Uniwersytet Śląski w Katowicach

Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Prof. dr hab. n.med. Tomasz Szczepański

oraz

Prześwietny Senat Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Jej Magnificencja Rektor

Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Prof. dr hab. inż. Celina Olszak

oraz

Prześwietny Senat Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

wielkie zmiany polityczne i technologiczne o charakterze globalnym, jakie zachodzą na naszych oczach, jak i bliska nam rzeczywistość szkolnictwa wyższego w Polsce, stawiają nas przed zasadniczymi pytaniami o przyszłość naszych uczelni. Dodatkowym impulsem dla zatroskanej refleksji jest dziejąca się przemiana naszego regionu. Dokonująca się w nim transformacja gospodarcza i społeczna pokazuje jasno, że nauka i edukacja akademicka to kluczowe instrumenty, które zadecydują o przyszłości naszego regionu. Bez silnych i nowoczesnych uczelni – konkurencyjnych w kraju i na świecie – nie powiedzie się kolejny skok cywilizacyjny Śląska.

Nasze Uniwersytety są chlubą regionu i jego miast akademickich. Mamy za sobą świetną przeszłość, tysiące znakomitych absolwentów, pokolenia wybitnych badaczek i badaczy. W świetle jednak tego, co wiemy o sobie oraz wobec aktualnego systemu organizacji i finansowania polskiej nauki i kształcenia, jasno widać, że żadna z naszych uczelni samodzielnie nie poprawi zasadniczo swojej pozycji w Polsce, a tym bardziej w świecie.

„Nie istnieje wszak to, co się nie śni” – mówi poeta. Ośmieleni tym, dajemy wyraz marzeniu o powstaniu w Katowicach ośrodka akademickiego porównywalnego z istniejącymi w Warszawie, Krakowie i Poznaniu. Treścią tego marzenia jest połączenie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – celem utworzenia jednej, nowej uczelni.

Myśl to nie nowa. Podnoszona i dyskutowana przez lata w wielu gremiach, dojrzała do tego, aby potraktować ją poważnie i omówić otwarcie z wszystkimi zainteresowanymi. Sprzyja temu wiele czynników. Nasze obszary badań i kształcenia nie zachodzą na siebie, ale się dopełniają. Darzymy się przyjaźnią i szacunkiem, które zrodziła wieloletnia, znakomita współpraca, a zwłaszcza jej ostatnie spektakularne efekty: uzyskanie dla Katowic tytułu Europejskiego Miasta Nauki oraz organizacja całorocznych obchodów „roku nauki”, w których wzięło udział ponad pół miliona uczestników. Odmiennym, choć równie istotnym argumentem na rzecz połączenia sił jest bliskie sąsiedztwo dużych i silnych ośrodków akademickich (Kraków, Wrocław) oraz rosnąca konkurencja ze strony uczelni prywatnych.

Pierwsze analizy pokazują korzyści takiego połączenia. Nasze Uniwersytety są relatywnie młode, nie zdążyły jeszcze wypracować znaczącej w świecie marki naukowej. Żadna z naszych uczelni nie jest klasyfikowana w najważniejszym rankingu Academic Ranking of World Universities. Połączeni, znaleźlibyśmy się od razu w przedziale 801-900, czyli wśród 10 najlepszych polskich uczelni. Płynie z tego większa widzialność i prestiż, a co za tym idzie łatwiej przyciągalibyśmy zdolnych studentów i uznanych naukowców z kraju i zagranicy. A to tylko jedna z wielu potencjalnych korzyści.

Przedstawiłem powyższą argumentację na posiedzeniu Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w dniu 15 kwietnia 2025 r., a Ten, po długiej dyskusji, rekomendował Rektorowi zwrócenie się do Rektorów i Senatów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach z inicjatywą podjęcia wspólnych prac nad zbadaniem możliwości konsolidacji naszych uczelni. Co niniejszym czynię, kierując ten list równocześnie do obu zaprzyjaźnionych i bliskich nam pod wieloma względami uczelni.

Zaufanie i wypróbowane partnerstwo to niezbędny fundament dla podjęcia pracy nad projektem, którego cel, wielkość i złożoność przekraczają wszystko, z czym dotąd mierzyły się nasze uczelnie.

Proszę Jej Magnificencję, Wysoki Senat oraz całą społeczność Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach o namysł i debatę nad ideą połączenia naszych Uniwersytetów. Żeby taka dyskusja i wieńcząca ją decyzja mogły być podjęte w oparciu o rzeczowe podstawy, proponuję powołanie trójstronnego zespołu, którego zadaniem byłoby przygotowanie studium na temat optymalnego modelu konsolidacji naszych uczelni, ze szczególnym naciskiem na przedstawienie korzyści i ryzyk płynących z takiego połączenia. Efekty pracy przedstawilibyśmy następnie naszym społecznościom, pozostawiając sobie prawo decyzji co do dalszych losów projektu.

Wasza Magnificencjo, Wysoki Senacie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach,

Wasza Magnificencjo, Wysoki Senacie Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach,

nie kieruje nami konieczność, ale możliwość i sprzyjający moment dziejowy. Starożytni określali ów właściwy czas na decyzję terminem kairos i wyobrażali sobie jako fantastyczną postać, którą należy złapać, kiedy pojawia się na chwilę, bowiem może nigdy już nie wrócić. Złapmy naszego Kairosa!

Wcześniej jednak zróbmy to, do czego jako uczeni jesteśmy powołani: zbadajmy zagadnienie, aby zrozumieć i ocenić, jaka może być nasza przyszłość. Zróbmy to nie tylko dla naszych uczelni, ale przede wszystkim dla przyszłych pokoleń, budując fundamenty Uniwersytetu, który mógłby stać się jednym z najważniejszych ośrodków akademickich w kraju i w Europie.

prof. dr hab. Ryszard Koziołek
Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach