jedzenie może odkrywać świat
- fascynujące eksperymenty z jedzeniem, które rozbudzają zmysły
- przygoda z różnymi teksturami, smakami i aromatami
- rola zmysłów w jedzeniu i ich znaczenie dla doznań kulinarnej podróży
- Maniery stołowe dla małych dżentelmenów i dżentelmenek
- zasady savoir-vivre przy stole w formie zabawy
- ćwiczenia praktyczne z etykiety przy jedzeniu
- dbanie o dobry ton, kulturalne zachowanie podczas posiłków
- 10.00–16.00 – „Zamówienia publiczne żywności – czy wiemy, co zamawiamy?” (panel dyskusyjny, sesja 1 – organizacja i zasoby)
Miejsce: Najwyższa Izba Kontroli, ul. Filtrowa 57, 02-056 Warszawa, możliwość dołączenia online (link zostanie udostępniony w późniejszym terminie).
W panelu dyskusyjnym weźmie udział dr n. o zdr. Katarzyna Brukało.
- 10.00–14.00 – Zamówienia Publiczne Żywności: Doskonalenie Umiejętności dla Intendentów i Dyrektorów
Miejsce: Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, aula nr 36. Możliwość dołączenia online poprzez platformę Zoom.
Szkolenie poprowadzą:
-
- dr n. o zdr. Katarzyna Brukało (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach),
- Mojca Gabrijelcic-Blenkus (Narodowy Instytut Zdrowia, Lubljana, Słowenia),
- Monika Kubisz (Urząd Miasta Rybnik),
- Bogusława Metelańska (intendentka, Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 14 w Rybniku).
Program szkolenia
10.00–10.30 – rejestracja
- przywitanie uczestników i wprowadzenie do programu szkolenia
- możliwość nawiązania kontaktów i wymiany doświadczeń
10.30–11.30 – Podstawy zamówień publicznych w kontekście żywności – gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy?
- rola i odpowiedzialność intendentów i dyrektorów w procesie zamówień
- możliwe narzędzia do wykorzystania
11.30–12.00 – przerwa na kawę i networking
- nieformalna wymiana doświadczeń między uczestnikami
12.30–13.00 – Praktyczne aspekty zamówień publicznych żywności
- analiza dobrych praktyk
13.00–13.30 – Zadania na przyszłość
- unikanie błędów i najczęstsze wyzwania w zamówieniach żywności
13.30 – lunch
- okazja do zadawania pytań i konsultacji z ekspertami
- 16.00–18.30 – Zielono mi! Domowe ogródki – warsztaty ogrodnicze dla przedszkolaków i ich opiekunów
Miejsce: Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, sala nr 29
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Katarzyna Brukało.
Warsztaty to szybka, ale pełna kreatywności i praktycznych umiejętności sesja na zakładanie domowych ogródków i korzystanie z domowych ziół w codziennej diecie.
Program szczegółowy warsztatów
16.00–16.15 – rejestracja i krótka prezentacja pomysłów na domowe ogródki
- przywitanie uczestników i krótka prezentacja pomysłów na kreatywne ogródki domowe
- rozdanie zestawów startowych z nasionami roślin i doniczkami
16.15–17.00 – Tworzenie własnych ogródków warzywnych i ziołowych
- praktyczne wskazówki dotyczące zakładania domowych ogródków
- sadzenie roślin
- dekorowanie doniczek i personalizowanie przestrzeni ogrodowej
17.00–17.30 – Zioła, zioła: krótka lekcja o popularnych ziołach do sadzenia
- prezentacja najpopularniejszych ziół do sadzenia w domowych ogródkach
- krótkie informacje o właściwościach i zastosowaniach ziół: pietruszka, bazylii, mięta, tymianek
17.30–18.15 – Dietetyczne kuchenne triki: jak wykorzystać świeże zioła w posiłkach
- krótka lekcja o diecie planetarnej i wpływie świeżych ziół
- praktyczne wskazówki dotyczące wykorzystania ziół w codziennych posiłkach
- 10.00–14.00 – Zdrowo w formie: indywidualne konsultacje dietetyczne
Miejsce: Kato Science Corner
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Katarzyna Brukało oraz dr n. med. Ewa Urban (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH, Zakład Promocji Zdrowia i Prewencji Chorób Przewlekłych), a także dietetycy kliniczni.
Zapraszamy mieszkańców na indywidualne konsultacje dotyczące zdrowego stylu życia, analizy składu masy ciała oraz porad dietetycznych. Przyjdź o dowolnej porze między godz. 10.00 a 14.00, by skorzystać z bezpłatnych pomiarów i uzyskać spersonalizowane porady zdrowotne.
Co oferujemy?
- analizę składu masy ciała:
- pomiary masy ciała, procentu tkanki tłuszczowej i innych wskaźników zdrowotnych,
- indywidualna interpretacja wyników,
- konsultacje dietetyczne:
- porady dotyczące zbilansowanej diety dostosowanej do indywidualnych potrzeb,
- praktyczne wskazówki dotyczące zdrowego odżywiania.
Jak to działa?
