Przejdź do treści

Uniwersytet Śląski w Katowicach

  • Polski
  • English
search
Logo Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024

Badania naukowców z UŚ mogą ujawnić źródło zanieczyszczenia Odry

16.08.2022 - 08:35 aktualizacja 17.08.2022 - 11:02
Redakcja: AJS
Tagi: badania, badania naukowe, research, scientific research

Widok z kajaka. W prawym dolnym rogu częściowo widoczna od tyłu osoba w kapturze. Trzyma w rękach wiosło. Dalszy widok na rzekę otoczoną po obydwu stronach zalesionymi brzegami

Odra (na wysokości Raciborza) | fot. Andrzej Woźnica

Uczeni z Uniwersytetu Śląskiego przeprowadzili w lipcu badania Odry, które mogą pomóc w odkryciu przyczyn zanieczyszczenia rzeki.

W dniach 15–24 lipca 2022 roku naukowcy ze Śląskiego Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z badaczami z Uniwersytetu Szczecińskiego przeprowadzili badania Odry na odcinku od Ostrawy do Szczecina. Spływ badawczy, pod hasłem „Czysta Odra – Why Not”, organizowany był wspólnie z fundacją Why Not.

Z uwagi na niski stan wody spływ rozpoczęto kajakami w Ostrawie, następnie w Kędzierzynie-Koźlu zwodowano łódź badawczą UŚKA II. W trakcie wyprawy naukowcy codziennie pokonywali dystans ok. 80 kilometrów, dokonując szczegółowych pomiarów mniej więcej co 1 km. Celem wyprawy badawczej była kompleksowa analiza stanu rzeki. Dokonywano pomiarów fizykochemicznych wody w rzece przy użyciu wieloparametrowych sond zanurzeniowych, mierząc m.in.:

  • stężenie tlenu rozpuszczonego,
  • stężenie chlorków,
  • pH,
  • potencjał REDOX,
  • przewodność,
  • mętność,
  • chlorofil fikocyjaniny.

Dodatkowo w wybranych miejscach pobrano próby wody do analizy w akredytowanych laboratoriach, materiał do zbadania okrzemek (glonów), a także prowadzono pomiary przepływu, pionowego rozkładu prędkości wody oraz przekrojów poprzecznych koryta Odry.

Dzięki prowadzonym analizom możliwe będzie dokonanie oznaczeń laboratoryjnych obejmujących następujące wskaźniki:

  • ogólne substancje rozpuszczone,
  • stężenie: siarczanów, chlorków, ortofosforanów, azotu amonowego, azotu azotanowego, chromu (VI), arsenu, antymonu, wapnia, magnezu, sodu, żelaza, manganu, cynku, kadmu, ołowiu, chromu, miedzi, niklu, kobaltu, baru, boru, berylu, glinu, wanadu, molibdenu, srebra, talu, tytanu i cyny oraz azotu metodą Kjeldahla i fosforu ogólnego,
  • indeks oleju mineralnego,
  • zasadowość ogólna.

Obecnie prowadzone są analizy chemiczne próbek wody, których wyniki wraz z analizą zostaną upublicznione w najbliższym czasie przez Uniwersytet Śląski. Dzięki przeprowadzonym pomiarom możliwe będzie ustalenie, czy już w połowie lipca w Odrze występowały niebezpieczne substancje, a także czy parametry wody wskazywały na zagrożenie dla żywych organizmów. Rezultaty pracy ekspertów Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Szczecińskiego pozwolą określić obraz stanu Odry na większości biegu rzeki z okresu tuż przed katastrofą lub z jej początków. Wyniki będą stanowić ważny materiał do dalszych badań porównawczych oraz tworzenia strategii ratowania rzeki. Uniwersytet Śląski w Katowicach rozpoczął już przygotowania do kolejnego spływu badawczego na Odrze, który planowany jest na wrzesień.

Widok z łodzi. Na pierwszym planie dziób łodzi. W oddali tafla wody i zabudowania miejskie / view from the boat - first plan includes a boat, while in the background there is a city behind wide river

Szczecin z perspektywy łodzi badawczej UŚKA II | fot. Damian Absalon


Relacje z wyprawy badawczej dostępne są na stronach:


  • Osoba do kontaktu w sprawie wyprawy badawczej: dr hab. Andrzej Woźnica, prof. UŚ – dyrektor Śląskiego Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, pracownik Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ.
  • Informacje o Śląskim Centrum Wody dostępne są pod adresem: us.edu.pl/centra-badawcze/scw.
  • Relacja z wyprawy badawczej na Odrze dostępna w mediach społecznościowych: facebook.com/fundacjawhynot.
  • W ubiegłym roku naukowcy Uniwersytetu Śląskiego wspólnie z Fundacją Why Not zrealizowali podobną wyprawę badawczą mającą na celu kompleksową analizę stanu Wisły. Relacja z ubiegłorocznej wyprawy dostępna jest m.in. na stronie: gazeta.us.edu.pl.

return to top