- rejestracja przy wejściu:
- przyjdź o dowolnej porze między godz. 10.00 a 14.00,
- zarejestruj się i otrzymaj numer porządkowy,
- pomiary i konsultacje:
- przechodź między stanowiskami pomiarowymi,
- odbierz indywidualne pomiary i konsultacje,
- zdobądź indywidualne rady:
- dowiedz się, jak dbać o zdrowie,
- zdobądź spersonalizowane rady od ekspertów.
- 15.30–18.00 – „Z babcinego przepiśnika…”
Miejsce: Kato Science Corner
Zapraszamy wszystkie pasjonatki kulinariów do wspólnego spotkania pełnego smaków i historii rodzinnych przepisów. Podczas tego wyjątkowego wydarzenia będziemy dzielić się najlepszymi i niezawodnymi przepisami, które przechodziły z pokolenia na pokolenie. Każda uczestniczka może przynieść swoje ulubione przepisy, by stworzyć wspólny „Babciny Przepiśnik”!
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Katarzyna Brukało oraz dr n. med. Ewa Urban (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH, Warszawa).
Harmonogram spotkania
15.30–16.30 – wymiana przepisów i opowieści kulinarne
- uczestniczki dzielą się swoimi ulubionymi przepisami i historiami związanymi z kuchnią
- rozmowy na temat tradycji kulinarnej i inspiracji z przeszłości
16.30–17.00 – przerwa na herbacianą pogawędkę
- luźne rozmowy i wymiana doświadczeń kulinarnych
17.00–18.00 – wykład dr Ewy Urban: „Zioła w kuchni i tradycyjna dieta”
- prezentacja dotycząca roli ziół w kuchni i ich wpływu na zdrowie
- omówienie tradycyjnej diety oraz korzyści zdrowotnych w perspektywie prewencji chorób żywieniowozależnych
- sesja pytań i i odpowiedzi
To wyjątkowe spotkanie połączy miłośniczki kuchni, umożliwiając wymianę doświadczeń i wiedzy, a jednocześnie oferując inspirujący wykład na temat ziół w kuchni i tradycyjnej diety. Wszystko to w atmosferze przyjemnej rozmowy i przy aromatycznej, zimowej herbacie…
- 10.00–14.00 – Smaczne dobre zdrowie: rodzinna odysseja ku zdrowemu odżywianiu
Miejsce: Kato Science Corner
Zapraszamy rodziny do wspólnej przygody w kierunku zdrowego odżywiania! „Smaczne dobre zdrowie” to wyjątkowe wydarzenie, które inspiruje do wspólnego odkrywania smaków, korzyści zdrowotnych i ciekawostek związanych ze zdrowym stylem życia.
Wydarzenie poprowadzi dr n. o zdr. Katarzyna Brukało.
Program wydarzenia
Stanowisko 1: „Odkrywanie mocy owoców i warzyw”
- zadania i pytania związane z korzyściami zdrowotnymi owoców i warzyw
- przygotowywanie zdrowych przekąsek z owoców i warzyw
Stanowisko 2: „Błękitne morze zdrowych tłuszczy”
- pytania i zadania dotyczące tłuszczy zdrowych dla serca
- warsztaty kulinarne z przekąskami z bogatym udziałem kwasów omega-3
Stanowisko 3: „Białko w ruchu: zdrowe źródła dla energii”
- zadania związane z korzyściami białka w diecie
- przygotowywanie białkowych przekąsek dla aktywnych rodzin
Stanowisko 4: „Zdrowa dieta, zdrowy umysł”
- ostatnie pytania i wyzwania związane ze zdrowym stylem życia
- wspólne wybieranie zdrowych przepisów na codzienne posiłki
- podsumowanie wydarzenia
- wspólne podpisanie symbolicznych „dzienników smakosza” dla uczestników
Przygotujcie się na zdrową kulinarną odyseję, gdzie smaki stają się sojusznikami zdrowia dla całej rodziny.
Sylwetka kuratorki
dr Katarzyna Brukało pracuje w Zakładzie Polityki Zdrowotnej na Wydziale Zdrowia Publicznego w Bytomiu w Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Jest dietetyczką kliniczną i specjalistką zdrowia publicznego oraz absolwentką studiów MBA w ochronie zdrowia. Dr K. Brukało to również ekspertka European Federation of the Associations of Dietitians (EFAD) oraz Academy for Territorial Development in the Leibniz Association (ARL). Zajmuje się badaniami i kierownictwem merytorycznym w wielu projektach międzynarodowych pod auspicjami Ministerstwa Zdrowia, Światowej Organizacji Zdrowia i Komisji Europejskiej. Pełniąc rolę ekspertki Ministerstwa Zdrowia z zakresu zdrowia publicznego współtworzyła Mapy Potrzeb Zdrowotnych w zakresie niewydolności serca. Jej główne zainteresowania naukowe to: polityka żywieniowa, lokalna polityka zdrowotna, zamówienia publiczne żywności.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych (REA). Unia Europejska ani REA nie ponoszą za nie odpowiedzialności.